Γράφει ο Νικηφόρος Γκολέμης //
Και ξαφνικά μας προέκυψε… σκάνδαλο! Αυτός θα μπορούσε να είναι εν συντομία ο τίτλος για την εβδομάδα που μας αφήνει, στη διάρκεια της οποίας αφήσαμε κατά μέρος τα συλλαλητήρια των μυριάδων παρευρισκόμενων και των αναπάντεχων (;) ομιλητών, για να προσγειωθούμε (απότομα) στην πραγματικότητα της διαφθοράς και των καπιταλιστικών πρακτικών.
Η υπόθεση της Novartis προσφέρεται ασφαλώς για πολλαπλές αναγνώσεις. Με μια πρώτη ματιά, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ αποκτάει έναν ακόμα «σύμμαχο» στην προσπάθεια οικοδόμησης αντιθέσεων εν όψει εκλογών. Με πρώην πρωθυπουργούς και υπουργούς να έχουν πιαστεί με τη γίδα στην πλάτη, ο ΣΥΡΙΖΑ προσθέτει στο κλασικό δίπολο «παλιό – νέο» τη συνισταμένη του «διεφθαρμένου – αδιάφθορου». Τοποθετώντας εαυτόν στο «αδιάφθορο νέο», ο μνημονιακός ΣΥΡΙΖΑ παίζει – ελλείψει άλλων διαφοροποιήσεων – ξανά το χαρτί του «ηθικού πλεονεκτήματος» και δημιουργεί ένα αφήγημα, πάνω στο οποίο θα στηρίξει την επανεκλογή του. Βέβαια, ανάλογη δυστοκία σε πολιτικό επίπεδο παρουσιάζει και η πρώην συγκυβέρνηση, με αποτέλεσμα να καταφεύγει στις ίδιες πρακτικές για τη συσπείρωση του ακροατηρίου της (βλέπε βλήματα με Σαουδική Αραβία), ζητώντας επίμονα εκλογές εδώ και περίπου έναν χρόνο!
Πέρα από τη μικροπολιτική εκμετάλλευση των αποκαλύψεων και της προσπάθειας των δύο κύριων πόλων εξουσίας να θερίσουν ό,τι μπορούν από την «αμαρτωλή» σπορά των αντιπάλων, η μιντιακή αντιμετώπιση των φαινομένων διαφθοράς κρύβει άλλη μια μεγάλη παγίδα. Με το πολιτικό και μιντιακό κατεστημένο να έχει στηθεί στα χαρακώματα για άλλο ένα «κρεσέντο» αλληλοκατηγοριών και ευφάνταστων χαρακτηρισμών (προδότες – πουλημένοι από τη μία, συκοφάντες – κουκουλοφόροι από την άλλη κ.τ.τ.), η συστημική στόχευση επιχειρεί να καλύψει μέσα στον κυκεώνα των ένθεν κι ένθεν κατηγοριών τον πραγματικό υπεύθυνο για την εδραίωση και εξάπλωση τέτοιου είδους πρακτικών. Όσο όμως και να προσπαθεί το πολιτικό και μιντιακό προσωπικό της χώρας να παρουσιάσει τη διαφθορά σαν κάποιες… βαλίτσες που κυκλοφορούν δεξιά και αριστερά, όσο κι αν προσπαθεί να μετακυλήσει την ευθύνη από την πολιτική στα πρόσωπα, η επανάληψη του φαινομένου θα έρχεται να διαψεύδει κατηγορηματικά τα συστημικά φερέφωνα.
Η Novartis έχει υπερτιμολογήσει το φάρμακο, έχει αυξήσει την παραγόμενη ποσότητα μέσω της δημιουργίας πλαστής ζήτησης, έχει αποσπάσει τις διακρίσεις της, έχει γοητεύσει τους επενδυτές με το μακρόπνοο business plan της και απλώς θα κληθεί να αφήσει ένα μικρό… πουρμπουάρ στο ελληνικό δημόσιο ως «αποζημίωση» για τις χρήσιμες υπηρεσίες του
Κι αυτό γιατί η διαφθορά αποτελεί βασικό συστατικό της καπιταλιστικής συνταγής και ταυτόχρονα ακρογωνιαίος λίθος στην οικοδόμηση ενός συστήματος που εκπαιδεύει, αναδεικνύει, χρησιμοποιεί και εν τέλει «ανακυκλώνει» πρόθυμους υπηρέτες – «διεφθαρμένους». Στην πραγματικότητα, η Novartis δεν έχει τίποτε το εξεζητημένο, παρά έχει απλώς ακολουθήσει κατά γράμμα τις καπιταλιστικές επιταγές της μεγιστοποίησης του κέρδους. Όπως και στην περίπτωση της Siemens, όπου οι «επανορθώσεις» της εταιρίας ήταν εμφανώς δυσανάλογες σε σχέση με τη ζημία που προκάλεσαν οι πρακτικές της στο ελληνικό δημόσιο, έτσι και η Novartis θα αποζημιώσει εν τέλει το ελληνικό κράτος με ένα ποσό που θα κυμαίνεται στα επίπεδα του calculated risk.
Η Novartis έχει υπερτιμολογήσει το φάρμακο, έχει αυξήσει την παραγόμενη ποσότητα μέσω της δημιουργίας πλαστής ζήτησης, έχει αποσπάσει τις διακρίσεις της, έχει γοητεύσει τους επενδυτές με το μακρόπνοο business plan της και απλώς θα κληθεί να αφήσει ένα μικρό… πουρμπουάρ στο ελληνικό δημόσιο ως «αποζημίωση» για τις χρήσιμες υπηρεσίες του. Τα κρούσματα αυτά δεν είναι κάποια ατυχή γεγονότα, ούτε απότοκο της απληστίας ορισμένων που επιλέγουν να χρηματίζονται, αλλά ο κινητήριος μοχλός της καπιταλιστικής διόγκωσης των οικονομικών μεγεθών. Στο σημείο αυτό θα αντιτείνει κάποιος δύσπιστος ότι φαινόμενα διαφθοράς παρατηρούνται καθ΄ όλη την εξέλιξη της ανθρώπινης ιστορίας, από την αρχαία Αθήνα μέχρι και τα καθεστώτα της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Η διαφθορά όμως μέσα στο αστικό κράτος δεν περιορίζεται, σε αντίθεση με τις προαναφερθείσες περιπτώσεις, στην «αποκλίνουσα συμπεριφορά» κάποιων κρατικών λειτουργών, αλλά αποτελεί παράμετρο της εύρυθμης λειτουργίας του συστήματος υπέρ των ολίγων και ενάντια στα λαϊκά συμφέροντα. Χωρίς το απαραίτητο «αλισβερίσι» των οικονομικών κολοσσών με τις μαριονέτες που βρίσκονται στις θέσεις εξουσίας, το σύστημα δεν μπορεί να επιτύχει τη μεγιστοποίηση, δεν μπορεί να πραγματώσει τον βασικό στόχο για τον οποίο στήθηκε το όλο οικοδόμημα.
Διότι η «ιδιωτική πρωτοβουλία» των ολιγαρχών ευδοκιμεί εκεί που το κράτος επιλέγει συνειδητά και προς όφελός τους να αδρανήσει. Κανείς δεν δείχνει λ.χ. να απασχολείται από το γεγονός ότι το ελληνικό κράτος (όπως και τα περισσότερα αστικά κράτη ανά τον κόσμο) δεν διαθέτει ούτε την υποδομή, ούτε την τεχνογνωσία, ούτε το απαραίτητο προσωπικό για να καλύψει ακόμα και ένα ελάχιστο μέρος της φαρμακευτικής ανάγκης των πολιτών του. Με αυτόν τον τρόπο, αφήνεται έρμαιο στα χέρια των τρωκτικών της φαρμακοβιομηχανίας, τα οποία χτυπούν την κατάλληλη στιγμή και καταφέρνουν την αφαίμαξη των κρατικών προϋπολογισμών, ευαγγελιζόμενοι την… υγεία του λαού! Κάπως έτσι δημιουργούνται «πανδημίες» τύπου Η1Ν1 και κάπως έτσι ένα πανικοβλημένο και δωροδοκημένο κράτος παραγγέλνει μερικά εκατομμύρια εμβόλια. Όσα φάρμακα κι αν μας πουλήσει η Novartis και οι υπόλοιποι κολοσσοί, η καπιταλιστική «νόσος» της μεγιστοποίησης του κέρδους παραμένει ανίατη και οι θιασώτες της αχόρταγοι για ακόμα περισσότερα παιχνίδια στις πλάτες των λαών.
