Του Παύλου Θ. Κάγιου //

Σινεμά της ψυχής και σινεμά της ψηφιακής εποχής μας λίγο πριν τις μέρες των εορτών με το «Star Wars: Οι τελευταίοι Jedi» και το «Η ψυχή και το σώμα» να εκφράζουν τα δύο άκρα της κινηματογραφικής τέχνης.

“Η ψυχή και το σώμα”
Ε ναι, αυτό είναι ένα φιλμ εντελώς διαφορετικής προσέγγισης και όσον αφορά τη θεματολογία του και όσον αφορά την «φιλοσοφική» του αναζήτηση. Και θα αποτελέσει την υποψηφιότητα της Ουγγαρίας για το Ξενόγλωσσο Όσκαρ 2018

Ο Έντρε και η Μαρία, δύο εσωστρεφείς άνθρωποι, δουλεύουν μαζί όταν ανακαλύπτουν κατά τύχη ότι μοιράζονται το ίδιο όνειρο κάθε βράδυ. Αισθάνονται αμήχανοι, δύσπιστοι και φοβισμένοι. Τα όνειρα τους είναι τόσο έντονα και αληθοφανή, ώστε διστακτικά θα δεχτούν αυτή την παράξενη σύμπτωση και θα επιδιώξουν να αναπαράγουν στο φως της ημέρας αυτά που έχουν δει το προηγούμενο βράδυ. Μια ταινία για τους φόβους και τις αναστολές του να “ανοίγεται” κανείς σε άλλους και για το πόσο συναρπαστικό μπορεί να είναι, όταν τελικά αυτό συμβαίνει.
Και να σκεφτείς, ότι αυτός ο έρωτας γεννιέται σε ένα σφαγείο όπου συγκρούονται και συνυπάρχουν το ζωώδες και τρυφερό ανθρώπινο ένστικτο, η ομορφιά και η γκροτέσκ δημιουργία ενός ατμοσφαιρικού παραμυθιού με ελάφια και δύο μοναχικές ψυχές που συναντιούνται κάθε βράδυ κυριολεκτικά στα όνειρά τους. Μια απρόβλεπτη ερωτική ιστορία που αιχμαλωτίζει τις αισθήσεις, μια κινηματογραφική εμπειρία που συνεχίζεται ακόμη κι όταν έχουν πέσει οι τίτλοι τέλους.

Η Ίλντικο Ενιέντι – ήρθε τιμώμενη και στο δικό μας Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης – επιστρέφει μετά από ένα διάλειμμα 18 χρόνων από τη σκηνοθεσία, με αυτή την αλλόκοτη ιστορία αγάπης, η οποία κατέκτησε τη Χρυσή Άρκτο στο 67ο Φεστιβάλ Βερολίνου. Η δημιουργός παραλαμβάνοντας το μεγάλο βραβείο δήλωσε χαρακτηριστικά: “Χρειάστηκε πολλή δουλειά για να πραγματοποιηθεί αυτή η ταινία και ένα μεγάλο μέρος της ήταν να κρύψουμε τι κάνουμε. Θέλαμε να σας παρουσιάσουμε μια πολύ απλή ταινία. Ήταν ρίσκο. Όλοι μου οι συνεργάτες πίστεψαν σε αυτήν, αλλά δεν μπορούσαμε να ξέρουμε αν το κοινό θα μας ακολουθούσε, γιατί αυτή η ταινία προσεγγίζεται μόνο με γενναιόδωρη καρδιά”. Η “Ψυχή και το Σώμα” ακροβατεί μεταξύ ονείρου και πραγματικής ζωής, λογικής και συναισθήματος, και καλεί τους θεατές να αναρωτηθούν: πότε είμαστε πραγματικά ο εαυτός μας, χωρίς περιορισμούς, όταν είμαστε ξύπνιοι ή όταν ονειρευόμαστε;

Βραβεία – Συμμετοχές
· Χρυσή Άρκτος Καλύτερης ταινίας, Διαγωνιστικό Τμήμα, 67ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματόγραφου Βερολίνου
· Βραβείο Οικουμενικής Επιτροπής Καλύτερης ταινίας, 67ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματόγραφου Βερολίνου
· Βραβείο Καλύτερης ταινίας Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI), 67ο Διεθνές Φεστιβάλ  Κινηματόγραφου Βερολίνου
· Βραβείο αναγνωστών”Berliner Morgenpost”, 67ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματόγραφου Βερολίνου
· Επίσημη Υποψηφιότητα της Ουγγαρίας για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης ταινίας, Βραβεία Όσκαρ 2018

Σκηνοθεσία-σενάριο: Ίλντικο Ενιέντι
Παίζουν: Αλεξάνδρα Μπόρμπελι, Γκέζα Μορκσάνγκι, Ρέκα Τένκι.

“Star Wars: Οι τελευταίοι Jedi”
Όχι, μην… ελπίζετε ή μη φοβάστε – εξαρτάται από ποια πλευρά βλέπετε το σινεμά…- πως εδώ έχουμε το τελευταίο φιλμ της χρυσοφόρας σειράς του Πολέμου των Άστρων που ξεκίνησε το 1977 και συνεχίζει να γεννάει χρυσά αυγά και δισεκατομμύρια. Κι άλλη μια φορά, όγδοη, μας ταξιδεύει σε έναν γαλαξία πολύ πολύ μακριά.
Ο Πόλεμος των Άστρων είναι επική διαστημική ποπ- όπερα που επικεντρώνεται σε σειρές ταινιών που δημιουργήθηκαν από τον Τζορτζ Λούκας. Η πρώτη ομώνυμη ταινία προβλήθηκε το 1977. Δημιούργησε ένα φαινόμενο ποπ κουλτούρας, το οποίο γέννησε οκτώ ακόμα ταινίες.
Η ιστορία του νέου φίλμ φαίνεται να συνεχίζει απο εκεί όπου τελείωσε η προηγούμενη, το “Star Wars:Η δύναμη ξυπνάει” 2015. Εδώ, η Ρέι συναντά τον Λουκ Σκάιγουοκερ, ο οποίος αν και ισχυρίζεται στην αρχή πως ο κόσμος δεν χρειάζεται τους Jedi πλέον, στην πορεία θα αλλάξει φυσικά γνώμη για να συνεχίσουν τα τσακάλια του Χόλιγουντ να βγάζουν δισεκατομμύρια δολάρια με άλλη μια συνέχεια.. .

Σκηνοθεσία: Ράιαν Τζόνσον.
Παίζουν: Ντέιζι Ρίντλεϊ, Μπενίσιο Ντε Τόρο, Άνταμ Ντράιβερ, Όσκαρ Ισαάκ, Τζον Μπογιέγκα, Μαρκ Χαμίλ.

“Loving Vincent”
Βραβείο καλύτερης ταινίας animation στα βραβεία της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου 2017 και υποψηφιότητα καλύτερης ταινίας animation στις Χρυσές Σφαίρες 2018. Κέρδισε το Loving Vincent που συνεχίζει να παίζεται στο Τριανόν και δεν πρέπει να το χάσετε.

Το «Loving Vincent», η πρώτη ταινία στην ιστορία του κινηματογράφου ζωγραφισμένη εξ ολοκλήρου στο χέρι, κέρδισε το βραβείο Καλύτερης ταινίας animation στην 30η τελετή απονομής των βραβείων της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Το σενάριο και η σκηνοθεσία είναι της Ντορότα Κομπιέλα και του Χιου Γουέλκμαν.
Η ταινία δίνει ζωή στους πίνακες του Βίνσεντ Βαν Γκογκ για να διηγηθούν την ξεχωριστή του ιστορία. Τα 65.000 καρέ της ταινίας είναι μια ελαιογραφία ζωγραφισμένη με το χέρι από 125 επαγγελματίες ζωγράφους, που ταξίδεψαν από όλο τον κόσμο για να έρθουν στα στούντιο της Πολωνίας και της Ελλάδας και να πάρουν μέρος στην παραγωγή. Το ίδιο ξεχωριστή, όπως και οι πίνακές του, ήταν η παθιασμένη και κακότυχη ζωή του, και ο μυστηριώδης του θάνατος.

Για κανέναν καλλιτέχνη δεν έχουν δημιουργηθεί τόσοι θρύλοι, όσο για τον Βαν Γκογκ. Τον έχουν αποκαλέσει μάρτυρα, λάγνο σάτυρο, τρελό, ιδιοφυία και ρέμπελο. Ο αληθινός Βίνσεντ αποκαλύπτεται αμέσως από τις επιστολές του και γίνεται ακαθόριστος μέσα από τους μύθους και το χρόνο. Ο Βίνσεντ έγραψε στην τελευταία του επιστολή: «Μόνο μέσα από τους πίνακές μας μπορούμε να μιλάμε». Τον πιστεύουμε και θα αφήσουμε τους πίνακες να πουν την αληθινή ιστορία του Βίνσεντ Βαν Γκογκ.

65.000 φιλμικά καρέ-ελαιογραφίες από 125 ζωγράφους συνθέτουν την πρώτη ταινία στην ιστορία του κινηματογράφου ζωγραφισμένη εξ ολοκλήρου στο χέρι.

«Δεν είμαι η μαντάμ Μποβαρί»
Για να αποκτήσουν ένα διαμέρισμα που παρέχει το κράτος στους νέους που παραμένουν ανύπαντροι, η Λι και ο σύζυγός της παίρνουν ψεύτικο διαζύγιο. Μετά το διαζύγιο όμως, ο άντρας της μετακομίζει στο διαμέρισμα με μία άλλη γυναίκα, την οποία παντρεύεται. Εξαπατημένη και ντροπιασμένη, η Λι θα ξεκινήσει έναν ατέλειωτο δικαστικό αγώνα για να αποδείξει την δολοπλοκία του συζύγου της και να αποκαταστήσει την χαμένη της τιμή. Από το μικρό χωριό που ζει, η μάχη της θα φτάσει μέχρι τα υψηλότερα κυβερνητικά κλιμάκια, στο Πεκίνο.

Βασισμένη στο βιβλίο «Δεν είμαι η Παν Τζιλιάν» του Ζενγιούν Λιου, ο οποίος υπογράφει και το σενάριο, η ταινία εξετάζει τις συγκρούσεις που προκύπτουν όταν μια κοινωνία εξαρτημένη από ένα σύστημα χάριτος και προσωπικών εξυπηρετήσεων, εξελίσσεται σε μια κοινωνία που υπακούει σε ένα συστημικό κράτος δικαίου. Η ηρωίδα χειρίζεται την αντιπαράθεσή της με τον πρώην σύζυγό της χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα που διαθέτει για να αποκαλύψει τη σημασία του κανόνα δικαίου σε μια σύγχρονη κοινωνία.
Ο διεθνής τίτλος της ταινίας χρησιμοποιεί ένα άλλο όνομα, που στη δυτική κουλτούρα συμβολίζει την άπιστη γυναίκα και σύζυγο, αυτό της Μαντάμ Μποβαρί.
Στην εικαστική προσέγγιση της ιστορίας, ο σκηνοθέτης επιλέγει να χρησιμοποιήσει κυκλικό κάδρο στο μεγαλύτερο μέρος της αφήγησης, δημιουργώντας μια αίσθηση απόστασης και αποξένωσης. Ο θεατής καλείται να παρακολουθήσει τη δράση πιο αντικειμενικά βιώνοντας τις επίπονες αλήθειες που κρύβονται κάτω από τον παραλογισμό της ιστορίας και το σαρκαστικό χιούμορ της ταινίας.

Σκηνοθεσία: Ζιαογκάνγκ Φενγκ
Παίζουν: Μπινγκμπίνγκ Φαν, Τάο Γκουό, Πενγκ Ντα

“Coco”
Οι φωστήρες της Ντίσνεϊ ψάχνουν και ανακαλύπτουν κρυμμένα διαμάντια σ’ όλο τον κόσμο και αρχίζουν την εκλαϊκευμένη βερσιόν τους προς παγκόσμια εκμετάλλευση. Ακριβώς αυτό κάνει και στο τωρινό COCO που το πλασάρει σαν ένα φιλμ κινουμένων σχεδίων που «τιμά τις μεξικάνικες παραδόσεις και μας ταξιδεύει στην πολύβουη Χώρα των Ζωντανών αλλά και στη μαγική Χώρα των Προγόνων με όχημα τη μουσική ή ακόμα καλύτερα την αγάπη για τη μουσική» κατά το δελτίο Τύπου… Ήρωάς της ο 12χρονος Μιγκέλ που παρά τη μυστηριώδη οικογενειακή απαγόρευση της μουσικής -η οποία κρατάει ολόκληρες γενιές- ονειρεύεται να γίνει διάσημος μουσικός όπως το είδωλό του, Ερνέστο δε λα Κρουζ. Μετά από μερικά αλλόκοτα γεγονότα και λαχταρώντας να αποδείξει το ταλέντο του ο Μιγκέλ θα βρεθεί στην εκθαμβωτική, συναρπαστική και πολύχρωμη Χώρα τον Προγόνων. Με συνοδοιπόρο τον γοητευτικό αλήτη σκύλο του ο Μιγκέλ θα ζήσει ένα απίστευτο ταξίδι που θα φανερώσει την κρυφή ιστορία της οικογένειάς του.
Και για να ψαρέψουν θεατές και στα πιο απίθανα μέρη οι φωστήρες της Ντίσνεϊ εμφανίζουν στην ταινία καρικατούρες διάσημων Μεξικανών, όπως η ζωγράφος Φρίντα Κάλο, ο τραγουδιστής και ηθοποιός Πέδρο Ινφάντε και ο Σάντο, ο πιο αγαπητός Μεξικανός παλαιστής. Και, φυσικά, η κοιλάδα του θανάτου που γοητεύει και τρομάζει στο φιλμ, είναι εμπνευσμένη από την πολύχρωμη πόλη του Μεξικό, την Γκουαναχουάτο.

Τη σκηνοθεσία αναλαμβάνουν οι Λι Ανκρίχ (Toy Story 3) και Άντριαν Μολίνα (story artist Monsters University), οι οποίοι συμμετέχουν στην ιδέα και το σενάριο. Τη μουσική υπογράφει ο βραβευμένος με Όσκαρ Michael Giacchino.

Σκηνοθεσία: Λι Ανκρίχ, Άντριαν Μολίνα. Μεταγλωττισμένο στα ελληνικά.

“Πολυξένη”
Η γνωστή ηθοποιός Δώρα Μασκλαβάνου με εμφανίσεις στις ταινίες «Γλυκιά συμμορία» (1983), «Έρωτας στη χουρμαδιά» (1999,« Ο δραπέτης» (1991) , «Παρακαλώ, γυναίκες, μη κλαίτε» (1992) ,«Ακροβάτες του κήπου» (2001) , σκηνοθετεί την τρίτη ταινία της μετά το «Κι αύριο μέρα είναι (2001) και το «Κι αν φύγω θα ξανάρθω» 2005.

Όλα αρχίζουν στην Πόλη του 1957 με ένα ζευγάρι επιφανών Κωσταντινουπολιτών να υιοθετεί μια ορφανή ελληνοπούλα, απ’ τον «άγιο» τόπο της καταγωγής τους. Της προσφέρουν ένα ισχυρό όνομα και επιζητούν την αφοσίωσή της στα γηρατειά τους. Ετσι, το 1957, η 12χρονη τότε Πολυξένη αποχωρίζεται αναγκαστικά το μικρότερο αδερφό της στο ορφανοτροφείο και ξεκινά μια νέα ζωή με άριστες προδιαγραφές. Μορφώνεται, ονειρεύεται και διεκδικεί τη ζωή χωρίς να μπορεί να υποψιαστεί και να διαχειριστεί το σχέδιο εξόντωσης που στήνεται πίσω απ’ την πλάτη της με στόχο την κληρονομιά της. Το κορίτσι «λεία» ζει για πάντα με την αθωότητα της παιδικής της ηλικίας. Ερωτεύεται τον Κερέμ, αναγνωρίζοντας σ’ αυτόν την κοινή μοίρα του ταπεινού, μονάχου ανθρώπου. Μια άνιση, απαγορευμένη και αδιέξοδη αγάπη που γκρεμίζεται βίαια. Και η Πολυξένη – πολύ ξένη – θυσιάζεται ανελέητα στο πανηγύρι της ματαιοδοξίας των ανθρώπων.

Σκηνοθεσία – Σενάριο: Δώρα Μασκλαβάνου
Παίζουν: Κάτια Γκουλιώνη, Ozgur Emre Yildirim, Λυδία Φωτοπούλου, Ακύλλας Καραζήσης, Νίκος Χατζόπουλος, Αλέξανδρος Μυλωνάς, Υβόννη Μαλτέζου, Ερρίκος Λίτσης, Χριστίνα Σανλίογλου, Siamak Etemadi, Αργύρης Πανταζάρας, Νίκος Καραθάνος, Κώστας Ξυκομηνός, Χαρά Αδαμίδου, Βασίλης Κουκαλάνι, Νίκος Γκέλια, Μελέτης Γεωργιάδης

“Lines”
Το Lines, η νέα ταινία του Βασίλη Μαζωμένου, ο οποίος εμπνεύστηκε το θέμα του από τις αυτοκτονίες στην Ελλάδα της κρίσης, θα προβάλλεται στον Τεχνοχώρο Φάμπρικα (Μεγ. Αλεξάνδρου 125, τις επόμενες Τετάρτες 20,27/12, 3/1).
Τo φιλμ παίρνει αφορμή από τις (τουλάχιστον) 4.000 αυτοκτονίες που έχουν σημειωθεί στη χώρα μας στην περίοδο της κρίσης. Επτά ακραίες ιστορίες ανθρώπων σε απόγνωση που φλερτάρουν με την ιδέα της αυτοκτονίας και ο τηλεφωνητής ενός κέντρου ψυχολογικής υποστήριξης που λέγεται «Γραμμή ζωής», συνθέτουν ένα σύγχρονο δράμα με σουρεαλιστικά στοιχεία.

Οι οκτώ ιστορίες του περιλαμβάνουν τα κομμάτια είναι:
«Η ταράτσα» Ένα ζευγάρι, χωρίς χρήματα, με κομμένο το ρεύμα, καταλήγει στην ταράτσα της πολυκατοικίας του. Δεν περιμένουν πια τίποτε – έχουν μόνο ο ένας τον άλλο…
Ηθοποιοί: Θανάσης Χαλκιάς, Θέκλα Γαΐτη,
«Η εταιρεία» Μια γιάπισσα, στέλεχος πολυεθνικής, βιώνει τον μεγαλύτερο εφιάλτη της. Να γίνει θύμα του συστήματος που υπηρετεί. Παίζουν: Άννα Καλαϊτζίδου, Κώστας Νταλιάνης, Andrian Frieling, Εύα Αλεξανδρή, Αλέξανδρος Αλπίδης.
.«Το εργοστάσιο» Ένας επιχειρηματίας που εμπορεύεται αντίγραφα αρχαιοελληνικών γλυπτών οδηγείται σε αδιέξοδο. Άδοξοι απόγονοι ενδόξων προγόνων. Παίζουν: Κώστας Μπερικόπουλος, Ηλιάνα Παναγιωτούνη, Νίκος Παντελίδης. .«Δρόμοι» Ένας άντρας των ΜΑΤ βιώνει μια προσωπική κρίση εν ώρα καθήκοντος. Όλοι έχουν τα όριά τους. Παίζουν: Βασίλης Γεωργοσόπουλος, Κώστας Ξυκομηνός, Θόδωρος Κατσαφάδος, Γιώργος Καλημέρης
«Μπάτμαν» Παππούς και εγγονός πασχίζουν να επιβιώσουν στον δρόμο μαζεύοντας σιδερικά. Η ανακύκλωση της απελπισίας. Παίζουν: Θόδωρος Κατσαφάδος, Γιώργος Καλημέρης, Ρέα Μαζωμένου, Μαρία Κολοκυθά, Νίκος Μοναστηριώτης
«Το χωράφι» Ένας αγρότης αρνείται να παραδώσει τη γη του και να ενδώσει στις κοινοτικές οδηγίες της ΕΕ. “Πάνω από το πτώμα μου” Παίζουν: Τάσος Νούσιας, Andrian Frieling, Εβίτα Παπασπύρου, Θέκλα Γαΐτη, Γιάννης Γιαραμαζίδης, Μαντώ Κεραμιδά
«Live» Ο Έλληνας πρωθυπουργός στο ύστατο διάγγελμά του προς τον ελληνικό λαό. Τι μπορεί να πει κανείς όταν όλα έχουν τελειώσει. Παίζουν: Θέμης Πάνου, Νίκος Παντελίδης, Κώστας Νταλιάνης, Δημήτρης Καλημέρης, Γιώργος Τριανταφυλλίδης

* Στον ρόλο του τηλεφωνητή της «Γραμμής ζωής», ο Λεωνίδας Κακούρης