Από τον Γιάννη Παναγόπουλο //
Εκεί που μια μέρα δεν μοιάζει με την προηγούμενη. Δεν μοιάζει και με την επόμενη, επίσης. Ο φωτογράφος Τάκης Σπυρόπουλος έχει πιάσει το νόημα. Ντοκουμεντάρει, φωτογραφίζει τους τοίχους των Εξαρχείων. Αυτή η ελλειπτική μυθολογία τον ενδιαφέρει πολύ. Καμία εξιδανίκευση. Με τη μηχανή του παρακολουθεί διαλόγους που αναπτύσσονται στους δρόμους. Φωτογραφίζει την τέχνη που προβάλλουν και μπορεί να μεταβληθεί από τη μια στιγμή στην άλλη. Tην Παρασκευή 13/5, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πάτρας εγκαινιάζεται η έκθεσή του «Τετράδια των δρόμων. Τα συνθήματα και τα graffiti των Εξαρχείων».
Θυμάσαι; Tο 2009. Όταν η Αθήνα έβραζε από αδικία. Η δολοφονία Γρηγορόπουλου κινητοποίησε τον Σπυρόπουλο σε προσωπικό και αισθητικό επίπεδο. Όλα ξεκίνησαν τη μέρα που, ανοίγοντας την πόρτα του στούντιό του στα Εξάρχεια, στον απέναντι τοίχο αντίκρισε εκείνη την, τότε νέα, τοιχογραφία που έγραφε «Η δράση αντικαθιστά τα δάκρυα». Από εκείνη τη στιγμή και μετά άρχισε να φωτογραφίζει τους τοίχους της γειτονιάς που τον ενδιέφερε τόσο πολύ. Η συλλογή των στιγμιοτύπων κυκλοφόρησε σε βιβλίο «Χ-ΑΡΧΕΙΑ uncensored. Τα συνθήματα και τα Graffiti των Εξαρχείων, 2009-2012». Η ανάγκη ανθρώπων εκτός Ελλάδας να μάθουν περισσότερα για όσα συμβαίνουν στους τοίχους της συγκεκριμένης περιοχής έφερε και τη «μικρή» αγγλική έκδοση του βιβλίου Χ-ΑΡΧΕΙΑ uncensored. Εξαντλήθηκε από τον πρώτο μήνα κυκλοφορίας της. Ο Σπυρόπουλος λέει: «Πρέπει να το ξαναβγάλω τώρα που το σκέφτομαι…»
Η έκθεση, «Τετράδια των δρόμων. Τα συνθήματα και τα graffiti των Εξαρχείων» είναι ενταγμένη στο «Art Walk 2». Μία δράση με θέμα το graffiti, την τέχνη και την έκφραση στον δημόσιο χώρο, αλλά και τα πολιτικά και αισθητικά ερωτήματα που προκαλούνται από αυτόν τον ιδιαίτερο εικαστικό και ενίοτε ακτιβιστικό τρόπο έκφρασης.
Είμαστε στο Στούντιο του Σπυρόπουλου. Το πάτωμα είναι γεμάτο από τυπωμένες φωτογραφίες που θα παρουσιαστούν στην Πάτρα. «Προσοχή μην τις πατήσεις» λέει την ίδια στιγμή που ψάχνω καρέκλα να καθίσω. Στην ερώτηση «Από το 2012 στο 2016 η «ποίηση» των δρόμων άλλαξε, σε σχέση με την πρώτη εποχή (2009 – 2012) των φωτογραφιών σου;» ο Σπυρόπουλος απαντά: «Ίσως και ναι. Από την άποψη ότι δεν βλέπεις πιο τόσα πολλά συνθήματα και graffiti που να εκφράζουν το σάστισμα του κόσμου μπροστά στην πρωτόγνωρη αστυνομική βία, με αποκορύφωμα την δολοφονία Γρηγορόπουλου και τη νεόφερτη -τότε- κρίση, την αγανάκτησή του για το δίπολο της τότε εξουσίας, Πα.Σο.Κ.–Ν.Δ. και την οργή του για την άκρα δεξιά τότε διακυβέρνηση. Μου φαίνεται πως πλέον, αυτό που επικρατεί είναι ο κυνισμός απέναντι στις εξελίξεις και η συνειδητοποίηση της ματαιότητας της όποιας αντίδρασης, όπως το δημοψήφισμα, οι υπόλοιπες δημοκρατικές διαδικασίες. Ίσως όμως κι αυτή να είναι η δική μου θέαση των πραγμάτων γιατί νομοτελειακά πάντοτε θα έρχονται νεότεροι και νεότεροι με όνειρα, ελπίδες και φλόγα άσβεστη και θυμωμένη».
Από την οθόνη του υπολογιστή αναβοσβήνουν φωτογραφημένα συνθήματα. Δεν είναι στα ελληνικά. Τι συμβαίνει; Γιατί στην Αθήνα, πια, βλέπουμε graffiti στα γαλλικά, στα γερμανικά, στα ισπανικά. Ο φωτογράφος έχει τη δική του άποψη γι’ αυτό: «Όλοι αυτοί οι νέοι που έχουν “la rage de vivre”, τη λύσσα να ζήσουν μία ζωή ελεύθερη κι ονειρική δεν έχουν σύνορα και βρίσκουν εδώ φιλόξενο επαναστατικό καταφύγιο. Πλέον τα Εξάρχεια είναι ένας διεθνής εναλλακτικός προορισμός-κι όχι μόνο- ένα παράδειγμα αγωνιστικότητας και ανθρωπιάς με τις πρωτοβουλίες για τους πρόσφυγες. Τελευταία στην περιοχή γίνονται και ξεναγήσεις, οπότε κάθε γκραφιτάς που νιώθει πως κάτι θέλει να πεί ή να προσθέσει βρίσκει τον τρόπο -και τον χώρο είναι αλήθεια- να συμμετάσχει σ’ αυτό το γίγνεσθαι».
«Τετράδια των δρόμων. Τα συνθήματα και τα graffiti των Εξαρχείων» Αρχαιολογικό Μουσείο Πάτρας 13 Μαΐου 2016 – 13 Ιουνίου 2016. Εγκαίνια Παρασκευή 13 Μαΐου 2016 στις 7.00 μ.μ. Φωτογραφίες του Τάκη Σπυρόπουλου, συνοδευόμενες από ένα έργο του Serge Ecker.
Συζήτηση Το Σάββατο 14 Μαΐου από τις 11 το πρωί μέχρι τις 2 το μεσημέρι θα γίνει μία ανοιχτή συζήτηση με το κοινό γύρω από τα ερωτήματα που θίγει η έκθεση και με θέμα: «Φιλοσοφία στους δρόμους; γκράφιτι, αισθητική και κρίση»
Συμμετέχουν: Γιάννης Θωμάτος – Επιστημονικός Συνεργάτης, Τμήμα επικοινωνίας & ΜΜΕ, ΕΚΠΑ. Κωνσταντίνα Δρακοπούλου – Ιστορικός Τέχνης, Ερευνήτρια στον Τομέα Βυζαντινής Φιλολογίας και Λαογραφίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ). Θανάσης Μουτσόπουλος – αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης και Θεωρίας του Πολιτισμού στο Πολυτεχνείο Κρήτης και καλλιτεχνικός διευθυντής του Re-culture 4. Σοφία Ελίζα Μπουράτση – Διδάκτωρ Αισθητικής και Επιστημών της τέχνης στο Université Paris 1 – Panthéon-Sorbonne, επιμελήτρια της έκθεσης. Τάκης Σπυρόπουλος – Φωτογράφος Μάνος Στεφανίδης – Ιστορικός και κριτικός τέχνης, επιμελητής, αναπληρωτής καθηγητής στο ΕΚΠΑ στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών.
