"Γιατί μαμά;" ιδέες, προσδοκίες των συντελεστών μιας "ακατάλληλης" θεατρικής παράστασης

Είναι σαν οι συντελεστές της παράστασης “Γιατί μαμά;” να στέκονται γυμνοί μπροστά στα μάτια σας. Λέξεις, ιδέες, προσδοκίες. Όλα όσα πίστεψαν και ονειρεύτηκαν γύρω από το θεατρικό έργο που ανεβάζουν στο Studio Μαυρομιχάλη παρουσιάζονται, ανόθευτα σε ένα κείμενο που έγραψαν, για το fragile, οι ίδιοι.

Αριστοτέλης Μαγουλάς / Σκηνοθέτης

Από την αρχή όλες μου οι αισθήσεις για το έργο αυτό, θύμιζαν αυτές που έχουμε όταν ταξιδεύουμε. Περπατώντας σε τόπους που δεν έχεις ξαναβρεθεί, θέλοντας να εξερευνήσεις όλα τα τοπία γύρω σου γιατί σε μάγεψε η θερμότητά τους.

Σε αφήνει ελεύθερο να ξεναγήσεις εσύ ο ίδιος τον εαυτό σου, στα δικά σου ταξίδια.

Νιώθω τυχερός που μου δόθηκε η ευκαιρία και η εμπιστοσύνη να σκηνοθετήσω το ¨Γιατί Μαμά;¨ Με ¨συνοδοιπόρους¨ όπως λέει και η Αλίκη σε μια στιγμή του έργου κι όχι με ¨συνεπιβάτες¨. Το έργο αυτό κατάφερε να φέρει κοντά πάνω από πέντε καλλιτέχνες και να ταξιδέψουν μαζί παρουσιάζοντας τη δουλειά τους σε σύνολο.

Είναι γραμμένο με τέτοιο τρόπο που μια παλέτα χρωμάτων ανοίγεται μπροστά σε όποιον το διαβάζει. Χτυπάει μνήμες στο υποσυνείδητο αφήνοντας τα χρώματα της παλέτας να απορροφηθούν οργανικά και αργότερα να αναμειχθούν σαν συναισθηματικός χάρτης, σαν πίνακας ζωγραφικής μέσα μας δίνοντας στον καθένα το δικό του μοναδικό πινέλο. Με έκανε να θυμηθώ ότι πρωταρχικό ρόλο σε αυτό που ονομάζουμε θέατρο στη σημερινή εποχή, είναι να φεύγει ο θεατής έχοντας πάρει κάτι.

Με έκανε να εκτιμήσω τις προβληματικές καταστάσεις και σχέσεις, λειτουργώντας θεραπευτικά. Νιώθουμε λιγότερο μόνοι, εφόσον καταλαβαίνουμε ότι όλοι τελικά ζούμε κάτω από τις ίδιες περίπλοκες ανθρώπινες συνδέσεις στις οποίες δεν έχουμε πάντα τον έλεγχο. Αναλαμβάνοντας την κινησιολογία και τη σκηνοθεσία έφτιαξα κι εγώ τη δική μου παλέτα χρωμάτων. Άφησα την εικόνα να εμφανιστεί και στο δικό μου λευκό χαρτί, στην άδεια σκηνή, με αποτέλεσμα το τοπίο να ισορροπεί σε ακραία επίπεδα, με επικίνδυνες γραμμές, γοητευτικούς κύκλους και σκιερούς στροβιλισμούς.

-Ένιωσα ότι από την αρχή όλη η ομάδα θα πρέπει να είναι έτοιμη να πάρει ένα ρίσκο.

-Η έννοια του πειράματος ήρθε πρώτη φορά όταν πρωτοπήρα το κείμενο στα χέρια μου, το οποίο μου άνοιξε διακλαδώσεις όσον αφορά την ανθρώπινη αλλά και την τεχνική προσέγγιση της κινησιολογίας του ρόλου της Αλίκης.

-Με ενέπνευσε δημιουργικά στο να μετατρέψω αυτό το κείμενο σε βιωματικό έργο, μου έδωσε τη δυνατότητα του πειράματος και τη μίξη διάφορων τεχνικών όσον αφορά το σκηνοθετικό μοτίβο, με έκανε να σκεφτώ εκτός ορίων, να ανακουφιστώ στην μπουφονική φιγούρα της Αλίκης. Με βοήθησε να βρω την αλήθεια των λέξεων που ο ρόλος ξεστόμιζε. Το έργο αυτό έχει τη δύναμη να απλώνεται στο σύνολο, αλλά και στον καθέναν προσωπικά ανάλογα με τα δικά του βιώματα. Εγώ το βλέπω πια ως θεατής. Με εξαγνίζει. Η συγγραφέας του έργου, η Τζωρτζίνα Τζήλιου, έγραψε έναν εξαίρετο μονόλογο που σε παρασύρει στα άδυτα του εσωτερικού μονολόγου που εξωτερικεύεται με τρόπο μοναδικό.

-Η Αλίκη, όντας ένας ιδιαίτερος ρόλος λόγω συνθηκών, ήταν για μένα η φωνή που ήχησε μέσα μου σε διάφορους τόνους, μεταφέροντάς μου την ορμή του έργου αυτού, σαν ποτάμι που ήρθε κατά πάνω μου αργά κι έγινε χείμαρρος.

Εκεί μπορούσα να κολυμπήσω μαζί του και να αφουγκραστώ αυτά που έως τώρα δεν ήξερα αν ήμουν έτοιμος καν να ακούσω.

Η Λίζυ Ξανθοπούλου, η ηθοποιός της παράστασης, είναι μία από τις πιο ευέλικτες ηθοποιούς που έχω γνωρίσει. Η λεπτομερειακή προσέγγιση των στιγμών, η αμοιβαία ισορροπία μεταξύ σκηνοθέτη – ηθοποιού, η ρευστότητα στη μεταξύ μας επικοινωνία, οι ουσιαστικές πρόβες, η κοινή μας αντίληψη για την έννοια του θεάτρου, καθώς και η καλλιτεχνική μας χημεία, υπήρξαν καθοριστικοί παράγοντες στο να φέρει εις πέρας ένα δύσκολο αλλά τόσο γοητευτικό έργο.

Η παράσταση πέρασε από τρία στάδια εξελικτικά, όπου στο τέλος βρέθηκε η χρυσή τομή μεταξύ μιας κινηματογραφικής αισθητικής, της ποιητικής αντίληψης του καθένα ξεχωριστά, αλλά ταυτόχρονα το βιωματικό θεατρικό κομμάτι που έρχεται πιο κοντά στο θεατή.

Αφήσαμε την παράσταση να βρει μόνη της τον δρόμο της με τα χρόνια, αφήνοντάς το να αναπνεύσει και να δημιουργήσει δικό της χαρακτήρα.

Ο Νικόλας Καρίμαλης έγραψε τη μουσική της παράστασης, δίνοντας μια μοναδική μουσική σύνθεση, βάζοντας τη δική του πινελιά σε αυτόν τον καμβά.

–Ο αμοιβαίος σεβασμός, η λειτουργικότητα στη συνεργασία, ο κοινός κώδικας επικοινωνίας, οι κοινοί στόχοι με την υπόλοιπη ομάδα ήρθε να δέσει τους ρυθμούς του έργου, αφού με επιμονή για τις λεπτομέρειες ο καθένας με τη δίκη του ποιητική προσέγγιση, ήταν καθοριστικοί παράγοντες στο να πετύχει η παράσταση.

-Η πολυπλοκότητα της φύσης του έργου, καθώς και του θέματος του, όντας ένα θέμα διαχρονικό που όλοι έχουν με έρθει αντιμέτωποι κάποιο στιγμή, τα σχόλια των θεατών, η παραμονή τους μέσα και έξω από το θέατρο με την ανάγκη τους να μοιραστούν μαζί μας τις στιγμές προσωπικά, οι κριτικές για το έργο ως αποτέλεσμα στο σύνολό του, ήταν αυτό που μας έκανε να θέλουμε να συνεχίσουμε να μοιραζόμαστε με τον κόσμο την παράσταση αυτή.

Τζωρτζίνα Τζήλιου / Συγγραφέας

Το “Γιατί μαμά;” δεν είναι για μένα απλώς ένα κείμενο. Είναι η αναμέτρηση με τον εαυτό μου, η έξοδος από τη σπηλιά μου, η απόφασή μου να μαχαιρώσω τον πόνο με όπλο τον ίδιο τον πόνο, χωρίς να ξεχωρίσω το θύμα απ’ τον θύτη. Είναι πολύ σκληρό να παλεύεις με τις λέξεις για να ελευθερώσεις τη φωνή σου και χαίρομαι πολύ που τελικά αυτή η φωνή κατάφερε να βγει απ’ τη φυλακή της και να ορθώσει τα γιατί της στο χαρτί και στο σανίδι. Φυσικά τίποτα δε θα γινόταν αν δεν με εμπιστεύονταν οι συνεργάτες μου και είμαι πραγματικά ευγνώμων που όλοι οι συντελεστές της παράστασης ένιωσαν τις δονήσεις του έργου, το άφησαν να φωλιάσει στην ψυχή τους και το κράτησαν στα χέρια τους με σεβασμό, πάθος και έρωτα. Θεωρώ ότι η παράσταση είναι ένα παζλ από κομμάτια αγάπης των ανθρώπων που του έδωσαν πνοή μέσα από μια αριστουργηματική ερμηνεία (Λίζυ Ξανθοπούλου), μια υψηλής αισθητικής ευφυή σκηνοθεσία (Αριστοτέλης Μαγουλάς), μια εμπνευσμένη μουσική επένδυση (Νικόλας Καρίμαλης), ένα απόλυτα καλλιτεχνικό φωτογραφικό υλικό (Γεωργία Σιέττου, Στέλιος Δανιήλ), μια εξαίρετη video art παραγωγή (Γιώργος Συμεωνίδης, Άρτεμης Σταθάτου). Όλη αυτή η αγάπη μεταδίδεται στους θεατές, που μας την ανταποδίδουν κάθε φορά που μας τιμούν με την παρουσία τους. Προφανώς, ο θεατής είναι δοτικός όταν εισπράττει όσα χρειάζεται για να γεμίσει και να επαναπροσδιοριστεί. Τώρα, μιλώντας από την πλευρά του συγγραφέα, έχω να πω ότι το “Γιατί μαμά;”, παρότι είναι ένα παράτολμο κι επώδυνο ταξίδι στην αλήθεια, οδηγεί στο εξαγνισμό κι εγώ προσωπικά νιώθω ότι χάρη σ’ αυτό έγινα καλύτερος άνθρωπος. Τελικά, πρέπει να πας στην κόλαση για να βρεις τον παράδεισο.

Λίζυ Ξανθοπούλου / Ηθοποιός

-Το “Γιατί μαμά;” είναι ένα έργο που σου μιλάει και σε ταρακουνάει απ’ το χαρτί ακόμα. Πριν γίνει παράσταση. Είναι από μόνο του τρισδιάστατο και δυνατό όσο η αλήθεια που κάθε άνθρωπος κλειδώνει μέσα του. Μου προκάλεσε δέος όταν το διάβασα. Δέος και ένα μεγάλο αίσθημα ευθύνης και σεβασμού. Αυτή είναι η θέση μου απέναντι στην αλήθεια που εισέπραξα.

-Η σκηνοθετική του γραμμή είναι γεμάτη έμπνευση, πολυπλοκότητα και καθαρότητα συγχρόνως σε βαθμό που στη δική μου αντίληψη αγγίζει το εξωπραγματικό, το όνειρο, την ποίηση.

Ο μόνος τρόπος για να το αγγίξω υποκριτικά ήταν η πράξη, μόνο η πράξη. Χωρίς γιατί, χωρίς θεωρίες, χωρίς φιλοσοφίες. Και όλα τα “γιατί”, τελικά ήρθε η στιγμή που βρήκαν απάντηση και σύνδεση και ανάγκη ύπαρξης, μέσα από την ίδια τη σκηνική πράξη.

-Το “Γιατί μαμά;” είχε εκατό λόγους-εμπόδια να μην ανέβει. Είχε άλλους τόσους για να μη συνεχίσει. Με το κλείσιμο του ματιού υπογράψαμε μεταξύ μας εμπιστοσύνη, πίστη και όλο αυτό μας έδωσε δύναμη να ξεπερνάμε τις ακατάλληλες συνθήκες.

-Κάθε συνεργάτης, με τη δική του κατάθεση – μουσική, video art, φωτογραφία – ανέβαζε τον πήχη και έδινε έναν λόγο στις αδύναμες στιγμές να λέμε ότι αξίζει να το παλέψουμε.

-Το “Γιατί μαμά;¨” αγκαλιάστηκε από το κοινό! Μέσα από την εμπειρία-διαδικασία αυτής της παράστασης, για τα δικά μου μέτρα, εξελίχθηκα σαν ηθοποιός, μητέρα, άνθρωπος. Θέλω ό,τι καλύτερο για το έργο αυτό, σίγουρα, όμως αυτό που με νοιάζει περισσότερο και πάνω απ’ όλα, η προτεραιότητα, είναι να ξέρω ότι οι συνεργάτες μου είναι “καλά” στην υγεία τους και την καθημερινότητά τους: η Τζωρτζίνα, ο Αριστοτέλης, ο Νικόλας, ο Γιώργος, η Άρτεμις, η Γεωργία, ο Στέλιος, η Χρύσα.