του Γιάννη Παναγόπουλου //
Μπορείς να πεις ό,τι θέλεις για εκείνη. Σου δίνει το ελεύθερο. Εννοείται πως δεν θα πρέπει να περιμένεις αν θα σε ακούσει ή όχι. Δίκαιο δεν είναι αυτό; H Μαρία Μαρκεσίνη απολαμβάνει πραγματική μουσική καριέρα στην Κεντρική Ευρώπη. Ζει στο Ρότερνταμ. Την πορεία της στην ευρωπαϊκή τζαζ, το ταλέντο της στο κλασικό πιάνο αγκαλιάζουν διθυραμβικές κριτικές. Η ομοφωνία του ευρωπαϊκού τύπου γύρω από το μέγεθος των δυνατοτήτων της στην ερμηνεία μουσικής εντυπωσιάζει. Αυτή η γυναίκα, που πριν ανοίξει τα φτερά της για να γράψει πορεία στην ευρωπαϊκή μουσική σκηνή έζησε στην Καλαμάτα και την Κεφαλονιά, σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών, έχει ηχογραφήσει τρία άλμπουμ και τώρα δουλεύει το τέταρτο.
Το τελευταίο άλμπουμ της “Cinemapassionata” με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Πράγας και διακεκριμένους σολίστες, απέσπασε διθυραμβικές κριτικές στον διεθνή τύπο. Στο προηγούμενο cd της KOSMO, ο μεγάλος Καμερουνέζος μουσικός Richard Bona έπαιξε και τραγούδησε μαζί της στα ελληνικά. To πρώτο της cd The Mimis Plessas songbook – 12 sketches έγινε στην Ελλάδα, με μοναδικές διασκευές δικές της, των Jurriaan Berger και Bart de Win, τραγουδιών του Μίμη Πλέσσα.
Η Μαρία Μαρκεσίνη δεν έχει πλάνα για συναυλίες στην Ελλάδα το καλοκαίρι. Θα ήθελε να είχε. Γνωρίζει πως εδώ δεν παίζει στην κατηγορία “συναυλία με σίγουρο κέρδος” για τους δήμους της επικράτειας, όμως έχει άποψη για τη μουσική, τη ζωή, την Ελλάδα που μπορεί να γίνει μέρος της εκτίμησης που μπορείς να αναπτύξεις για εκείνη. Έχει καριέρα ζηλευτή. Έχει συνεργαστεί με μουσικούς που αποτελούν την αφρόκρεμα της ευρωπαϊκής μουσικής σκηνής. Το κοινό την αποθεώνει στις εμφανίσεις της. Αυτή η Ελληνίδα κοκκινομάλλα που σκίζει
σε απαιτητικές εκτός έδρας σκηνές, ενσαρκώνει παρόν και μέλλον της ευρωπαϊκής τζαζ. Ναι, τα νέα είναι μόνο καλά για εκείνη και εκείνους που πίστεψαν σ’ εκείνη.
-Έψαξα αλλά δεν βρήκα κάτι. Άκουσα όμως πως θα έρθεις για συναυλία στην Ελλάδα το καλοκαίρι. Είναι αλήθεια αυτό;
-Εγώ όμως δεν έχω ακούσει ακόμα τίποτα… Πάντως δεν είναι απλά τα πράγματα για συναυλίες στην Ελλάδα. Οι δήμοι δεν έχουν χρήματα. Πατάνε στις γνωστές εμπορικές συνταγές για ασφάλεια.
-Τι θυμάσαι από την τελευταία σου συναυλία στην Ελλάδα;
-Την πολύ θερμή ανταπόκριση του κοινού σαν πρώτη εντύπωση. Μας συγκίνησαν. Μετά, το γεγονός ότι με τον Bert van den Brink δεν είχαμε καθόλου χρόνο για πρόβες εκείνο το διάστημα και κάποια κομμάτια ήταν καινούρια και κατέληξαν από την αρχή ως το τέλος μόνο αυτοσχεδιασμός, χωρίς να ξέρουμε τι θα βγει. Το θέμα με τον τελείως ελεύθερο αυτοσχεδιασμό είναι πως αν δεν είσαι σε κατάλληλη διάθεση μπορεί να βγει μέτριο αποτέλεσμα. Εμείς όμως ζήσαμε μερικές από τις δυνατότερες στιγμές που έχουμε ζήσει σε συναυλία μας.
-Αν ήμασταν φίλοι και ερχόμουν στο Ρότερνταμ ποιο είναι το σημείο που θα με πήγαινες να δω πρώτα; Γιατί;
-Στην καινούργια σκεπαστή αγορά του. Εκεί συναντιέται πολύς κόσμος τελευταία. Από γύρω όλα τα κτήρια είναι δείγμα της πρωτοποριακής μεταμοντέρνας αρχιτεκτονικής της Ολλανδίας, δεν έχει τίποτα παραδοσιακό όπως το Άμστερνταμ. Το Ρότερνταμ βομβαρδίστηκε πολύ βαριά στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και καταστράφηκε όλη η παλιά γραφικότητά του με τα κανάλια. Οι αρχιτέκτονες έχουν κάνει ό,τι μπορούν για να δημιουργήσουν πάνω στα ερείπια και τις πληγές ένα νέο χαρακτήρα στην πόλη.
Μετά θα πηγαίναμε ένα βιομηχανικό τουρ στον λαβύρινθο των λιμανιών, τα πετρέλαια, τα διυλιστήρια. Το μεγαλύτερο λιμάνι της Ευρώπης και πριν το 1980 όλου του κόσμου. Εδώ χτυπάει η καρδιά του πετρελαίου και των πρώτων υλών της Ευρώπης.
-Διάβασα σε παλιότερη συνέντευξή σου στο Βήμα πως στο αεροπλάνο, όταν φεύγεις από την Ελλάδα, κλαις. Πως δεν σε νοιάζει αν οι άλλοι σε βλέπουν να κλαις. Το έχεις δεχτεί αυτό ως μία, ας πούμε, προσωπική παράδοση;
-Γενικά δεν με ενδιαφέρει η γνώμη κανενός. Θέμα χαρακτήρα και αίσθησης ελευθερίας στη ζωή. Πολύ συχνά λέω στον εαυτό μου “και ποιος είναι αυτός που η γνώμη του πρέπει να με ενδιαφέρει και να με περιορίζει;” Μόνο για θέματα ηθικής προσέχω να μη βλάπτω τον άλλο. Εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα αποτελούν φυσικά οι πολύ δικοί μου άνθρωποι αλλά εκεί οι σχέσεις είναι σχέσεις αγάπης και αλλάζουν οι ισορροπίες.
-Πόσο μακριά είναι η Αθήνα από το Ρότερνταμ σε ό,τι αφορά τον επαγγελματισμό της μουσικής;
-Αν μιλάμε για την εκπαίδευση, ενήλικας έχω ζήσει μόνο στην Ολλανδία, δεν μπορώ να απαντήσω αντικειμενικά, δεν έχω καλή γνώση τού σήμερα στην Ελλάδα. Πριν φύγω όμως σπούδασα στο Ωδείο Αθηνών όπου το επίπεδο ήταν υψηλό. Αν βρεις καλό καθηγητή και είσαι φιλόδοξος, όπου και να είσαι θα προχωρήσεις. Αν μιλάμε για τον επαγγελματισμό των μουσικών, δεινοί επαγγελματίες υπάρχουν παντού! Ανεξάρτητα από το είδος και το αν ταιριάζουν στα δικά μου γούστα. Θα πω κάτι ακραίο αλλά το πιστεύω: Μια τραγουδίστρια/show woman της ελληνικής νύχτας που κάνει 250 εμφανίσεις τον χρόνο και δουλεύει πολύ σκληρά στο είδος της είναι αληθινή επαγγελματίας, άλλο αν εμένα δεν μου αρέσει το είδος που κάνει. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που δουλεύουν με πάθος στην Ελλάδα, και παντού.
-Tι είναι μουσική;
-Η τέχνη των ήχων. Και όχι σαν αποκλειστικότητα των ανθρώπων. Όλων των ήχων και από όλα τα στοιχεία και όντα. Το βουητό από τις χιλιάδες μέλισσες στο νησί μου είναι 100% μουσική. Δεν πιστεύω ότι έγινε τυχαία, ούτε ότι έχει μόνο λειτουργική σημασία επάνω στη γη. Το Master Mind που το έφτιαξε πιστεύω απόλυτα πως το έφτιαξε και σαν μουσική απόλαυση μαζί με τη λειτουργικότητά του. Μένω εκστατική με τα τόσα σκυλάκια που βλέπεις στο YouTube να παίζουν πιάνο και να “τραγουδάνε”, 100% μουσική κάνουν κι αυτά.
-Η τζαζ σκηνή της Ελλάδας μοιάζει να θέλει να ενώσει τα τζαζ στάνταρντς με την ελληνική παραδοσιακή μουσική. Τι λέει σε σένα αυτό;
-Πολύ καλά κάνουν, αυτό περιμένουν και οι διεθνείς σκηνές από αυτούς. Και υπάρχει πολύ λίγη αντιπροσώπευση διεθνώς από την Ελλάδα οπότε υπάρχει πολύς χώρος για κάθε πείραμα. Αυτό κάνουν και σε όλα τα κράτη. Όλοι ψάχνουν τις δικές τους ρίζες πια. Παρ’ όλα αυτά, πιστεύω πως το καλύτερο είναι να κάνεις ό,τι έχεις εσύ προσωπικά σαν βαθιά σου επιθυμία. Η αυθεντικότητα και το πάθος είναι αυτά που σε κάνουν δυνατό ερμηνευτή και πειστικό. Αν η ελληνική παραδοσιακή μουσική είναι κάτι που γνωρίζεις και κατέχεις, μπορείς να το χρησιμοποιήσεις κάλλιστα σαν αφετηρία.
-Συνεργάζεσαι με τοπ μουσικούς, με τοπ μουσικά σχήματα. Θέλεις να μας πεις ποια συνεργασία έχει μείνει χαραγμένη στη μνήμη σου;
-Πολλά παραδείγματα. Μέσα σε λίγα χρόνια έζησα πολλές έντονες στιγμές. Θα αναφέρω όμως αυτό: Τα τελευταία χρόνια έπαιξα το project μου Cinemapassionata με 7 διαφορετικές ευρωπαϊκές Συμφωνικές Ορχήστρες. Η συνεργασία κάθε φορά με τους διευθυντές των ορχηστρών ήταν μια αξέχαστη εμπειρία. Απο όλους, χωρίς εξαίρεση, έμαθα κάτι καινούριο και τελείως διαφορετικό από την προηγούμενη ορχήστρα και τον διευθυντή της. Αισθάνομαι ευγνωμοσύνη για όσα έμαθα με αυτές τις ορχήστρες.
-Είναι μια περίοδος που οι Έλληνες της Ελλάδας ψάχνουμε να βρούμε τους Έλληνες που ζουν στο εξωτερικό και τα έχουν καταφέρει. Αυτή είναι μια δική μου εντύπωση και θα ήθελα να μάθω αν συμφωνείς μαζί της ή όχι.
-Δεν θα μπορούσα να απαντήσω σε αυτό. Εγώ είμαι η Ελληνίδα του εξωτερικού…. Αν μας ψάχνουν, το γιατί το ξέρουν εκείνοι που το κάνουν. Πάντως όλοι μας, χωρίς εξαίρεση, πάσχουμε από νοσταλγία.
-Τι είναι αυτό που δεν έχεις κάνει ως σήμερα και θέλεις να το κάνεις πριν το φινάλε της χρονιάς;
-Τέλεια ερώτηση. Το δίπλωμα οδήγησης. Το έχω βάλει στόχο σαν την προτεραιότητά μου αυτής της χρονιάς. Δυστυχώς έζησα σαν παιδί στην Ελλάδα μερικά πολύ μεγάλα αυτοκινητιστικά ατυχήματα. Το τραγικό πρόβλημα των ελληνικών δρόμων, ή καλύτερα να ακριβολογήσω: των Ελλήνων οδηγών. Αυτό μου δημιούργησε απώθηση για τα αυτοκίνητα η οποία όμως έφυγε εντελώς και ήρθε η ώρα πια!
-Τι είναι νέο στη μουσική σκηνή σήμερα;
-Όπως λέει το γνωμικό “there is nothing new under the sun”. Για μένα το μόνο “νέο” είναι το λαμπερό ταλέντο κάποιου που καταφέρνει να σε συνεπάρει με το δικό του ιδιαίτερο τρόπο. Πριν μερικά χρόνια ο Quincy Jones παρουσίασε στη σκηνή του Φεστιβάλ jazz του Montreux τον Jacob Collier έτσι: “ό,τι πιο καινούργιο και πρωτοποριακό έχω ακούσει, αυτός που θα μας πάει στη μουσική τού αύριο”. Αλλά στην ουσία αυτό που κάνει ο συγκεκριμένος καλλιτέχνης είναι πραγματικά παλαιομοδίτικο. Close harmony singing προηγούμενων δεκαετιών, τελειοποιημένο. Όμως το λαμπρό του ταλέντο και μόνο το κάνει να μοιάζει απατηλά “νέο”.
-Σκέφτεσαι να ηχογραφήσεις νέο άλμπουμ;
-Βέβαια. Είμαι στην αρχή του. Παραπάνω δεν μπορώ να πω αυτή τη στιγμή.
-Ποιο είναι το κομμάτι που έχεις σε repeat mode στο mp3 σου αυτό το διάστημα;
-Vocal exercises!! Τίποτα άλλο σε repeat.
-Έχεις πει πως οι γονείς σου ήταν πιεστικοί σε ό,τι φορά το θέμα των μουσικών σου σπουδών. Ποια είναι η αξία της πειθαρχίας στη ζωή ενός καλλιτέχνη;
-Τεράστια.Το θέμα με τα μουσικά όργανα είναι πως πριν μάθεις να τα παίζεις και να απολαμβάνεις ατόφια μουσική, περνάς ατέλειωτες ώρες/χρόνια πρακτικής εκμάθησης του οργάνου. Αυτή τη φάση καλύτερα να την περάσεις όσο πιο μικρός γίνεται σαν παιδί, όταν οι γονείς σου μπορούν ακόμα να σου επιβληθούν να διαβάζεις. Η πειθαρχία μετά σού γίνεται δεύτερη φύση και σε βρίσκει η εφηβεία με το να ξέρεις ήδη ένα όργανο και να απολαμβάνεις.
