του Παύλου Κάγιου //
«Οι άθλιοι». Η παράλογη βία οδηγεί στα άκρα και ο Λατζ Λι είχε τη πολύ τολμηρή ιδέα στη πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, να μεταφέρει τους «Άθλιους» του Βίκτωρος Ουγκό στο σημερινό Παρίσι -και μάλιστα στις ίδιες γειτονιές που διαδραματιζόταν αυτό το λογοτεχνικό αριστούργημα.
Αξίζει, νομίζω, πριν από όλα να θυμηθούμε τα ίδια τα λόγια του Βίκτωρος Ουγκό για το έργο του:
«Οι Άθλιοι» γράφτηκαν για όλα τα έθνη. Δεν ξέρω αν θα διαβαστούν απ’ όλους, όμως εγώ για όλους τούς έγραψα. Όπου ο άνθρωπος ζει αμόρφωτος και απελπισμένος, όπου η γυναίκα πουλάει το κορμί της για μια μπουκιά ψωμί, όπου το παιδί υποφέρει από αγραμματοσύνη κι από έλλειψη παιδείας, το βιβλίο των «Αθλίων» χτυπά την πόρτα φωνάζοντας δυνατά: «Ανοίξτε μου! Έρχομαι για σας!» Στο σκοτεινό σημείο όπου βρίσκεται ο σημερινός πολιτισμός, ο άθλιος ονομάζεται Άνθρωπος που αγωνιά κάτω απ’ όλα τα κλίματα και τα καθεστώτα και που στενάζει σ’ όλες τις γλώσσες”
Το στόρι, λοιπόν, της ταινίας μας πηγαίνει στη Μονφερμέιγ, στα προάστια του Παρισιού, εκεί που ο Βίκτωρ Ουγκώ έστησε το σκηνικό για τους «Άθλιους» και σήμερα δρα μια ομάδα της αστυνομίας κατά του εγκλήματος με μεθόδους αμφιβόλου ηθικής ακεραιότητας. Σε μια κατά τ’άλλα συνηθισμένη περίπολο, ένα drone καταγράφει ένα σκηνικό που θα μπορούσε να εκθέσει την ομάδα και τις μεθόδους τους. Κι από ‘δω αρχίζει μια προκλητική και παράλογη σύγκρουση μεταξύ κατοίκων και αστυνομίας που θα ξεφύγει κάθε λογικής … Πολύ καλογραμμένο και έξυπνα προσαρμοσμένοι «Οι άθλιοι» στο σήμερα είναι και το σενάριο που έχει δουλευτεί από τους: Λατζ Λι, Τζιορντάνο Τζεντερλίνι, Αλεξις Μανέντι.
•Οι Άθλιοι» είναι μια ανθρωπιστική και ταυτόχρονα πολιτική ταινία που καταγγέλλει το σύστημα στο οποίοι όλοι πέφτουν θύματα. Η ευθύνη πέφτει στους πολιτικούς και τα πράγματα μόνο χειροτερεύουν. Παρόλα αυτά, έχουμε μάθει να ζούμε σε αυτές τις γειτονιές, με 30 εθνικότητες να συνυπάρχουν. Η ζωή στα προάστεια απέχει πολύ από αυτό που δείχνει η τηλεόραση. Πως θα μπορούσαν οι πολιτικοί να λύσουν τα προβλήματα μας όταν δεν ξέρουν καν πως ζούμε;
Βιογραφικό Λατζ Λι
Ο σκηνοθέτης Λατζ Λι, γέννημα θρέμμα της Μονφερμέιγ, είναι ιδιαίτερα γνωστός για τα ντοκιμαντέρ του που απεικονίζουν την πραγματικότητα της κοινωνικής και πολιτικής ζωής της Γαλλίας. Ξεκίνησε την καριέρα του ως ηθοποιός και μέλος της Kourtrajme, μιας κολλεκτίβας που δημιουργήθηκε το 1995 από τους παιδικούς του φίλους Κιμ Σαπερόν και Ρομέν Γαβράς.
Ο Λι σκηνοθέτησε τη πρώτη του μικρού μήκους ταινία Montfermeil Les Bosquets το 1997.
Το 2004, μαζί με το φωτογράφο JR (γνωστό για τις τεράστιες φωτογραφίες του που στολίζουν τους τοίχους στη Μονφερμέιγ και το Παρίσι) έγραψαν και σκηνοθέτησαν το ντοκιμαντέρ 28 Millimeters.
Οι θάνατοι των δύο νέων Ζιέντ Μπενά και Μπουνά Τραορί κατά τη διάρκεια της εξέγερσης στο Παρίσι το 2005, θορύβησαν τον Λατζ Λι και τον οδήγησαν να κάνει ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο 365 Days in Clichy-Montfermei, στο οποίο παρακολουθεί τη γειτονιά του για ένα ολόκληρο χρόνο (2007). Συνέχισε τη δουλειά του στα ντοκιμαντέρ και το 2014 σκηνοθέτησε το 365 Days In Mali, που έριχνε φως σε μια περιοχή σε τρομερή αναταραχή.
Το 2016, ο Λι σκηνοθέτησε το Marakani in Mali, διαφήμιση για τη ΜΚΟ Max Havelaar της Γαλλίας.
Το 2017, σκηνοθέτησε τη μικρού μήκους, Les Misérables, που ήταν υποψήφια για Σεζάρ. Την ίδια χρονιά σκηνοθέτησε το A Voix Haute, επίσης υποψήφιο για Βραβείο Σεζάρ.
Οι «Άθλιοι» είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Λι, εμπνευσμένη από την πρωτότυπη μικρού μήκους του ιδίου.
Παίζουν: Νταμιέν Μπονάρ, Αλέξις Μανέντι, Ντζιμπρίλ Ζονγκά
