Του Μάρκου Ψυχάρη //
Αρκεί μια μέρα να διαγράψει τρεις δεκαετίες; 9 Νοέμβρη 1989. Είναι η μέρα που το τείχος του Βερολίνου «πέφτει». Θυμάσαι; Χώριζε την πόλη σε Δυτικό και Ανατολικό. Μια νέα εποχή ανατέλλει. Το «τέλος του ψυχρού πολέμου» είναι πιο κοντά από ποτέ. Το Βερολίνο απόψε είναι το κέντρο του κόσμου.
Τα μεσάνυχτα οι ηγέτες της «κομμουνιστικής» Ανατολικής Γερμανίας έδωσαν άδεια να ανοίξουν οι πύλες του περίφημου τείχους. Από νωρίς εκατοντάδες κόσμου είχαν συγκεντρωθεί στα σημεία διέλευσης. Φώναζαν. Ανυπομονούσαν να συναντηθούν με τους ισόποσα περιχαρείς δυτικοβερολινέζους που βρίσκονταν στην άλλη πλευρά.
Η ημερομηνία λήξης για τη διαίρεση της πόλης είναι απόψε. Η «καθιερωμένη» πολιτική το γιορτάζει. Υπάρχουν, όμως, και εκείνοι που διαφωνούν. Το πάρτυ είναι πολύ δυνατό για ν’ ακουστεί η φωνή τους.
Εκστασιασμένες ομάδες ανθρώπων σκαρφαλωμένοι στην κορυφή του τείχους που χώρισε τις δύο πόλεις, ανεμίζουν σημαίες.
Η ανέγερση του Τείχους του Βερολίνου, το 1961, κρίθηκε σκόπιμη από τον ηγέτη, του Ανατολικού Βερολίνου, Βάλτερ Ούλμπριχτ. Ήταν μια λύση αποτροπής φυγής των Ανατολικογερμανών προς τη Δύση. Από το 1948 περίπου 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν δραπετεύσει από την Ανατολική Γερμανία ψάχνοντας τύχη στη Δυτική. Μετά το 1961, το τείχος αλλά και τα υπόλοιπα οχυρωματικά έργα μήκους 1380 χιλιομέτρων, κάλυπταν τη συνοριακή γραμμή ανάμεσα στις δύο χώρες.
Οι περισσότεροι από τους Ανατολικογερμανούς που δοκίμασαν να αποδράσουν από τη χώρα τους πυροβολήθηκαν και πέθαναν από βολές συνοριοφυλάκων.
Η πρώτη ένδειξη πως κάτι άλλαζε στις σχέσεις των δύο χωρών έγινε αμέσως γνωστή νωρίτερα, την ίδια ημέρα. Όταν ο εκπρόσωπος τύπου του Κομμουνιστικού Κόμματος του Ανατολικού Βερολίνου, Γκίντερ Σαμπόφσκι, ανακοινώσε πως οι Ανατολικογερμανοί ήταν ελεύθεροι να ταξιδέψουν στη Δυτική Γερμανία.
Το κλίμα ανάμεσα στις χώρες της Δύσης και εκείνες της Ανατολικής κομμουνιστικής επιρροής είχε ήδη αρχίσει να αλλάζει από την περασμένη χρονιά. Όταν η Ουγγαρία είχε δεχτεί ν’ ανοίξει τα σύνορά της προς τη δύση. Και η ροή των μεταναστών από την ανατολική προς τη δυτική Ευρώπη είχε ενταθεί ήδη από την περασμένη εβδομάδα, όταν η Τσεχοσλοβακία είχε επιτρέψει την ελεύθερη πρόσβαση στη Δυτική Γερμάνια από τα δικά της σύνορα.
Ο πρωθυπουργός της Δυτικής Γερμανίας, Χέλμουτ Κολ, καλωσόρισε το άκουσμα της αποφασης για άνοιγμα του τείχος χρησιμοποιώντας τις λέξεις «ιστορική στιγμή» για να την περιγράψει. Αμέσως μετά κάλεσε σε συνάντηση τον τότε ηγέτη της ανατολικής Γερμανίας Έγκον Κρεντς.
Το «άνοιγμα» του τείχος συνοδεύτηκε από διαφορές εκδηλώσεις εορτασμού σε ολόκληρη την Ανατολική Γερμανία. Με τον αέρα του νικητή, σε ηθικό και πολιτικό επίπεδο, η ηγεσία της Δυτικής Γερμανίας απαίτησε την παραίτηση της κυβέρνησης της Ανατολικής Γερμανίας. Ενώ ο Έγκον Κρεντς ανακοίνωσε τη διενέργεια ελεύθερων εκλογών στην χώρα. Στις 3 Οκτωβρίου του 1990 οι δύο χώρες έγιναν μια. Η Γερμανία που γνωρίζουμε. Το Βερολίνο έγινε ξανά πρωτεύουσα. Επτά χρόνια αργότερα – το 1997 – ο Κρεντς, ο άνθρωπος που έμελλε να είναι ηγέτης των Ανατολικογερμανών όταν το τείχος έπεσε, εξέτισε εξίμιση χρόνια φυλάκισης ως ποινή για τις δολοφονίες που έγιναν από συνοριοφύλακες του Ανατολικού Βερολίνου με θύματα ανθρώπους που θέλησαν να διαφύγουν στον Δυτικό τομέα της πόλης. Η καταδίκη του ήταν για εκείνον προϊόν της «δικαιοσύνης των νικητών». Έμεινε στις φυλακές Σπαντάου του Βερολίνου για τέσσερα χρόνια και αποφυλακίστηκε το 2003. Από τότε ζει ήσυχα με τη γυναίκα του στο Ντιρχάγκεν της ανατολικής Γερμανίας.
