Από την Αγγελική Κώττη //
«Ο Οδυσσέας έφτασε στην Ιθάκη στις 25 Οκτωβρίου 1207 π.Χ. Πέντε μέρες αργότερα έγινε έκλειψη ηλίου σε ποσοστό 75%, η οποία σκέπασε το Ιόνιο Πέλαγος και τότε συνέβη και η μνηστηροφονία».
«Ακρίβεια!» λες μέσα σου διαβάζοντας τις δηλώσεις που έκανε η καθηγήτρια αστροφυσικής κ. Παναγιώτα Πρέκα-Παπαδήμα στην εφημερίδα «Καθημερινή». Κι αμέσως μετά, αναρωτιέσαι: αν ο Οδυσσέας ήταν μυθικό πρόσωπο, πώς το «νόστιμον ήμαρ» του απέκτησε συγκεκριμένη χρονολόγηση;
Τι έγινε λοιπόν; Μια ομάδα Ελλήνων ειδικών επιστημόνων μελέτησε τους χάρτες της NASA που περιγράφουν τα προβλέψιμα φυσικά φαινόμενα από το 4500 π.Χ. έως το 10.000 μ.Χ. Γνωρίζοντας τον Ομηρο και την Οδύσσεια, αλλά και εκλαμβάνοντας ως συνθήκη «ικανή και αναγκαία» την ύπαρξη του βασιλιά, δίνουν μέγιστο βάρος στην προαναφερόμενη έκλειψη ηλίου. Την οποία, ωστόσο, ο ποιητής δεν μνημονεύει στην πραγματικότητα.
Ο μάντης Θεοκλύμενος βλέπει πως τα πάντα έχουν βουτηχτεί στο σκότος και στο αίμα. Αλλά πρόκειται για όραμα:
“Ἄχ, τί μεγάλο, ὦ δύστυχοι, κακὸ μαθὲς σᾶς βρίσκει.
Νύχτα σᾶς ζώνει κεφαλὴ καὶ πρόσωπο καὶ γόνα·
ἄναψ’ ὁ θρῆνος, βρέχουνται τὰ μάγουλα μὲ δάκρυα,
κι οἱ τοῖχοι μ’ αἷμα βρέχουνται καὶ τὰ ὥρια μεσοδόκια·γέμισαν πρόθυρα κι αὐλὲς μὲ ἴσκιους νεκρῶν ποὺ τρέχουν
μέσα στὰ σκότη, στὸ Ἔρεβος· καὶ χάθηκε στὰ οὐράνια·
ὁ ἥλιος καὶ γύρω ἁπλώθηκε στὸν κόσμο μαύρη ἀντάρα.”
(μετάφραση Αργύρη Εφταλιώτη. Ο θεόμορφος Θεοκλύμενος απευθύνεται στους μνηστήρες).
Η επιστημονική ομάδα σημειώνει πως σύφωνα με τη NASA, μια ολική έκλειψη έγινε το 1143 π.Χ, δηλαδή πολύ κοντά στην παρακμή των Μυκηναϊκών κέντρων και γι’ αυτό αποκλείσθηκε από τους επιστήμονες. Η δεύτερη όμως έγινε στις 30 Οκτωβρίου του 1207, από τις δυόμισι το μεσημέρι ώς τις πέντε και μισή το απόγευμα και αυτή θεωρούν ότι αποτυπώνεται στην Οδύσσεια.
Σύμφωνα με τις εγκυρότερες μελέτες που έχουν μέχρι σήμερα δει το φως της δημοσιότητας, ο τρωικός πόλεμος, αν και εφόσον έγινε, τοποθετείται γύρω στο 1150 π.Χ. Άρα, η έκλειψη που η ομάδα απορρίπτει, του 1143 π.Χ. θα ήταν η πιθανότερη.
Μετά την ανακάλυψη των Μυκηνών και της Τροίας από τον Σλήμαν, αμέτρητοι επιστήμονες έχουν προσπαθήσει να λύσουν άπειρους γρίφους για όσα περιγράφει η Ιλιάδα και η Οδύσσεια. Ακόμα, πάντως, και για τον τρωικό πόλεμο, αποδείξεις δεν υπάρχουν. Μόνο τα ομηρικά έπη τον περιγράφουν, που, ως γνωστόν, καταγράφηκαν πολλούς αιώνες μετά.
