Του Γιάννη Παναγόπουλου //

Οι στιγμές που βρεθήκαμε, μιλήσαμε είναι λίγες. Δεν ξέρω αν συγκροτούν ολόκληρη “μνήμη”.  Οι στιγμές που βρεθήκαμε ήταν μοναδικές, για μένα. Ο Νίκος Αγγελής ήταν ένας ξεχωριστός άνθρωπος. Κάθε φορά που τολμούσα να του μιλήσω ήταν σαν να δίνω εξετάσεις αυτοπεποίθησης, νοητικής επάρκειας. Ο Νίκος άκουγε και αν μια ερώτηση, μια πρόταση δεν του άρεσε απλά την προσπερνούσε αδιαφορώντας για το τι θα αισθανθεί ο άλλος. Αυτοί οι άνθρωποι, αυτοί οι δύσκολοι άνθρωποι μου αρέσουν. Ο Νίκος δεν ήταν ελιτίστας. Ήταν απλά ο εαυτός του. Ήταν επίσης ο αντιποιητής μιας ολόκληρης μουσικής σκηνής που αναπτύχθηκε στην Αθήνα τη δεκαετία του 1980, αναβιώθηκε πριν τέσσερα  χρόνια και πια τα μέλη της ζουν ένα νέο “παρόν” στη μουσική. Ο Νίκος Αγγελής είχε το συγκρότημα “Χωρίς Περιδέραιο”. Έγραφε τους στίχους τους. Έγραφε τη μουσική τους, τραγουδούσε τα τραγούδια τους. Ο Νίκος έφυγε από τη ζωή πριν τρεις μέρες. Η αξία του λόγου του παραμένει ανεξίτηλη στο χρόνο. Αναδημοσιεύουμε τη συνέντευξη που κάποτε έδωσε στο fragile σε ενεστώτα χρόνο. Ο Νίκος πριν τρία χρόνια ήταν γεμάτος όνειρα για μουσική.  Η Αθήνα του χρωστά πολλά. Οι κάποτε ακατανόητοι στίχοι του σήμερα είναι δείγμα ποίησης για μια ολόκληρη γενιά.  Ναι αυτός ο άνθρωπος ήταν / είναι τόσο σημαντικός για εμάς.  

Νίκος Αγγελής. Πλέον κάθε φορά που παίζει με τους Χωρίς Περιδέραιο αντλεί από μέσα του ένα χαμόγελο που δηλώνει κατευθείαν ικανοποίηση. Κάποτε, τη δεκαετία του ’80, το σουρεάλ μουσικό του σχήμα ζούσε σε μια θάλασσα παρεξηγήσεων. Τι θέλουμε τους Χωρίς Περιδέραιο αφού δεν καταλαβαίνουμε τους στίχους τους; Η αλήθεια είναι πως τότε δεν καταλαβαίναμε και καλά αγγλικά, τα δεχόμασταν όμως. Ήταν μια αναπαράσταση που μας πήγαινε κάπου. Οι Χωρίς Περιδέραιο πού μας οδηγούσαν όμως; Σήμερα πιστεύω πως ο Νίκος Αγγελής είναι ένας από τους τελευταίες avant–garde ποιητές της πόλης. Ναι, νομίζω πως είναι τόσο σημαντικός.

-Την τελευταία φορά που βρεθήκαμε ήσουν γεμάτος ενέργεια. Οι Χωρίς Περιδέραιο έδιναν ακόμα μία συναυλία. Έχει περάσει ένας χρόνος από εκείνη τη στιγμή. Σήμερα σε τι κατάσταση βρίσκεται το μουσικό σου όνειρο;

-Δεν ξέρω να σου πω για τα μουσικά όνειρα, πάντως συνήθως τα όνειρα αυτοκτονούν μ’ ένα κουτί ασπιρίνες… (σ.σ. στίχος από ανέκδοτο τραγούδι των Χ. Π.) Άλλωστε και οι εφιάλτες είναι όνειρα που πήραν τον κακό τον δρόμο. Τέλος πάντων το 2016 που τελειώνει σε λίγο, ήταν για μένα μια πολύ δύσκολη χρονιά και μόνο οι πρόβες και οι ηχογραφήσεις με το γκρουπ ήταν η όασή μου. Θα ήθελα μέσα στο 2017 να βγει αυτή η δουλειά με στίχους και μουσική του ΄80 παιγμένα από εμάς σήμερα. Αυτή η απόσταση στον χρόνο πιστεύω ότι είναι σχετικά σπάνια και θα έχει για κάποιους ενδιαφέρον.

7b1a494d-dc0f-4c1a-acce-8ff49455e094

-Κάποτε, κλείνοντας συναυλία, είχες πει “στα τραγούδια που θα έρθουν”. Πότε θα γίνει αυτό;

“Στα τραγούδια που χάθηκαν. Στα τραγούδια που θα έρθουν”. Αυτές οι φορτισμένες λέξεις δεν αφορούν τα δικά μας ή δεν αφορούν τα δικά μας μόνο τραγούδια. Αναφέρονται σε εκείνες τις μπάντες του΄80 που ενώ έπαιζαν πολύ δυνατή μουσική δεν την αποτύπωσαν σε κάποιο βινύλιο ή κασέτα ή σε γκρουπ που έβγαλαν μια-δυο δουλειές, αλλά ένα μεγάλο μέρος των τραγουδιών τους δεν ακούστηκε ποτέ. Στην τελευταία περίπτωση μάλλον ανήκουμε εμείς. Το ¨στα τραγούδια που θα έρθουν¨αφορά όσους σήμερα σε κάποιο δωμάτιο, σε κάποιο υπόγειο, σε κάποιο προβάδικο δημιουργούν μουσική βάζοντας κομμάτια από την ψυχή τους και με την ίδια μανία που είχαμε και εμείς τότε και κάποιοι ίσως και τώρα. Αυτή η μουσική πρέπει να βρει τρόπο να βγει προς τα έξω.

-Θυμάμαι, και μου άρεσε που ήμουν μέρος της, την προετοιμασία της ταινίας “Εδώ Δεν Υπάρχει Άσυλο”. Αποκαθιστούσε, τουλάχιστον ηθικά, “ήρωές” μου από τη δεκαετία του 1980. Ήταν έτσι για σένα;

-Στο “Άσυλο” συμμετείχε η πλειοψηφία των γκρουπ που λειτούργησαν μέσα από ανεξάρτητες εταιρίες το ΄80 και ήταν μιά πολύ καλή αποτύπωση της κατάστασης τότε. Ναι, μπορεί να πει κανείς  ότι αποδόθηκε …δικαιοσύνη, όσο μπορεί να αποδοθεί μέσα από ένα ντοκιμαντέρ. Όπως έχει γίνει και στο διαδίκτυο, όπου πράγματα που είχαν τότε παραπάνω προβολή υποχώρησαν και άλλα με λιγότερη προβολή βγήκαν σήμερα μπροστά.

2-21

-Έχεις ποτέ σκεφτεί γιατί όλο αυτό το πράγμα με τα συγκροτήματα της δεκαετίας του 1980 αφορά, έντονα, σημερινούς 20άρηδες;

Γιατί σε όλα αυτά τα τραγούδια και σ΄ όλα αυτά τα γκρουπ υπήρχε αλήθεια. Γιατί έγιναν από εικοσάρηδες που βρίσκονταν σε πίεση και λογικό είναι να αφορούν τους σημερινούς εικοσάρηδες που ζουν αντίστοιχες ή και χειρότερες καταστάσεις. Γιατί δεν υπήρχε περίπτωση για καμία “καριέρα” και ευτυχώς τα περισσότερα γκρουπ διαλύθηκαν γρήγορα… Γιατί υπήρχε συχνά και καλή μουσική. Και κάποτε και καλοί στίχοι.

-“Κι όμως είχα φωτογραφίσει με Ρώσικη κάμερα, στ΄ορκίζομαι τη δική σου διαδικασία βυθισμού” στο σπίτι είχατε καμιά Leica, καμιά Zorki (σ.σ. φωτογραφικές μηχανές την εποχή της Ε.Σ.Σ.Δ.);

– Δεν είχα καμιά τέτοια κάμερα στο σπίτι. Ήμασταν κατά οποιασδήποτε απεικόνισης… Δεν υπάρχει καμιά φωτογραφία από το γκρουπ από συναυλίες ή στα βινύλια. Μετά από τόσα χρόνια ένας φίλος από τη Ρωσία μού χάρισε πέρυσι μια παλιά μηχανή αντίκα…

1-28

-Ποια σχέδια, γύρω από τη μουσική, κάνεις για το μέλλον;

-Ελπίζω το 2017 να είναι μια καλύτερη χρονιά και να βγάλουμε τα τραγούδια που τώρα ηχογραφούμε.

– Πρόσφατα έφυγε από τη ζωή ο Φιντέλ Κάστρο. Σήμερα ή στη δεκαετία του ’80, οι Χωρίς Περιδέραιο θα έγραφαν τραγούδι για εκείνον; Μπορείς να σκεφτείς δυο τρεις λέξεις, αλά Χωρίς Περιδέραιο, που χαρακτήρισαν τον Κουβανό ηγέτη;

-Τραγούδι για τον Κάστρο; Πρέπει να σου πω ότι είμαι με αυτούς που κάνουν τη δουλειά και φεύγουν νωρίς. Και από ό,τι ξέρω τραγούδι υπάρχει για τον Τσε. Αφίσες στα εφηβικά δωμάτια υπάρχουν για τον Τσε. Αυτός είναι το σύμβολο της επανάστασης. Ο Κάστρο είχε την ατυχία να κάνει την επανάσταση, αλλά να μείνει και 50 χρόνια στην εξουσία. Είχα πάει στην Κούβα πριν από 15 χρόνια. Υπήρχε στον κόσμο το χαμόγελο, αλλά ταυτόχρονα και μια θλίψη…

-Κάποια στιγμή οι Χωρίς Περιδέραιο διασκεύασαν τη “Λέρο” των Stress. Για σένα αυτό ήταν…..

– Η “Λέρος” είναι τραγούδι-σύμβολο των Stress. Είχαμε βρεθεί πέρυσι με τον Λούη Κοντούλη από τους Stress, έπαιξε μαζί μας σε αρκετά τραγούδια στη συναυλία στον Κεραμεικό πέρυσι το Δεκέμβρη και προσπαθήσαμε να παίξουμε και τη “Λέρο”. Ξέρεις, δεν είχαμε παίξει ποτέ άλλα τραγούδια πέρα από τα δικά μας.

-Κατά τη γνώμη σου ποιο είναι το “Never Mind the Bollocks” της Ελλάδας;

– Αν και η αντιστοιχία είναι δύσκολη, θα μπορούσε να είναι και η “Λέρος” που λέγαμε πριν ή κάποιο τραγούδι από Παρθενογένεσις, ή από τους Reporters ή από τους Anti Troppau ή τους Metro Decay ή και τους Femmes Fatales…. Μπορεί να ξεχνάω και καταπληκτικά πράγματα..

3-12

-Είσαι δικηγόρος. Έχει μουσική το επάγγελμα σου;

-Και τη δικηγορία και τη μουσική και όποια άλλη δουλειά πρέπει να την κάνεις με αξιοπρέπεια. Αυτό προσπαθώ. Να ξέρεις ότι πολλοί δικηγόροι παίζουν μουσική και αρκετοί γράφουν στίχους.

-Ακόμα και αν έχουν να κάνουν πρόβες καιρό, γιατί έχω την αίσθηση πως τα συγκροτήματα της δεκαετίας του 1980 όταν παίζουν σήμερα ηχούν στα αυτιά μου καλύτερα; Παίζουν καλύτερα; Ή αυτό είναι δική μου εντύπωση;

-Και τα όργανα και τα ηχητικά σήμερα είναι καλύτερα από το ΄80, αλλά και η ηχοληψία. Πολλοί έχουν γίνει και καλύτεροι μουσικοί. Αυτό όμως που έχει σημασία είναι αν τα γκρουπ καταθέτουν ένα κομμάτι από την ψυχή τους. Αυτό ήταν και τότε και τώρα το ζητούμενο….


Υ.Γ.

ευχαριστούμε τον Νίκο Λιάσκα για την παραχώρηση των βίντεο

ευχαριστούμε, επίσης, τον Νίκο Αγγελή για την παραχώρηση των στίχων του