του Slavomir Sierakowski για το Project Syndicate //
Ο Γιαροζλάβ Κατσίνσκι και ο Ντόναλντ Τραμπ δύο πολιτικοί που έχουν ταράξει τον κόσμο τον τελευταίο χρόνο, την έχουν γλυτώσει ως επί τον πλείστον με τις προσβολές τους. Αλλά όχι πια.
Όταν το κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) του Κατσίνσκι ανέλαβε την εξουσία πέρσι, πήρε αμέσως τον έλεγχο πολωνικών βασικών θεσμικών οργάνων, συμπεριλαμβανομένου του Συνταγματικού Δικαστηρίου, του γραφείου του δημόσιου κατήγορου, τα δημόσια Μέσα και τις δημόσιες επιχειρήσεις, ακόμα και τους κρατικούς στάβλους αλόγων. Επειδή η κυβέρνηση PiS κληρονόμησε μια υγιή οικονομία και μια ισχυρή δημοσιονομική θέση, ο Κατσίνσκι δεν έχει δει την ανάγκη για έναν υπουργό Οικονομίας και έτσι η θέση καταργήθηκε προσφάτως.
Ο Τραμπ, επίσης, ακολουθεί μια συμπεριφορά, που κάτω από φυσιολογικές συνθήκες θα ήταν πολιτικά μη αποδεκτή: επιθέσεις κατά των γονιών μουσουλμάνων Αμερικάνων που σκοτώθηκαν στη μάχη, εμπαιγμός κατά ενός ρεπόρτερ με αναπηρία και προσβολές κατά του γερουσιαστή Τζον ΜακΚέιν για την αιχμαλώτισή του κατά τον πόλεμο του Βιετνάμ (ήταν αιχμάλωτος και δεχόταν βασανισμούς για πάνω από πέντε χρόνια). Όλοι ήταν εξοργισμένοι, εκτός από τους ψηφοφόρους του Τραμπ.
Αυτή η κατάσταση θα μπορούσε να συνεχιστεί. Και ο Κατσίνσκι και ο Τραμπ όμως βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια πολιτική δύναμη που δεν υπολόγιζαν: τις γυναίκες.
Πριν τις περσινές βουλευτικές εκλογές στην Πολωνία, η ακροδεξιά οργάνωση Ordo Iuris είχε προτείνει τη γενική απαγόρευση της άμβλωσης, κάτι που θα υπέρβαινε την τωρινή νομοθεσία της Πολωνίας, μια από τις πιο περιοριστικές στην Ευρώπη, υποχρεώνοντας τις γυναίκες να γενούν ακόμα και σε περιπτώσεις βιασμού, αιμομιξίας, κινδύνων για την υγεία και σοβαρών εμβρυακών ανωμαλιών. Την ίδια στιγμή όμως, μια άλλη νομοθετική πρόταση υποβλήθηκε για την απελευθέρωση της νομοθεσίας περί άμβλωσης, την εισαγωγή σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία και την εγγύηση ασφαλιστικής κάλυψης για αντισυλληπτικά.
Παρόλο που το PiS υποσχέθηκε επισήμως ότι το κοινοβούλιο (Sejm) δεν θα απέρριπτε το δεύτερο νομοσχέδιο στην πρώτη ανάγνωση, η νομοθεσία της ποινικοποίησης των αμβλώσεων προχώρησε σε κοινοβουλευτική ψηφοφορία και η πρόταση υπέρ των αμβλώσεων απορρίφθηκε. Οι γυναίκες αυθόρμητα κατέβηκαν μαζικά στους δρόμους.
Για σχεδόν δύο δεκαετίες, οι Πολωνοί πίστευαν ότι οι νόμοι της χώρας για την άμβλωση δεν θα μπορούσαν να αλλάξουν, εξαιτίας της δύναμης της Καθολικής Εκκλησίας και την υποταγή της πολιτικής τάξης στις θρησκευτικές αρχές. Αλλά η ηθοποιός Κριστίνα Γιάντα, που πρωταγωνίστησε στην ταινία του Αντρέι Βάζντα Man of Iron, κάλεσε τις Πολωνές να ξεκινήσουν μια γενική απεργία. Στις 3 Οκτωβρίου, αντί να πάνε στη δουλειά, οι γυναίκες σε όλη τη χώρα κατέληξαν σε διαμαρτυρία, ακολουθώντας ένα μοντέλο που καθιερώθηκε από τις Ισλανδές γυναίκες το 1975, όταν το 90% αυτών δεν πήγαν στη δουλειά και παρέλυσαν αποτελεσματικά τη χώρα.
Οι διαμαρτυρίες έλαβαν χώρα ακόμα και σε μικρές πόλεις, παρά των δυσμενών καιρικών συνθηκών. Γυναίκες επίσης συγκεντρώθηκαν έξω από τη βάση του PiS, την πραγματική έδρα ισχύος της πολωνικής πολιτικής. Σε ένδειξη αλληλεγγύης για τις γυναίκες της Πολωνίας, γυναίκες από την Κένυα έως το Βερολίνο βγήκαν στους δρόμους ντυμένες στα μαύρα.
Για πρώτη φορά αφού το PiS επέστρεψε στην εξουσία πέρσι, ο Κατσίνσκι φοβόταν. Την επόμενη μέρα, έβαλε το κόμμα του να ψηφίσει την κατάργηση του νόμου κατά της άμβλωσης. Ποτέ ξανά δεν είχε δράσει με τέτοιο τρόπο.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ ξεκίνησε να καταρρέει μόνο όταν αποκαλύφθηκε ότι κόμπαζε για σεξουαλικές επιθέσεις σε βάρος γυναικών. Σύντομα, γυναίκες που είχαν υπομείνει τις επιθέσεις του άρχισαν να παρουσιάζονται και να περιγράφουν τι τους συνέβη.
Το ξόρκι του Τραμπ λύθηκε. Ανεξάρτητοι ψηφοφόροι- και πολλοί Ρεπουμπλικάνοι-αφήνιασαν. Η Μισέλ Ομπάμα εξέδωσε έναν συναισθηματικό λόγο για το πώς η συμπεριφορά του Trump την κλόνισε, μιλώντας με έναν τρόπο που η αντίπαλος του Τραμπ, Χίλαρι Κλίντον, δεν μπορούσε λόγω της περίπλοκης ιστορίας του δικού της γάμου. Η στήριξη στον Τραμπ, ιδίως μεταξύ των μικροαστών γυναικών, συντρίφτηκε. Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις, η υποστήριξή του από τις γυναίκες έπεσε κατακόρυφα από 39% σε 29% μέσα σε μερικές μέρες.
Και όμως, ούτε ο Τραμπ ούτε ο Κατσίνσκι δείχνουν πρόθυμοι- ή ίσως ικανοί- να αναστρέψουν την πορεία. Αφού απέσυρε την υποστήριξή του για την πρόταση της Ordo Iuris, ο Κατσίνσκι δεν μπορούσε να αφήσει έτσι το ζήτημα. «Θα αγωνιστούμε για να διασφαλίσουμε ότι ακόμα και όταν οι εγκυμοσύνες είναι πολύ δύσκολες, όταν το παιδί είναι καταδικασμένο σε θάνατο ή είναι σοβαρά παραμορφωμένο, θα έρθουν σε πέρας έτσι ώστε το παιδί να μπορεί να βαφτιστεί, να ταφεί και να του δοθεί ένα όνομα», ανακοίνωσε στις 13 Οκτωβρίου. Οι γυναίκες έχουν καλέσει για μια ακόμα γενική απεργία στις 24 Οκτωβρίου.
Ίσως ο Κατσίνσκι είχε πάντα την τάση να αυτοκαταστρέφεται. Ως πρωθυπουργός το 2007, σέρβιρε την εξουσία στους αντιπάλους του σε ασημένια πιατέλα, επιτιθέμενος στον εταίρο του συνασπισμού, το κόμμα Sammoobrona, και καλώντας έτσι πρόωρες εκλογές. Και πάλι τώρα, φαίνεται ότι ο Κατσίνσκι είναι ο ίδιος η μεγαλύτερη θεία δίκη του.
Αυτήν τη φορά, ο Κατσίνσκι (που δεν έχει καμία επίσημη κυβερνητική θέση) πρώτος ένωσε την επικρατούσα πολιτική τάξη (για την οποία έδωσε τον τίτλο του «χειρότερου είδους» των Πολωνών) εναντίον του, κάνοντας επίθεση στη φιλελεύθερη δημοκρατία. Τώρα, εντείνοντας τον πόλεμο του κατά των γυναικών, οι οποίες αποτελούν την πλειονότητα στην Πολωνία, έχει ενώσει την επικρατούσα τάξη με την αριστερά και έχει πολιτικοποιήσει και γαλβανίσει τη νεολαία της χώρας. Αμέσως μετά τα τελευταία σχόλια του Κατσίνσκι, οι γυναίκες άρχισαν να μαζεύονται μπροστά στο σπίτι του προειδοποιώντας τον: «Θέλεις να κάνεις έρευνα στα κρεβάτια μας; Θα ελέγξουμε το σπίτι σου».
Σύμφωνα με μια δημοσκόπηση γνώμης από την εφημερίδα Rzeczpospolita, το 69% των Πολωνών υποστηρίζουν την αποκαλούμενη μαύρη διαμαρτυρία που έχουν στήσει οι γυναίκες. Αν η απεργία της 24ης Οκτωβρίου είναι μεγαλύτερη από τις αυθόρμητες διαμαρτυρίες της 3ης Οκτωβρίου, η υποστήριξη για το κόμμα PiS σίγουρα θα πέσει σημαντικά για πρώτη φορά αφού ανέλαβε την εξουσία και η Πολωνία θα βρεθεί σε μια νέα πολιτική κατάσταση.
Ο Τραμπ, παρομοίως, διπλασίασε τον σεξισμό του, κατηγορώντας τα Μέσα για τα βάσανά του και αποκαλώντας μια από τις κατήγορούς του «εκείνη η φρικτή γυναίκα», προσθέτοντας, «πιστέψτε με, δεν θα ήταν η πρώτη μου επιλογή». Και, συγκινώντας άμεσα του πολλούς λευκούς ρατσιστές υποστηρικτές του μεταξύ των λεγόμενων εναλλακτικών- δεξιών, ξεκίνησε επιπλέον να ικανοποιεί μια κλασική αντί-σημιτική στάση, κατηγορώντας την Κλίντον ότι συνάντησε «κρυφά διεθνείς τράπεζες για να σχεδιάσει την καταστροφή της κυριαρχίας των Ηνωμένων Πολιτειών ώστε να πλουτίσει αυτές τις παγκόσμιες οικονομικές δυνάμεις».
Αλλά οι Αμερικάνοι δεν το πίστεψαν τόσο εύκολα. Ούτε οι Πολωνοί. Και είναι μόνο καλό το ότι ο Τραμπ και πιθανόν ο Κατσίνσκι θα ηττηθούν από αυτούς των οποίων την αξιοπρέπεια και την ισότητα αρνούνται και οι δύο να αναγνωρίσουν, με τις γυναίκες σε πρώτη θέση.
Μετάφραση για το TPP: Νικολέττα Αλεξανδρή
Πηγή: www.thepressproject.gr
