Του Παύλου Θ. Κάγιου //
Άμα κουνήσεις την «Άγρια αχλαδιά» των καταβολών σου, μαζί με τους ώριμους καρπούς πέφτουν κι άγουρα ή κρυμμένα μυστικά της προσωπικότητάς σου και του χαρακτήρα σου. Αυτό επιθυμεί κι ο Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν με την ομότιτλη ταινία του που βγαίνει στις ελληνικές αίθουσες στις 3 Ιανουαρίου
Διάσημος Τούρκος σκηνοθέτης ο 60χρονος Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν («Χειμέρια νάρκη», «Κάποτε στην Ανατολία», «Τρεις πίθηκοι»), σκύβει με τη νέα του ταινία στις παιδικές του καταβολές και δημιουργεί ένα υπαρξιακό δράμα για το «από που κρατάει η σκούφια μας» που διαγωνίστηκε στο φετινό Φεστιβάλ των Καννών κι είναι η επίσημη πρόταση της Τουρκίας στα Όσκαρ του 2019.
«Για κάποιους η ζωή στην επαρχία είναι μια αβάσταχτη εξορία» λέει ο σκηνοθέτης «όπου κάθε διαθέσιμη ελπίδα καταλήγει στο βυθό μιας ακίνητης λίμνης μοναξιάς. Ένας ατελείωτος χώρος εξοβελισμού εκεί που κάθε όνειρο κι ελπίδα αναμειγνύονται με απελπισία ακριβώς σαν το πεπρωμένο των πατεράδων με των παιδιών τους»
•Η «Άγρια αχλαδιά» μοιάζει σαν ένα μελαγχολικό πορτρέτο της σύγχρονης Τουρκίας, των βαθιά ριζωμένων νοοτροπιών και των δύσκαμπτων κανόνων που διατρέχουν την κοινωνία της ενώ εξελίσσεται μια χειμαρρώδης και πολύπλοκη, προσωπική ιστορία.
Ήρωας στην Άγρια Αχλάδια» είναι ένας νεαρός ο οποίος επιστρέφει απρόθυμα μετά τις σπουδές του στο χωριό που μεγάλωσε, και στο σπίτι των γονιών του, φιλοδοξώντας να αποφασίσει τι θα κάνει με το μέλλον του και να προσπαθήσει να εκδώσει το πρώτο του βιβλίο. Καθώς οι μέρες περνούν, ο Σινάν (όπως είναι το όνομα του ήρωα) περιπλανιέται στον σχεδόν ασφυκτικό μικρόκοσμο του χωριού του, συναντά συγγενείς και φίλους και σιγά-σιγά συνειδητοποιεί τόσο την αντιπάθειά του για το μέρος που τον περιβάλλει όσο και για τον πατέρα του- έναν ανεύθυνο καθηγητή και οικογενειάρχη, πνιγμένο στα χρέη και με αδυναμία στον τζόγο.
«Αυτή η ταινία» τονίζει ο σκηνοθέτης, « προσπαθεί να αφηγηθεί την ιστορία ενός νεαρού που νιώθει ενοχές γιατί αισθάνεται διαφορετικός με έναν τρόπο που ούτε ο ίδιος μπορεί να αποδεχθεί, ότι σέρνεται πίσω από ένα πεπρωμένο που δεν μπορεί να ασπαστεί και που περιβάλλεται από ένα πλούσιο μωσαϊκό ανθρώπων απέναντι στους οποίους δεν κρατά ευνοϊκή στάση χωρίς και να επιθυμεί να τους αδικήσει».
Και θέλοντας να γίνει πιο επεξηγηματικός, υπογραμμίζει: «Όπως λέει και μια παλιά τουρκική παροιμία «Ότι κρατά κρυμμένο ο πατέρας, αποκαλύπτεται στο γιο». Ο καθένας μας, αναπόφευκτα κάτι κληρονομεί από τον γονιό του: Αδυναμίες, συνήθειες ή ακόμη και τικ μεταξύ άλλων. Η ταινία καταγράφει την ιστορία ενός νέου που μοιραία σέρνεται στα βήματα του πατέρα του σε μια βασανιστική πορεία γεμάτη επώδυνες εμπειρίες».
Από την άλλη, γνωρίζει πως «αν τρομοκρατηθεί από την επικινδυνότητα του “άγνωστου”, πιθανότατα θα δειλιάσει θα αυτοπεριοριστεί και θα υποχωρήσει αναστέλλοντας έτσι την ανάπτυξη και την πρόοδό του. Ειδικά αυτός που αισθάνεται στιγματισμένος από τη διαφορετικότητα του, η οποία είναι απίθανο να γίνει αποδεκτή στο κοινωνικό γίγνεσθαι, η βούλησή του αναπότρεπτα θα καταστραφεί στο βωμό της ηθικολογίας. Το άτομο αυτό θα δυσκολευτεί πολύ ώσπου να κατανοήσει τις αντιφάσεις που επιφέρει η συνεχιζόμενα και αναπόφευκτα αλλοτριωμένη ζωή του, καθώς θα αρχίσει να παραπαίει μεταξύ της ανεπάρκειας μετατροπής αυτών των αντιθέσεων σε δημιουργικές διεξόδους και της αδυναμίας απόρριψης κι απάρνησής τους».
•Ο Νουρί Μπιλγκέ Τσεϋλάν εκτός από σκηνοθέτης, είναι σεναριογράφος, φωτογράφος και ηθοποιός. Γεννήθηκε τον Ιανουάριο του 1959 στην Κωνσταντινούπολη. Ξεκίνησε να ασχολείται με την φωτογραφία σε ηλικία 15 χρονών. Σπούδασε αρχικά Μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο Βοσπόρου. Όταν πήρε το πτυχίο του ταξίδεψε στο Λονδίνο και στο Κατμαντού του Νεπάλ ψάχνοντας κάτι να τον εξιτάρει επαγγελματικά. Κάνοντας το στρατιωτικό του στην Άγκυρα, ανακαλύπτει πως μόνο το σινεμά μπορεί να δώσει νόημα στη ζωή του…
Προκειμένου κανείς να έρθει σε επαφή με άλλες οντότητες, πρέπει να αφήσει για λίγο πίσω την ασφάλεια και τη σιγουριά του γνώριμου και να πάρει τα ρίσκα του. Εάν κάποιος το παρακάνει βέβαια μπορεί να χάσει μέχρι και τον ίδιο του τον προσανατολισμό ή ακόμη χειρότερα την ίδια του την ταυτότητα.
