Από την Αντιγόνη Καράλη //
Το μανιφέστο της beat generation, της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς της Αμερικής, το «Ουρλιαχτό» του Άλλεν Γκίνσμπεργκ, εξήντα χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση γίνεται αφορμή για τη δημιουργία της παράστασης «Holy Beat» που παρουσιάζεται στο «Bios.Tesla Main», σε σκηνοθεσία Κατερίνας Γιαννοπούλου.
Το ποιητικό μανιφέστο της beat generation συνδiαλλέγεται με industrial ηχητικά τοπία και αναζητά τα υπολείμματα ανθρώπινης υπόστασης και τον ορισμό του «άγιου» στο σήμερα. Τρεις ηθοποιοί, ως τρεις διαφορετικές πτυχές του ποιητή Άλλεν Γκίνσμπεργκ , συναντιούνται στο σκηνικό ενός μπαρ και επιχειρούν να ανακαλύψουν αυτή τη μικρή στιγμή έκλαμψης, που μας φανερώνει πως ακόμη και μέσα στην Κόλαση μπορεί να υπάρξει Παράδεισος. O Γκίνσμπεργκ ασπάζεται την αντίληψη πως οι προσωπικές εμπειρίες και οι σκέψεις ενός ανθρώπου μπορούν να έχουν απήχηση στο κόσμο. Αυτή η αντίληψη αποτέλεσε το θεμέλιο λίθο του έργου του, αλλά και γενικότερα της «γενιάς των μπιτ». Ως φοιτητής στο πανεπιστήμιο Columbia γνωρίζει τον Τζάκ Κέρουακ και τον Γουίλιαμ Μπάροουζ, τα δύο άλλα μέλη της «Ιερής Τριάδας». Η δεκαετία του ’50 θα μείνει στην παγκόσμια λογοτεχνία, ως η «Δεκαετία Μπιτ», η λογοτεχνία μίας γενιάς που εξεγείρεται, ανατρέπει και προκαλεί τη συντηρητική αμερικανική κοινωνία.
Γραμμένο το 1955, το «Ουρλιαχτό» έγινε το μανιφέστο της γενιάς των beat, του baby boom και του μακαρθισμού, του rock ‘n’ roll και της κομμουνιστικής απειλής, που «έβλεπε κάθε ανθρώπινη αξία να θυσιάζεται στον βωμό της οικονομικής ανάπτυξης και να αντικαθίσταται από ακραίο συντηρητισμό. Σήμερα, που ο κόσμος όπως τον ξέρουμε δείχνει να βρίσκεται στα πρόθυρα μιας ριζικής ανατροπής, εν μέσω οικονομικής κρίσης, πολιτικής αστάθειας και επιστροφής στις “παραδοσιακές” συντηρητικές ιδέες, το “Ουρλιαχτό”, έρχεται να μας υπενθυμίσει ποια είναι εκείνα τα υλικά, τα οποία δίνουν πραγματική αξία στην ανθρώπινη υπόσταση», σημειώνει η σκηνοθέτης Κατερίνα Γιαννοπούλου. «Από τη γενιά του μακαρθισμού, του rock ‘n’ roll και της ανόδου του καπιταλισμού στη σημερινή γενιά των προδομένων ονείρων και της ανόδου του συντηρητισμού». Επιχειρώντας «ένσαρκα χάσματα στο Χώρο και το Χρόνο» οι τρεις ηθοποιοί, ως τρεις πτυχές του ποιητή ψάχνουν αυτό το μικρό «ελπιδοφόρο κομματάκι παραισθήσεως» που «κρατά ζωντανή την ελπίδα».
Οι τρεις πρωταγωνιστές, Χρηστίνα Γαρμπή, Γιώργος Κισσανδράκης και Βασίλης Σαφός, μιλάνε για την παράσταση αλλά και για τη γενιά των beat σε σχέση με το σήμερα.
Χρηστίνα Γαρμπή: Η beat γενιά ήταν μια γενιά που ασφυκτιούσε μέσα στον ακραίο συντηρητισμό που υπήρχε παντού τριγύρω της. Ήταν μια γενιά ποιητών-επαναστατών. Νέοι άνθρωποι που αναζητούσαν την ευτυχία σε στιγμιαίες αναλαμπές δημιουργίας. Που ”καίγονταν”. Η παράσταση είναι μία αναζήτηση αυτής της σπίθας, αυτής της αναλαμπής μέσα στο συνεχόμενο σκοτάδι που βιώνουμε. Είναι ένας αντεστραμμένος ύμνος για όλους αυτούς που καίγονται, που αγωνίζονται, που δημιουργούν. Το ”άγιο” στην παράσταση ανατρέπει την πτωτική πορεία του ποιήματος. Εκεί που έχει επέλθει η τελική πτώση, η συνειδητοποίηση της φρικτής πραγματικότητας, έρχεται το ”άγιο” να μας θυμίσει ότι όσο αναπνέουμε, όσο έχουμε ψυχή, είμαστε ικανοί να κάνουμε θαύματα. Είναι ένας φόρος τιμής στους ”φριχτούς ανθρώπινους αγγέλους”. Σ’ όλους εμάς.
Γιώργος Κισσανδράκης: Στην παράσταση έχω αναλάβει μια εκδοχή του ποιητή που προσομοιάζει στο ρεμάλι και φέρω τις πιο σκοτεινές, βαριές και τραυματικές εικόνες της γενιάς των beat: την πεσιμιστική και κυνική θεώρηση, όπου όλα λίγο ως πολύ είναι μάταια και καταλήγουν στο τίποτα. Κάτι σαν την κατάσταση που ζούμε σήμερα. Οικονομική κρίση, φτώχεια, ανέχεια, μοναξιά, εξαθλίωση, απελπισία, κενά όνειρα, ψεύτικη ευτυχία, πλαστικές σχέσεις, όλα μαζί αλεσμένα στον μύλο που λέγεται σύγχρονο δυτικό κράτος. Που δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης, στοχασμού και δημιουργίας. Μια δίνη μέσα στην οποία παλεύουμε να βρούμε μια ταυτότητα. Κι όμως όσο υπάρχουν φωνές όμοιες με τις δικές μας, υπάρχει ελπίδα. Στα απλά, στα δικά μας, στα καθημερινά. Τώρα. Εδώ. Και για μια στιγμή. Είναι ίσως αρκετό. Να μεγαλώσουμε την ψυχή μας. Να την ανοίξουμε στους άλλους. Να μην σταματήσουμε να σκεφτόμαστε, να ονειρευόμαστε και να επιχειρούμε. Μην πεθάνουμε προτού ανθίσουμε!
Βασίλης Σαφός: Το «Holy Beat» διαδραματίζεται στο σκηνικό ενός μπαρ όπου συναντιούνται οι τρεις υποστάσεις του ποιητή Άλλεν Γκίνζμπεργκ αλλά και κάθε ποιητή αυτής της γενιάς: «ο τρελός, το ρεμάλι και άγγελος μπιτ». Σε αυτή την αγία τριάδα, ο «τρελός μπιτ» είναι ο ποιητής που επέζησε από τα δυσώδη δωμάτια των ψυχιατρικών κλινικών (όπου η χρήση της λοβοτομής και του ηλεκτροσόκ αποτελούσαν συνήθεις μεθόδους θεραπείας) βρίσκοντας συμμάχους στις «κοκαλιάρες λεγεώνες» των τροφίμων – ο ίδιος ο Γκίνζμπεργκ αφιέρωσε το «Ουρλιαχτό» στον φίλο του Κάρλ Σόλομον που γνώρισε κατά την παραμονή του στο ψυχιατρικό ίδρυμα Ρόκλαντ. Ο τρελός μπιτ είναι η εκδοχή εκείνη του ποιητή που αναζητά την ελπίδα στην συντροφικότητα, στο μοίρασμα, στο μαζί. Μας παροτρύνει να ψάξουμε την αιωνιότητα στα μάτια των άλλων, στις συλλογικές δράσεις, στην γεναιοδωρία μας, στο «όσο δεν είσαι ασφαλής δεν είμαι ασφαλής».
Η παράσταση «Holy Beat» βασίζεται σε αποσπάσματα της μετάφρασης από το «Ουρλιαχτό» του Άρη Μπερλή. Η σκηνοθεσία είναι της Κατερίνας Γιαννοπούλου και η δραματουργία Τζωρτζίνας Κακουδάκη. Σύμβουλος δραματουργίας ο Νίκος Ζιώγας, σκηνικά – κοστούμια η Νίκη Ψυχογιού. Η μουσική σύνθεση είναι των Νεφέλης Σταματογιαννοπούλου, Πάνου Τσεκούρα, η επιμέλεια κίνησης της Νάντης Γώγουλου και οι φωτισμοί του Νίκου Βλασόπουλου. Eρμηνεύουν: Χρηστίνα Γαρμπή, Γιώργος Κισσανδράκης και Βασίλης Σαφός . Παραστάσεις: Δευτέρα και Τρίτη, έως 19 Απριλίου.
Πηγή: www.ethnos.gr
