Του Χοντρού //
Βρισκόμαστε στη χώρα όπου ο υπουργέας Πολιτισμού ναούμε ανάφνει μια μπουράκλα-καδρόνι μέσα σε Μουσείο ενώ αν τον αφήνανε θα άπλωνε και παϊδάκια στην λαδόκολλα. Με άλλα λόγια, και κάνοντας μιά μικρή διακοπή στο Τσιπρολέ (το επόμενο μέρος την άλλη εβδομάδα), θέμα μας είναι εκτάκτως η Κουλτούρα και συγκεκριμένα η βαριά η οποία, αν το παρακάνεις, τυφλώνει και κουφαίνει.
Τι είναι ο σημερινός άνθρωπος; Παρατηρήστε.Θα δείτε τύπους να περπατάνε αυτάρεσκα, να κοιτάνε στο κινητό τους και να κουτράνε ο ένας στον άλλον σαν Βόιδια ή σαν τα συμπαθή οπληφόρα της Αφρικής, τα Γκνου. Καμία αίσθηση του περιβάλλοντος, καμία επαφή με τις υπόλοιπες αισθήσεις. Μόνο ένας αυτιστικός εγωισμός και μια απύθμενη δηθενίλα. Πρέπει να ξεχωρίσεις από τον όχλο αλλά δεν έχεις τον χρόνο, ούτε το ταλέντο για να ξεχωρίσεις με την ικανότητα σου. Αρκεί να κάνεις μια μπούρδα. Δεν χρειάζεται πιά η παραδοσιακή ανάγκη του καλλιτέχνη που θέλει να πει κάτι για αυτά που νιώθει. Δεν υπάρχει το ερέθισμα. Υπάρχει ένας διαγωνισμός κενότητας και εύκολου εντυπωσιασμού. Αν οι άνθρωποι όλη μέρα πλατσουρίζουνε στα ρηχά των λάικς, σέαρ, τουίτ και τραβάνε σέλφι από τα ποδάρια τους μέχρι τα μούτρα τους, ανάλογη θα είναι και η τέχνη που τους ανεβάζει. Κενή.
Μέσα σε αυτά τα πλαίσια μάς ήρθε και ο Βέλγος διευθυντής του φεστιβάλ με τους πεοκρούστες του, τα πετάγματα άμοιρων γατιών και άλλα, τα οποία βαφτίζει τέχνη. Βαθύτατα Έλληνας ο κύριος διευθυντέας κατάλαβε ότι στο Ελλάντα είσαι ό,τι δηλώσεις. Βέβαια στη συνέχεια παραιτήθηκε αφού εμείς οι δεξιοί, συντηρητικοί άγριοι, δεν ημπορούμε να αντιληφθούμε το καλλιτεχνικό επίπεδο του πρώην βελγοδιευθυντή και της υπουργάρας που τον επέλεξε. Mήπως είμεθα και όργανα της Μέρκελ και των δανειστώνε;
Η έφοδος της ανυπέρβλητης μπούρδας στην τέχνη δεν είναι κάτι καινούριο. Με τα χοντρά αυτιά μου είχα ακούσει διευθύντρια των συντηρητών σε μεγάλο Ευρωπαϊκό Μουσείο, με Ρούμπενς και Ρέμπραντ στο ντεπό του, να λέει, σχολιάζοντας αριστουργήματα της μοντέρνας έκφρασης: δεν σπούδασα για αυτές τις ανοησίες. Βάζεις μια καρέκλα και δύο λάμπες, βάζεις ένα διάφανο κουτί και βάζεις σαπισμένη τροφή μέσα, κρεμάς έναν απροετοίμαστο καμβά και κολλάς πάνω του …τρίχες και η λίστα της ανοησίας δεν έχει τέλος. Βάλτε ένα κατουρημένο εσώρουχο, ένα μισοφαγωμένο τοστ και βάφτισέ το installation. Θα σε πιστέψουν! Αν έχεις και λίγο επικοινωνιακό χάρισμα θα σε χειροκροτήσουν! Αν έχεις και έναν καλό μάνατζερ θα σε χρυσοπληρώσουν! Βάλτε τώρα που γυρίζει.
Τριενάλε στην Γερμανία δεν μπορούσε να δώσει βραβείο. Οι Curators είχαν μαζέψει ένα γιουσουρούμ κακογουστιάς με καλλιτέχνες που ακουμπόυσαν χαρτοσακούλες σε ένα τραπέζι και το έλεγαν γλυπτό, έπλεκαν κάλτσες και το βάφτιζαν installation. Τελικά το βραβείο δόθηκε σε έναν 90χρονο γλύπτη. Οι νέοι καλλιτέχνες κρίθηκαν ανεπαρκείς.
Η ανατροπή αποτελεί σημαντικό στοιχείο της τέχνης. Έτσι γεννήθηκαν κινήματα που ανέτρεπαν το κατεστημένο και έφερναν κάτι καινούριο. Ο Λου Ριντ ηχογράφησε έναν δίσκο που ακουγόταν μόνο το σφύριγμα της κιθάρας από τους ενισχυτές, το Metal Machine Music του 1975. Πολλοί μίλησαν για θόρυβο, άλλοι για τέχνη. Ό,τι και να ήταν, ο Λου Ρήντ δεν έκανε μόνο αυτό. Δεν στήριξε εκεί μια ολόκληρη καριέρα, δεν βάφτισε περφόρμανς το να κάθεται σε μια καρέκλα ακίνητος. Δεν κορόιδεψε το κοινό του.
Η τέχνη και η έκφραση θα έπρεπε να είναι ανοιχτή. Όχι κύριε βελγοδιευθυντέα μου, δεν το πήρες από τον παππού σου το φεστιβάλ για να αποκλείεις αυτάρεσκα όποιον γουστάρεις εσύ. Δεν είναι δικά σου τα λεφτά του προϋπολογισμού. Ζητάς από έναν λαό να χρηματοδοτήσει τη μεγαλομανία σου αλλά αποκλείεις τους δημιουργούς του και μετά φεύγεις και μουτρωμένος και, όχι κυρ Υπουργέ μου, δεν πάνε όλα με το κομματικό βιβλιάριο. Αν θυμάμαι καλά, όσοι σας ψηφίσανε το κάνανε και γιατί βαρέθηκαν να βλέπουν τη νοοτροπία της κλίκας και των κολλητών. Όχι για να την ξαναδούνε. Αν είναι να θέλαμε να δούμε πεοκρούστες, θα δίναμε την εκδήλωση στον Σειρηνάκη για να επιστρατεύσει τον Ζαφείρη τον ντούρο και θα μας ερχόταν και φθηνότερα. Η μόνη λύση είναι, σε όλα αυτά, ο θεατής, ο φιλότεχνος, ο ακροατής. Δείξε ότι δεν είσαι τόσο ηλίθιος όσο πιστέυουν. Άρχισε να φωνάζεις γιατί η κακογουστιά και η απάτη δεν πρέπει να κυριαρχήσουν. Γιατί σε λίγο θα κλάνει κάποιος δημοσίως και θα κερδίζει Μπιενάλε και θα βρεθεί σίγουρα ένας ημιμαθής να τον κάνει και διευθυντή!
H στήλη επειδή είναι πονόψυχη και θα προσπαθήσει να συντρέξει στην κυβέρνησά μας (που μετά από έναν χρόνο ανελέητου δουλέματος και καρπαζώματος περίμενε να έρθει ένα έγγραφο του Wikileaks για να πάρει πρέφα τι εστί ΔΝΤ το οποίο η ίδια προ καιρού διαφήμιζε σαν εναλλακτική λύση στον Σόϊμπλε). Αποφασίσαμε να βοηθήσουμε προτείνοντας μερικούς διευθυντές για το Φεστιβάλ.
- Αλέξης Τσίπρας. Αφού σαν πρωθυπουργός πέτυχε δεν μπορεί, θα πετύχει και σαν διευθυντής.
- Νίκος Αλέφαντος. Έχει την ίδια σχέση με την τέχνη όσο ο Βέλγος πρώην διευθυντής και κάνει και ωραίες performance.
- Καρανίκας. Φαιστιβάλ μαι τοιν Ελένη.
- Κουβέλης. Τώρα που επανήλθε από τα αζήτητα κάτι πρέπει να τον κάνουμε.
- Φίλης. Θα φάει τα αντίπαλα φεστιβάλ.
- Μιχελογιαννάκης. Ξέρει από τέχνη και από απεργία πείνας.
- Τασία Χριστοδουλοπούλου. Λιάσιμο στην Επίδαυρο.
- Προτείνω επίσης ως νέο διευθυντή και το παλληκάρι που έβγαζε τα μάτια του με το καρπούζι. Μεγάλος καλλιτέχνης. Σαν να βλέπω τον τίτλο μπροστά μου: Οι πεοκρούστες έφυγαν αλλά ήρθε ο Καρπουζοπήδουλας.
Μιλάμε για βαριά τέχνη… πιο βαριά και από την μ..ία που μας δέρνει.
