Του Παύλου Θ. Κάγιου //
Μεγάλη η γκάμα των νέων ταινιών με την πάντα περιθωριοποιημένη θέση της γυναίκας στις μουσουλμανικές κοινωνίες σε πρώτο πλάνο κι όπως αποτυπώνεται αυτή στο φιλμ “Σοφία”. Όσο για την Γκλεν Κλόουζ… τρέχει για Όσκαρ στη «Σύζυγο», όπως και ο σκηνοθέτης Μπάρι Τζένκινς για το «Αν η οδός Μπιλ μπορούσε να μιλήσει». Ξεχωριστές είναι και οι ταινίες «Εξόριστος συγγραφέας» με την αιώνια σύγκρουση δημιουργού-εξουσίας, αλλά και η εκδοχή της κάλπικης δημιουργίας όπως αυτή αποτυπώνεται στο «Θα μπορούσες ποτέ να με συγχωρέσεις;».
«Αν η οδός Μπιλ μπορούσε να μιλήσει»
Μετά τον αναπάντεχο θρίαμβό του με Όσκαρ για την εκ βαθέων έκπληξη του «Moonlight», ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Μπάρι Τζένκινς επιστρέφει με νέο φιλμ που είναι υποψήφιο για 3 Όσκαρ: Β’ Γυναικείου Ρόλου, Διασκευασμένου Σεναρίου και Μουσικής. Πρόκειται για την κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του Τζέιμς Μπόλντγουιν πάνω σε μία διαχρονική και συγκινητική ιστορία αγάπης για τον αδιάσειστο δεσμό ενός ζευγαριού και τη δύναμη της αφροαμερικανικής οικογένειας σε μία σκληρή εποχή προκαταλήψεων και ρατσισμού στην Αμερική.
Μεταφερόμαστε στη θορυβώδη Οδό Μπιλ στη Νέα Ορλεάνη, όπου γεννήθηκε ο Λουίς Άρμστρονγκ και άλλα μυθικά ονόματα της τζαζ, και η ταινία αποτίνει έναν φόρο τιμής στον έρωτα που αντέχει στον χρόνο και υπερισχύει ακόμα και στις πλέον ανυπέρβλητες αντιξοότητες της καθημερινότητας. Το στόρι επικεντρώνεται στον φλογερό έρωτα ενός ζευγαριού που η ζωή τους ανατρέπεται όταν ο νεαρός φυλακίζεται για ένα έγκλημα που δεν έχει διαπράξει και η κοπέλα ανακαλύπτει ότι είναι έγκυος και αγωνίζεται με τη βοήθεια του δικηγόρου και της οικογένειάς της για να αποδείξει την αθωότητά του…
Σημείωμα του συγγραφέα Τζέιμς Μπόλντγουιν
«Η οδός Μπιλ είναι ένας δρόμος στη Νέα Ορλεάνη, όπου γεννήθηκε ο πατέρας μου, ο Λουίς Άρμστρονγκ και η τζαζ. Όλοι οι μαύροι που γεννήθηκαν στην Αμερική, γεννήθηκαν στην Οδό Μπιλ, γεννήθηκαν στη μαύρη γειτονιά κάποιας αμερικάνικης πόλης, είτε του Τζάκσον, του Μισισιπί, του Χάρλεμ ή της Νέας Υόρκης. Η οδός Μπιλ είναι η κληρονομιά μας. Αυτό το μυθιστόρημα αφορά την απόλυτη ανάγκη να εκφραστεί αυτή η κληρονομιά. Η οδός Μπιλ είναι θορυβώδης. Είναι υπόθεση του αναγνώστη να διακρίνει το νόημα μέσα στο χτύπημα των ντραμς».
Σκηνοθεσία: Μπάρι Τζένκινς
Παίζουν: Κίκι Λέιν, Στεφάν Τζέιμσ, Κόλμαν Ντομίνγκο, Τεγιονά Πάρις, Ρετζίνα Κινγκ
«Η σύζυγος»
Ε, όλα δείχνουν πως αυτή τη φορά η πολύ καλή ηθοποιός Γκλεν Κλόουζ, μετά τη χρυσή σφαίρα, θα κρατήσει στα χέρια της και το πολυπόθητο Όσκαρ ερμηνείας – για να δούμε…
Ερμηνεύει την Τζόαν η οποία είναι αυτό που λέμε «τέλεια σύζυγος». Επί σαράντα χρόνια έχει θυσιάσει το ταλέντο, τα όνειρα και τις φιλοδοξίες της για να στηρίξει τον σύζυγό της και τη λογοτεχνική του καριέρα. Ο γάμος τους έχει χτιστεί με άνισους όρους κι εκείνη έχει ξεπεράσει τα όριά της. Την παραμονή της βράβευσης του Τζο με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, η Τζόαν ετοιμάζεται να αποκαλύψει το μεγαλύτερο μυστικό της καριέρας του…
Βασισμένο στο βιβλίο της Μεγκ Γούλιτζερ – το σενάριο είναι της Τζέιν Άντερσον – το στόρι διαδραματίζεται κυρίως στη δεκαετία του ’90, κάνοντας όμως αναδρομή και στα πρώτα χρόνια της σχέσης του ζευγαριού, πίσω στις δεκαετίες του ’50 και του ’60.
Η σεναριογράφος, πάντως, άλλαξε τον… αδόξαστο στην ιστορία του βιβλίου καθώς η ίδια παραδέχεται πως: «Στο μυθιστόρημα, το βραβείο που παίρνει ο Τζο είναι ένα μικρό λογοτεχνικό βραβείο στο Ελσίνκι. Για το σενάριο, επέλεξα να είναι το βραβείο Νόμπελ, που δυναμώνει και ενισχύει την σημαντικότητα των αποκαλύψεων της Τζόαν. Πρόσθεσα, επίσης, τον κάπως προβληματικό χαρακτήρα του γιου του ζευγαριού».
Σκηνοθεσία: Μπγιορν Ρούνγκε
Παίζουν: Γκλεν Κλόουζ, Τζόναθαν Πράις, Κρίστιαν Σλέιτερ
«Σοφία»
Ξάφνιασε στο σκηνοθετικό ντεμπούτο της η Μεριέμ Μπενμπαρέκ στο Φεστιβάλ Καννών και κατάφερε η ταινία της να κερδίσει το Βραβείο Σεναρίου και πολύ εγκωμιαστικές κριτικές. Στην Ελλάδα έκανε πρεμιέρα στο Διαγωνιστικό Τμήμα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης παρουσία της σκηνοθέτιδας, όπου απέσπασε το Βραβείο Fipresci Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου, ενώ τον Ιανουάριο του 2019 κέρδισε το Βραβείο New Voices New Visions στο αμερικάνικο Φεστιβάλ του Palm Springs.
Ηρωίδα της ιστορίας της ταινίας είναι η Σοφία, ένα 20 χρόνο κορίτσι που ζει με τους γονείς της στην Καζαμπλάνκα. Ανακαλύπτει μαζί με την ξαδέρφη της ότι είναι έγκυος και γεννάει εκτός γάμου. Στο Μαρόκο η εγκυμοσύνη εκτός γάμου είναι παράνομη και τιμωρείται με φυλάκιση. Το νοσοκομείο τής δίνει 24 ώρες για να δηλώσει την ταυτότητα του πατέρα πριν την καταγγείλουν στις αρχές. Ποιος είναι ο πατέρας; Πώς θα το αντιμετωπίσει η οικογένεια της;
Η Μεριέμ Μπενμπαρέκ αποφεύγοντας με τέχνη κάθε μελοδραματισμό ξετυλίγει μεθοδικά το πολύπλευρο πορτρέτο μιας νεαρής γυναίκας που πρέπει να υπερασπιστεί τη θέση της σε ένα βαθιά ανδροκρατούμενο και αυστηρά ταξικά καθορισμένο περιβάλλον.
Σημείωμα της σκηνοθέτιδας:
Είναι το πορτρέτο της πατρίδας μου σήμερα. Δεν ήθελα να κάνω μια ταινία που θα μιλούσε μόνο για τη θέση των γυναικών στο Μαρόκο, οι οποίες πάντα απεικονίζονται ως θύματα της πατριαρχίας, γιατί δεν πιστεύω ότι μπορούμε να μιλήσουμε για τη θέση των γυναικών στην κοινωνία αν δεν μιλήσουμε για την ίδια την κοινωνία. Η θέση της γυναίκας στην κοινωνία καθορίζεται από το κοινωνικό-οικονομικό πλαίσιο στο οποίο βρίσκεται. Οι χαρακτήρες αποτελούν μια ένδειξη του πώς λειτουργεί η μαροκινή κοινωνία.
Σκηνοθεσία: Μεριέμ Μπενμπαρέκ
Παίζουν: Μαχά Αλεμί, Λούμπνα Αζαμπάλ, Σάρα Πέρλε
«Θα μπορούσες ποτέ να με συγχωρήσεις;»
Ταινία με εξομολογητική ατμόσφαιρα που το στόρι της και οι ερμηνείες της σε κερδίζουν και περιστρέφεται γύρω από την αληθινή ιστορία της κορυφαίας σε πωλήσεις βιογράφου διασημοτήτων και γατόφιλης Λι Ίσραελ. Μιας μοναχικής προσωπικότητας που έβγαζε τα προς το ζην κατά τη δεκαετία του ’70 και του ’80 καταγράφοντας τις ζωές διασήμων όπως Κάθριν Χέπμπορν, Ταλούλα Μπάνκχεντ, Εστέ Λόντερ και της δημοσιογράφου Ντόροθι Κιλγκάλεν. Όταν η Λι δεν μπορούσε να εκδώσει πια τα έργα της καθώς θεωρούνταν ξεπερασμένα, μετέτρεψε την τέχνη της σε απάτη, με τη βοήθεια του πιστού της φίλου Τζακ.
Το φιλόδοξο πρωταγωνιστικό δίδυμο ερμηνεύουν με εσωτερική δύναμη και απελπισμένη διάθεση η Μελίσα ΜακΚάρθι και ο Ρίτσαρντ Ε. Γκραντ και το φιλμ έχει σκηνοθετήσει η Μάριελ Χέλερ με αγάπη για την απίστευτη ζωή της ηρωίδας.
Σκηνοθεσία: Μάριελ Χέλερ
Παίζουν: Μελίσα ΜακΚάρθι, Ρίτσαρντ Ε. Γκραντ
«Εξόριστος συγγραφέας»
Μια κλασική βιογραφική «ματιά» από τον Αλεξέι Γκερμάν Τζούνιορ πάνω στην… αιώνια σύγκρουση δημιουργού- εξουσίας που πήρε μέρος στο επίσημο Διαγωνιστικό Τμήμα του 68ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου
Η σχέση της Ρωσίας, τσαρικής και σοβιετικής, με τη λογοτεχνία, το τεράστιο κληροδότημά της, τον περιορισμό και τη λογοκρισία της, αποτελεί ένα υπέρογκο (και υπέροχο) κεφάλαιο στην ιστορία της χώρας, γεμάτο αριστουργήματα και προσωπικές τραγωδίες. Εδώ βρισκόμαστε την εποχή που ο Μπρέζνιεφ έχει επιβάλλει τη νέα «κάθαρση» των τεχνών, που οφείλουν να εκφράζουν τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό, μια «πραγματική και αισιόδοξη» εικόνα της Σοβιετικής Ένωσης. Για τους λογοτέχνες και καλλιτέχνες – σαν τον Ντοβλάτοφ, σαν τον φίλο του, ποιητή Γιόζεφ Μπρόντσκι – η ελευθερία έμπνευσης σημαίνει, απλώς, ότι δεν έχουν τη δυνατότητα να μπουν στο αντίστοιχο σωματείο, άρα να δουλέψουν, άρα να ζήσουν…
Με έντονη τη δική του αισθητική γραφή, ο Γκερμάν αποτυπώνει απλά, ρεαλιστικά μα και λυρικά, την ατμόσφαιρα της εποχής, με τη συνδρομή του Λούκας Ζαλ, διευθυντή φωτογραφίας της «Ida».
Σκηνοθεσία: Αλεξέι Γκερμάν Τζούνιορ
Παίζουν: Μίλαν Μάριτς, Ντανίλα Κοζλόφσκι, Ελενα Σουτζέκα, Αρθουρ Μπεσάστνι
«Ο φαροφύλακας»
Κλειστοφοβικό, ψυχολογικό θρίλερ σκηνοθετημένο από τον Δανό Κρίστοφερ Νάιχολμ που δεν τολμάει, όμως, να ξεφύγει από τα τετριμμένα κόλπα που κυριαρχούν στην πλειοψηφία των αντίστοιχων αμερικανικών ταινιών του είδους. Ακόμα και η παρουσία των βετεράνων Πίτερ Μούλαν, Τζέραρντ Μπάτλερ, Κόνορ Σουίντελς μένει ανεκμετάλλευτη .
•Μία ταινία για την απληστία και την εύθραυστη ανθρώπινη φύση
Τρεις φαροφύλακες πηγαίνουν για έξι εβδομάδες σε ένα ακατοίκητο νησί, 20 μίλια μακριά από τις δύσβατες ακτές της Σκωτίας. Στη συνηθισμένη, μοναχική ρουτίνα των πρώτων ημερών, κάτι απρόσμενο και πιθανώς καταλυτικό συμβαίνει όταν πέφτουν πάνω σε κάτι που δεν είναι δικό τους για να το κρατήσουν: Ένα φορτίο με ράβδους χρυσού! Από πού ήρθε; Σε ποιον ανήκει; Μία σκληρή μάχη για επιβίωση ξεκινά, ενώ η απληστία αντικαθιστά την πίστη και η απομόνωση τροφοδοτεί την παράνοια. Τρεις τίμιοι άνδρες οδηγούνται στην καταστροφή.
Το μυστήριο των νησιών Φλάναν
Η ιστορία της ταινίας ξεκινά πριν από 100 χρόνια με το μυστήριο των νησιών Φλάναν. Τον Δεκέμβριο του 1900 τρεις φαροφύλακες βρέθηκαν σε αυτό το απόκρημνο νησιωτικό σύμπλεγμα της δυτικής Σκωτίας και εξαφανίστηκαν χωρίς ίχνη. Η μοίρα αυτών των ανδρών, που ζούσαν στην απομόνωση στην άκρη του κόσμου, παραμένει μέχρι σήμερα ένα αίνιγμα.
Σκηνοθεσία: Κρίστοφερ Νάιχολμ
Παίζουν: Τζέραρντ Μπάτλερ, Πίτερ Μούλαν, Κόνορ Σουίντελς
«Το σκυλάκι της βασίλισσας»
Το τρυφερό animation ακολουθεί τη συναρπαστική περιπέτεια του Ρεξ, του αγαπημένου σκύλου της βασίλισσας, ο οποίος το σκάει και χάνει τα ίχνη της. Στον δρόμο του θα συναντήσει ένα κλαμπ κυνομαχιών, όπου σκύλοι κάθε ράτσας αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλον και κατά τη διάρκεια του επικού ταξιδιού του για να βρει τη βασίλισσα, θα ερωτευτεί και θα ανακαλύψει μέσα στο πεζοδρόμιο τον αληθινό του εαυτό…
Με προϋπολογισμό μεγαλύτερο από 20 εκατομμύρια δολάρια, το «The Queen’s Corgi» είναι ένα φιλόδοξο έργο του Μπεν Στάσεν που μέχρι τώρα έχει κάνει τα φιλμ: «Οι Περιπέτειες του Σάμμυ: Το Μυστικό Πέρασμα», «Το Μαγικό Σπίτι», «Ροβινσώνας Κρούσος» και «Ο Γιος του Μεγαλοπατούσα».
Σκηνοθεσία: Μπεν Στάσεν, Βίνσεντ Κέστελουτ
Σκηνοθεσία (στην ελληνική μεταγλώττιση): Σοφία Παναηλίδου
