Από την Αγγελική Κώττη //
Η Ελληνική Χομεϊνική Δημοκρατία χαιρετά τη Ρωσία. Και δε φταίει καθόλου ο Άνθιμος, ούτε η Εκκλησία Α.Ε. Κανείς τους δεν έχει βάλει το χέρι του στο πρόγραμμα του Έτους Ελλάδας- Ρωσίας. Μόνο η κυβέρνηση. Τα κατάφερε όμως με το παραπάνω να δείξει ότι η ελληνική ταυτότητα περνά μέσα από την ορθοδοξία.Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς ότι τρεις κεντρικές εκθέσεις για το Βυζάντιο περιστρέφονται γύρω από τις εικόνες; Μα, θα αντιτείνει κάποιος, οι Ρώσοι αγαπούν τη βυζαντινή εικονογραφία. Μάλιστα. Να τη δείξουμε και αυτή. Όμως γιατί ΜΟΝΟ αυτή;
Το Μουσείο Μπενάκη ετοιμάζει μια έκθεση με λατρευτικές εικόνες στο Μουσείο Αντρέι Ρουμπλιόφ. Ο Ρουμπλιόφ υπήρξε ένας από τους κορυφαίους Ρώσους αγιογράφους. Το υπουργείο Πολιτισμού θα κάνει μια έκθεση με εικόνες και άλλα κατά πλειονότητα θρησκευτικά εκθέματα στο Ερμιτάζ, στην Αγία Πετρούπολη. Τέλος, μια τρίτη έκθεση, με εικόνες και πάλι, θα γίνει στη Μόσχα, στη γκαλερί Τρετιακόφ. Την οργανώνει το υπουργείο Πολιτισμού και το υπουργείο Παιδείας.
Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο συζήτησε χθες την έκθεση «Το Βυζάντιο ανά τους αιώνες» με 120 εκθέματα, που στέλνουμε στο Ερμιτάζ για τον Ιούνιο (μέχρι Οκτώβρη) και την ενέκρινε ομόφωνα αν και:
-η πρώτη ιδέα ήταν να παρουσιαστεί στο Ερμιτάζ μια έκθεση με τίτλο «Βυζαντινών πολυτέλεια». Είχε συμφωνηθεί τον Ιούλιο του 2014, επί γενικής γραμματέως Λίνας Μενδώνη και στόχευε να παρουσιάσει με ολοκληρωμένο τρόπο τον κόσμο του Βυζαντίου μέσα από περίπου 300 εκθέματα (και όχι μόλις 120) από τις πρόσφατες ανασκαφές στον ελληνικό χώρο, αλλά και δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές της ελληνικής επικράτειας. Να εξηγήσει στον σύγχρονο επισκέπτη τι ήταν αυτό που στη συλλογική μνήμη έχει ταυτίσει την αυτοκρατορία που κυριάρχησε στο ανατολικό τμήμα της Μεσογείου για ένδεκα συναπτούς αιώνες – αγκαλιάζοντας στο απόγειό της τρεις ηπείρους, την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική – με την έννοια της πολυτέλειας. Να σημειωθεί ότι το Βυζαντινό κράτος λειτούργησε ως πρότυπο, μέτρο σύγκρισης και αντιπαραβολής για ολόκληρο τον τότε γνωστό κόσμο.
-το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο δεν ήθελε να στείλει την προτομή Αφροδίτης με χαραγμένο σταυρό στο μέτωπο γιατί το χρειαζόταν για δική του έκθεση με αφορμή τα 150 χρόνια του. Επίσης, η εφορεία Βοιωτίας δεν ήθελε να στείλει κιονόκρανο. Οι υπηρεσίες, με τη μέθοδο του «αποφασίζομεν και διατάσσομεν», είπαν ότι θα τα στείλουν. Το ΚΑΣ δεν έβγαλε άχνα.
-δεν υπήρξε καμιά ενημέρωση για το σύνολο του Έτους, ώστε να φανεί τι τέλος πάντων θα παρουσιάσει η Ελλάδα. Πώς ένα επιστημονικό συμβούλιο δέχεται να γνωμοδοτεί αδιαφορώντας αν θα γίνουν παρόμοια γεγονότα;
-δεν αναφέρθηκε τι ακριβώς θα είναι το αντίδωρο που θα μας στείλει το Ερμιτάζ. Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται για περίπου 100 έργα, που θα εκτεθούν στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Οι προηγούμενοι είχαν εξασφαλίσει ένα μικρό Ερμιτάζ, δηλαδή μια έκθεση με αντιπροσωπευτικά έργα από όλο το Μουσείο. Αλλά, όταν στέλνεις 120 και όχι 300 και ανάμεσά τους δεν έχεις κανένα καινούριο εύρημα από ανασκαφές, τι περιμένεις να λάβεις;
-δεν ζητήθηκε συνεισφορά στην έκθεση από το Άγιο Όρος, που ως γνωστόν έχει και ρωσική μονή. Ηταν μια ευκαιρία πραγματικά να θαμπώσουμε τους ξένους επισκέπτες με άγνωστες, πολύτιμες και ασύγκριτης ομορφιάς εικόνες. Τη χάσαμε.
Κερασάκι στην τούρτα, η αποστολή τον Μάρτιο μιας αρχαϊκής Κόρης από το Μουσείο της Ακρόπολης ως προάγγελου της έκθεσης. Ακατανόητο γιατί προάγγελος μιας βυζαντινής έκθεσης είναι ένα αρχαϊκό άγαλμα. Θα μας στείλουν κι εκείνοι τρία σκυθικά χρυσά σκεύη που θα παρουσιαστούν στο Μουσείο Ακρόπολης.
Στην Αγία Πετρούπολη και συγκεκριμένα στο Manege, έναν αναπεπταμένο χώρο εκθέσεων, είχε προγραμματιστεί η παρουσίαση της έκθεσης «Ναυτίλος» που είχε λειτουργήσει στις Βρυξέλλες, στο πλαίσιο της ελληνικής προεδρίας, με μεγάλη επιτυχία. Συνδύαζε αρχαία ελληνική με σύγχρονη τέχνη. Αυτό ακυρώθηκε και προτιμήθηκε η σκέτη σύγχρονη τέχνη. Καλή ιδέα, αλλά από την επιλογή θα εξαρτηθούν όλα. Από την άλλη, κακή ιδέα, καθώς ο «Ναυτίλος» ήταν δοκιμασμένος και θα μπορούσε να τραβήξει μέχρι και τον Πούτιν, που την περίοδο των εγκαινίων του θα είναι στην πόλη με άλλους ηγέτες, για ένα οικονομικό φόρουμ. Σε τέτοιες περιπτώσεις, πάντοτε επισκέπτονται ένα μουσείο. Μήπως χάσαμε την ευκαιρία;
