Του Γιάννη Παναγόπουλου //
Φωτογραφίες κειμένου: Johanna Maria Fritz
Γεννήθηκε άνοιξη του 2015 στην καρδιά της κρίσης μιας σχέσης. Γερμανία – Ελλάδα. Οι άνθρωποι του Hellas Filmbox Berlin θέλουν να συστήσουν όσο καλύτερα μπορούν το ελληνικό σινεμά στο κοινό της Γερμανίας. Θα τα καταφέρουν; Είναι νωρίς να το απαντήσουμε αυτό, όμως δεν κολλάμε σε ημερομηνίες. Αυτή η ομάδα Ελληνογερμανών, δείχνει να έχει πάρει τον στόχο, τον σκοπό της πολύ ζεστά. Η έκδοση για το 2017 του Hellas Filmbox Berlin μοιάζει πλούσια (Aραγε μπορείς να πεις πλουσιότερη από πότε σε μια καλλιτεχνική απόπειρα που άνοιξε τα φτερά της μόλις πριν δύο χρόνια;) Περιέχει κάθε κινηματογραφικό «άγγιγμα» που αφήνει με τη δουλειά της η νέα γενιά των Ελλήνων κινηματογραφιστών, παράλληλα τιμά τους βετεράνους του είδους (Στην τελετή έναρξης θα βραβευτεί ο Κώστας Γαβράς). Το Hellas Filmbox Berlin θα πραγματοποιηθεί, στο Βερολίνο, από τις 18 έως 22 Ιανουαρίου 2017. Και ο φετινός του τίτλος είναι «Die Griechen kommen» («Έρχονται οι Έλληνες») – άραγε πηγή έμπνευσής του είναι το «Οι Γερμανοί Ξανάρχονται»;). Θα πραγματοποιηθεί στον κινηματογράφο Babylon. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την προβολή 60 ταινιών μυθοπλασίας, ντοκιμαντέρ, μικρού μήκους ελληνικές και διεθνείς παραγωγές και συμπαραγωγές. Η Σοφία Σταυριανίδου είναι Υπεύθυνη Επικοινωνίας και Τύπου του φεστιβάλ. Μας μίλησε για τις προσδοκίες των ανθρώπων που το τρέχουν. Η κουβέντα μας, όμως, ξεκίνησε επιστρέφοντας στο πρόσφατο περιστατικό που συνέβη στο Βερολίνο. Όταν στις 19 Δεκεμβρίου 2016, άνθρωποι που βρίσκονταν στην Χριστουγεννιάτικη αγορά της πόλης δολοφονηθήκαν από μανιακό που στο όνομα του θρησκευτικού φανατισμού εισέβαλε με βαρύ όχημα εντός της σκοτώνοντας και τραυματίζοντας αδιακρίτως ανθρώπους.
-Μετά την τυφλή δολοφονική επίθεση στο Βερολίνο στις 19-12-2016 η «επόμενη» μέρα στην πρωτεύουσα της Γερμανίας πώς είναι;
-Υπάρχει μεγάλη ψυχραιμία. Μετά από τρεις μέρες, η χριστουγεννιάτικη αγορά στην Kurfürstendamm που έγινε το χτύπημα, άνοιξε ξανά. Οι Γερμανοί εμπιστεύονται το σύστημα ασφαλείας τους παρότι το χτύπημα αποδεικνύει ότι δεν είναι αδιάτρητο. Παρά τον λογικό φόβο που υπάρχει μέσα μας, συνεχίζουμε τη ζωή μας κανονικά, τις δραστηριότητές μας κάνοντας αυτό που πρέπει: να μην αφήνουμε τον φόβο να μας κυριεύει ούτε να κυριαρχει στην καθημερινότητα. Εντάξει, πηγαίνεις σε δημόσια μέρη και σκέφτεσαι “κι αν γίνει τώρα ένα μπαμ;”. Όμως δεν πρυτανεύει αυτό.
-Οι διοργανωτές θεωρούν πως το πρόσφατο δολοφονικό χτύπημα στο Βερολίνο θα επηρεάσει το κοινό που θέλει να δει φιλμ του φεστιβάλ;
-Καθόλου, δεν τέθηκε καν τέτοιο θέμα, ούτε έγιναν τέτοιες σκέψεις. Μην ξεχνάτε ότι κάνουμε ένα φεστιβάλ για την επικοινωνία δυο λαών, τη συνεργασία, την προώθηση του διαλόγου, τη συναδέλφωση. Το χτύπημα είναι αυτό ακριβώς που δεν μας επηρεάζει ως διοργανωτές και ο κόσμος θα δώσει και πάλι δυνατό «παρών», όπως πέρσι.
-Τι έχει καταφέρει το Hellas Filmbox Festival ως σήμερα;
-Να ανοίξει έναν δίαυλο επικοινωνίας των Ελλήνων σκηνοθετών και των ελληνικών θεμάτων με το γερμανικό κοινό. Τα ελληνικά θέματα τα τονίζω, γιατί μας ενδιαφέρει πολύ και η οπτική των ξένων δημιουργών πάνω στις ελληνικές θεματικές πράγμα που διεθνοποιεί το φεστιβάλ. Υπάρχουν πολλές ταινίες που δεν βρίσκουν βήμα σε διεθνή φεστιβάλ ή που δεν παίχτηκαν στη Γερμανία ή το Βερολίνο, οπότε εμείς δίνουμε την ευκαιρία να γίνει αυτό. Περισσότερες από τις μισές ταινίες του προγράμματος είναι πρεμιέρες Βερολίνου και Γερμανίας. Κάναμε γερμανικούς υπότιτλους, ανοίγοντας την πόρτα στις ταινίες να είναι προσβάσιμες στους γερμανόφωνους. Πετύχαμε να έχουμε πολλά γερμανικά αλλά και ελληνικά δημοσιεύματα θετικά για την προσπάθειά μας -μας χαρακτήρισε η ZEIT, μεγάλη γερμανική εφημερίδα, ως τη μικρή ελληνική Berlinale. Φέραμε την Ελλάδα στη δημοσιότητα με έναν απόλυτα θετικό τρόπο που είχε χαθεί τα τελευταία χρόνια. Το Filmbox είναι το δυνατότερο και μεγαλύτερο ελληνικό φεστιβάλ της Γερμανίας. Και υπάρχουν αρκετά.
-Μπορούμε να πούμε πως η παραγωγή κινηματογραφικού υλικού στην Ελλάδα γνωρίζει την δική της μικρή άνοιξη;
-Εδώ και αρκετά χρόνια υπάρχει αυτό. Κατά πολύ μεγάλο μέρος οφείλεται στους νέους παραγωγούς Έλληνες, που σπουδάζουν το αντικείμενο, βγαίνουν στο εξωτερικό, αποκτούν διεθνή δίκτυα και βλέπετε τα αποτελέσματα. Φεστιβάλ, βραβεία, συμπαραγωγές. Τους οφείλει πολλά η ελληνική πολιτεία για την προσφορά τους αυτή.
-H ένταξη χωριστής κατηγορίες ταινιών queer περιεχομένου γιατί κρίθηκε αναγκαία; Δεν μπορούσε να ενταχθεί στο υπόλοιπο πρόγραμμα του φεστιβάλ;
-Θα θέλαμε συνεργασία και με άλλα, πολλά φεστιβάλ με πολυποίκιλες θεματικές. Αναμένουμε προτάσεις (γέλια). Το φεστιβάλ μας εγκολπώνεται όλους. Η συγκεκριμένη είναι μια στενή συνεργασία που έχουμε από την πρώτη χρονιά με το μοναδικό, πολύ πετυχημένο LGBTQI φεστιβάλ της χώρας μας, το Outview. Και εν προκειμένω δίνει την ευκαιρία στο ελληνικό queer φιλμ να προβληθεί στους Γερμανούς και όσους τους ενδιαφέρει. Εξ ου και η ξέχωρη ενότητα. Μας αρέσει, πέτυχε την πρώτη χρονιά, έγινε καταπληκτική συζήτηση μετά τις προβολές και θέλουμε να συνεχιστεί αυτό.
-Η λογική επιλογής των ταινιών που θα προβληθούν τελικά στο φεστιβάλ πως έγινε;
-Για αυτό πρέπει να ρωτήσετε τους προγραμματιστές μας. Πάντως, σίγουρα ο βασικός γνώμονας είναι να έχει αντίκτυπο στο γερμανικό κοινό, γιατί αυτό είναι ο στόχος. Να είναι ταινίες που θα τραβήξουν το ενδιαφέρον τους. Οι πιο πολλές ταινίες είναι γνωστές για την Ελλάδα, όχι όμως και για τη Γερμανία. Και βέβαια, μας ενδιαφέρει η συζήτηση που γίνεται στο τέλος, θέλουμε να προκαλέσουμε τη συζήτηση -εκεί που θα κατατεθούν οι απόψεις και που ο δημιουργός επικοινωνεί με τον κόσμο. Είναι μαγικό πράγμα αυτό.
-Ελληνικό σινεμά και Γερμανικό κοινό είναι δύο παράλληλες έννοιες που ως σήμερα δεν έχουν συναντηθεί πραγματικά;
-Πραγματικά, μάλλον όχι. Συμμετέχουν ελληνικές ταινίες στα γερμανικά φεστιβάλ, τη Μπερλινάλε και άλλα πολλά, γίνονται αξιόλογες εβδομάδες ελληνικού κινηματογράφου στη χώρα -και εδώ στο Βερολίνο έχουν γίνει- όχι όμως με την περιοδικότητα και την προβολή που προωθεί μια υγιής φεστιβαλική διοργάνωση. Αυτό που είναι και μέσα στους στόχους μας: μια ετήσια φεστιβαλική συνάντηση που θα μπει στο πρόγραμμα των Γερμανών και των Ελλήνων που ζουν μακριά από τη χώρα μας, και θα συνδράμει στην αμοιβαία προσέγγιση των δύο κουλτούρων. Ενα φεστιβάλ έχει αποστολή να παρουσιάζει κάτι νέο. Το Filmbox, λοιπόν, θέλει να παρουσιάσει κάτι νέο στο τοπικό κοινό.
-Οι ελληνικής καταγωγής κάτοικοι της Γερμανίας έχουν κινηματογραφική δραστηριότητα;
-Βέβαια, υπάρχουν αρκετοί Έλληνες σκηνοθέτες και επαγγελματίες που εργάζονται στο Βερολίνο και σε άλλες πόλεις. Πέρσι είχαμε κάνει ένα αφιέρωμα στους Έλληνες σκηνοθέτες του Βερολίνου.
-Πότε θα πούμε πως το «Hellas Filmbox Festival» του 2017 στέφτηκε από επιτυχία;
-Αυτό με σιγουριά θα μπορούμε να το πούμε μετά το πέρας του. Πέρσι πέτυχε πολύ, αλλά κάθε νέος χρόνος είναι και πιο δύσκολος. Η δεύτερη χρονιά πιο δύσκολη, η τρίτη ακόμη πιο πολύ, μέχρι την καθιέρωση. Πρέπει να αποδεικνύουμε κάθε χρόνο την αξία μας, το καλό περιεχόμενο της διοργάνωσης και την εκτίμηση εκ μέρους των καλεσμένων μας με την παρουσία τους στο Βερολίνο και το φεστιβάλ μας. Πέρσι από τις 71 ταινίες ήρθαν 50 σκηνοθέτες και δεν μπορούσαμε να το πιστέψουμε. Ήρθε ο Παντελής Βούλγαρης και πολλοί αγαπημένοι σκηνοθέτες, φέτος θα έρθει ο Κώστας Γαβράς, που σημαίνει ότι πάμε καλά. Στα αλήθεια, όμως, θα είναι πετυχημένο όταν το Babylon θα πλημμυρίσει κόσμο. Και θα γίνονται ζωηρές συζητήσεις μετά τις προβολές. Τότε ένα φεστιβάλ είναι πραγματικά επιτυχές.
Μεγάλη τιμή για το φεστιβάλ είναι η παρουσία του πολυβραβευμένου, διεθνούς φήμης Έλληνα δημιουργού, Κώστα Γαβρά, ο οποίος θα βραβευθεί στην Τελετή Έναρξης από την διοργάνωση για την μεγάλη του προσφορά στην Ελλάδα και τον κινηματογράφο. Mια ακόμη ευτυχής συγκυρία για το φεστιβάλ αποτελεί η εξαιρετική παρουσία στην Έναρξη, του διάσημου Γερμανού ηθοποιού Ulrich Tukur, παλιού γνώριμου και συνεργάτη του Κώστα Γαβρά στην ταινία “Αμήν” του 2002. Ο ηθοποιός θα προλογίσει για τον βετεράνο σκηνοθέτη και στη συνέχεια θα προβληθεί το “Αμήν”, ελάχιστος φόρος τιμής τους δύο παρόντες εκλεκτούς προσκεκλημένους του Filmbox. Ταινία Λήξης θα είναι η μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία στην Ελλάδα της σεζόν 2015-2016, το “Ένας Άλλος Κόσμος” του Χριστόφορου Παπακαλιάτη, που αποτελεί γερμανική πρεμιέρα. Ο ίδιος θα μιλήσει στο φεστιβάλ, μέσω skype από Los Angeles.
