Του Παύλου Θ. Κάγιου //
Εικοσαρίζει φέτος το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης και τραβά με ορμή τη σινεφιλική του πορεία κοιτώντας τις χαρές και τις λύπες του κόσμου σ’ όλες τις γωνιές του δοκιμαζόμενου πλανήτη μας…
Ένας μαραθώνιος με 180 ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους και 48 μικρού μήκους, πλημυρίζει το φετινό πρόγραμμα του φεστιβάλ. Το νέο ντοκιμαντέρ της αειθαλούς –παρά τα 90 χρόνια της! – και ελληνικής καταγωγής Ανιές Βαρντά «Πρόσωπα και ιστορίες» που συνσκηνοθετεί με τον JR κι είναι υποψήφιο για το φετινό Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ, ήταν το φιλμ έναρξης του 20ου επετειακού Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης έως την Κυριακή 11 Μαρτίου. Οι προβολές θα γίνουν στις αίθουσες Ολύμπιον και Παύλος Ζάννας και στις αίθουσες του Λιμανιού, Φρίντα Λιάππα, Τώνια Μαρκετάκη, Τζον Κασσαβέτης και Σταύρος Τορνές.
Βραδιά Όσκαρ
Σήμερα, κι ενώ θα πραγματοποιείται το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, θα γίνει η τελετή απονομής των 90ών βραβείων Όσκαρ και θα μεταδοθεί ζωντανά στο Ολύμπιον σε συνεργασία με την COSMOTE TV.
«Φέτος παρουσιάζουμε ντοκιμαντέρ μαχητικά, πρωτοποριακά, ψυχαγωγικά. Μιλούν για την παγκόσμια κοινωνία μας, την πολιτική, την ταυτότητα, τη μνήμη, το περιβάλλον, τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και για το φαγητό, την μουσική, το σινεμά τις τέχνες, τον έρωτα, άρα μιλούν για την ίδια τη ζωή» είπε ο διευθυντής του φεστιβάλ Ορέστης Ανδρεαδάκης. Ειδικότερα στο Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα προβάλλουμε 10 μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ, τα οποία είναι η πρώτη ή η δεύτερη δουλειά νέων και πολλά υποσχόμενων δημιουργών. Η επιλογή τους έγινε με τον ίδιο τρόπο που έγινε και η επιλογή των ταινιών στο Φεστιβάλ του Νοεμβρίου: με πυξίδα δηλαδή ένα θέμα δανεισμένο από ένα βιβλίο. Αυτή τη φορά επιλέξαμε ένα από τα σημαντικότερα μυθιστορήματα του 20ού αιώνα: το «Ζωή οδηγίες χρήσεως» του Ζορζ Περέκ. (πρωτότυπος τίτλος: La Vie mode d’ emploi, μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδόσεις Ύψιλον). Πρόκειται για ένα βιβλίο ποταμό, 600 σελίδων, 2.000 χαρακτήρων και εκατοντάδων ιστοριών, το οποίο αντιμετωπίζει τη ζωή σαν ένα παζλ που δεν μπορεί να ολοκληρωθεί ποτέ. Οι οκτώ ξένες ταινίες του διαγωνιστικού τμήματος έχουν ήδη ανακοινωθεί ενώ οι δύο ελληνικές είναι το Obscuro Barroco της Ευαγγελίας Κρανιώτη το οποίο κέρδισε βραβείο επιτροπής Teddy στο πρόσφατο Φεστιβάλ Βερολίνου και το ντοκιμαντέρ Στο σώμα του Ζαχαρία Μαυροειδή.
Film Forward και αφιέρωμα Παραβέλ – Καστέν Τέιλορ
Η ενότητα εγκαινιάστηκε πέρυσι και περιλαμβάνει ντοκιμαντέρ που κινούνται στα όρια ανάμεσα στον κινηματογράφο και τις εικαστικές τέχνες. Στο πλαίσιο αυτής της ενότητας παρουσιάζουμε φέτος ένα αφιέρωμα στους πρωτοπόρους δημιουργούς Βερενά Παραβέλ και Λουσιάν Καστέν Τέιλορ οι οποίοι εξερευνούν νέους αφηγηματικούς δρόμους. Οι δύο σκηνοθέτες αναμένονται στη Θεσσαλονίκη για να παρουσιάσουν τις ταινίες τους και να συζητήσουν σε ειδική εκδήλωση για το «περίεργο σύμπαν» τους με την σκηνοθέτιδα Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη.
Αφιέρωμα στην Ανιές Βαρντά
Στη θρυλική γαλλίδα σκηνοθέτιδα Ανιές Βαρντά, μια αεικίνητη πρωτοπόρο των εικόνων, η οποία άλλαξε τον τρόπο που βλέπουμε σινεμά, θα γίνει αφιέρωμα παρουσιάζοντας 10 ντοκιμαντέρ σταθμούς στη διαδρομή της.
Αφιέρωμα «Το ’68 πέρα από το ‘68»
Φέτος συμπληρώνεται ακριβώς μισός αιώνας από το 1968, τη χρονιά που γέννησε επαναστάσεις, συγκρούσεις, όνειρα, απογοητεύσεις και ελπίδες. Το φεστιβάλ επιστρέφει στην κρίσιμη εκείνη χρονιά και αποκαλύπτει ελάχιστα γνωστές εξεγέρσεις ανά τον κόσμο μέσα από 7 συγκλονιστικά ντοκιμαντέρ παραγωγής από το 1968 έως το 2017.
Ελληνικά ντοκιμαντέρ
Φέτος παρουσιάζονται συνολικά 53 ελληνικά ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους και 25 μικρού μήκους. Όλο το φάσμα της ανθρώπινης πραγματικότητας, πολιτική, κοινωνία, ανθρώπινα δικαιώματα, μνήμη, τέχνες, προσωπικότητες, βρίσκονται φέτος στο επίκεντρο των ελληνικών ταινιών.
Βραβεία
Τα φετινά βραβεία του φεστιβάλ είναι:
ο Χρυσός Αλέξανδρος, που συνοδεύεται από 8.000 ευρώ.
το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής που συνοδεύεται από 2.000 ευρώ.
τα 2 Βραβεία FIPRESCI
το Βραβείο της Βουλής των Ελλήνων
τα 2 βραβεία της ΕΡΤ (3.000 ευρώ για το διαγωνιστικό και 2.000 ευρώ για ελληνική ταινία)
τα 3 Βραβεία του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου (για το τμήμα του VR, για πρωτοεμφανιζόμενο Έλληνα σκηνοθέτη και για το πρόγραμμα της Αγοράς Docs in Progress – και τα 3 συνοδεύονται από χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ)
το Βραβείο της WWF
το Βραβείο της Διεθνούς Αμνηστίας
το Βραβείο της ΠΕΚΚ,
το Βραβείο Νεότητας των Φοιτητών των Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
και φυσικά τα 4 Βραβεία Κοινού Fischer
Ενότητες διεθνούς προγράμματος
«Το Καλειδοσκόπιο, κύριος κορμός του προγράμματος περιλαμβάνει ταινίες που έχουν προβληθεί στα σημαντικότερα φεστιβάλ του κόσμου, αλλά και ανακαλύψεις που θα δείτε πρώτοι και που επιλέξαμε ανάμεσα στις εκατοντάδες ταινίες που μας κατατέθηκαν» λέει ο υπεύθυνος του προγράμματος Δημήτρης Κερκινός. Το αφιέρωμα Θαυμαστός καινούριος κόσμος, που διερευνά πώς επιδρούν στην υγεία και την ευημερία του ανθρώπου οι τεχνολογικές ανακαλύψεις και η επιστήμη – με ελεύθερη είσοδο για το κοινό- υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Τα Ανθρώπινα Δικαιώματα είναι ένα τμήμα συνυφασμένο με την ιστορία και το στίγμα της διοργάνωσης, καθώς το Φεστιβάλ είναι εξαιρετικά ευαισθητοποιημένο σε ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως άλλωστε και το κοινό του. Η ενότητα Μνήμη/ Ιστορία συνοδεύει το φεστιβάλ και το κοινό του από τη πρώτη χρονιά, ενώ το Περιβάλλον είναι επίσης ένα πολύ αγαπητό τμήμα του Φεστιβάλ. Το πιο δημοφιλές τμήμα όμως στο νεανικό κοινό, είναι η Μουσική. Το Σινεμά περιλαμβάνει ταινίες που μιλούν για την ιστορία και τη δύναμη του κινηματογράφου, το Food Vs. Food παρουσιάζει όλες τις εκφάνσεις του φαγητού, ενώ το Docs for Kids μυεί παιδιά και εφήβους στον κόσμο του ντοκιμαντέρ».
Πρεμιέρες
Συνολικά φέτος έχουμε στο διεθνές πρόγραμμα, 20 πρεμιέρες, εκ των οποίων, 8 παγκόσμιες, 4 διεθνείς και 8 ευρωπαϊκές.
Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ από το 1 ως το 20
Το φεστιβάλ όμως φέτος γιορτάζει τα 20 του χρόνια. Και γι αυτό έχουμε ετοιμάστεί δυο εκδηλώσεις που αποθεώνουν την τέχνη του ντοκιμαντέρ.
Στην πρώτη,το ντοκιμαντέρ συναντά τη ζωή: οι πρωταγωνιστές δυο ταινιών που είχαν προβληθεί στο πρώτο φεστιβάλ το 1999, θα έρθουν στη Θεσσαλονίκη, 20 χρόνια μετά για να ξαναδούν τη ζωή τους στο πανί και να μιλήσουν με το κοινό.
Στη δεύτερη, οι άνθρωποι του Φεστιβάλ οργανώνουν ένα ολονύχτιο μαραθώνιο με μουσικά ντοκιμαντέρ της εποχής που άρχισε το φεστιβάλ.
Ταινία λήξης
Το φεστιβάλ ολοκληρώνεται την Κυριακή 11 Μαρτίου, με την τελετή λήξης και την απονομή των βραβείων στο Ολύμπιον. Θα προβληθεί το εμβληματικό ντοκιμαντέρ του βωβού κινηματογράφου Σχετικά με τη Νίκαια του Ζαν Βιγκό του 1930, με πρωτότυπη ζωντανή μουσική επένδυση σε σύνθεση του Λάζαρου Τσαβδαρίδη και εκτέλεση από την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης.
Έντυπα Φεστιβάλ
-Ο Επίσημος Κατάλογος με πληροφορίες για όλο το πρόγραμμα και τιμή 2 ευρώ
-Το Ωρολόγιο Πρόγραμμα το οποίο επανέρχεται στη μικρή εύχρηστη εκδοχή του, με τιμή μόνο 50 λεπτά
-Τον Α Κατάλογο, την ειδική συλλεκτική έκδοση με κείμενα και αναλύσεις για όλα τα θέματα που απασχολούν το σύγχρονο ντοκιμαντέρ και τιμή 7 ευρώ και
-Το περιοδικό Πρώτο Πλάνο που διανέμεται δωρεάν. Το πρώτο τεύχος κυκλοφορεί ήδη και περιλαμβάνει κείμενα από όλες τις ειδικές εκδόσεις του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ των τελευταίων 20 χρόνων και το επόμενο τεύχος θα κυκλοφορήσει την Κυριακή 4 Μαρτίου.
