Του Παύλου Θ. Κάγιου //

Τα τρία εξαιρετικά ντοκιμαντέρ του Χιλιανού σκηνοθέτη Πατρίσιο Γκουσμάν που η χώρα του ήρθε ξανά στην παγκόσμια επικαιρότητα με τις πολύνεκρες κινητοποιήσεις της νεολαίας της, προβάλλονται, από σήμερα, ταυτόχρονα κάθε μέρα – έως τις 30 Οκτωβρίου –  στον ιστορικό κινηματογράφο Άστυ στον πεζόδρομο της Κοραή.

«Νοσταλγώντας το φως»
Στο πρώτο ντοκιμαντέρ «Νοσταλγώντας το φως» του πολιτικοποιημένου σκηνοθέτη που ξέρει μοναδικά να κοιτάζει τα φυσικά φαινόμενα χωρίς να λησμονεί τις ανθρώπινες αδυναμίες και αγριότητες, μεταφερόμαστε στην έρημο Ατακάμα στη Χιλή, όπου σε τρεις χιλιάδες πόδια υψόμετρο, αστρονόμοι από όλον τον κόσμο συγκεντρώνονται για να παρατηρήσουν τα αστέρια. Ο ουρανός της ερήμου είναι τόσο διαφανής ώστε τους επιτρέπει να βλέπουν τα όρια του σύμπαντος.

Πρόκειται, επίσης, για ένα μέρος που η σκληρή θερμότητα του ήλιου «πέφτει» πάνω στην ανθρώπινη υπόσταση, η οποία παραμένει άθικτη: στις μούμιες, τους ανθρακωρύχους και τους εξερευνητές. Όπως και στα ερείπια των πολιτικών κρατουμένων της δικτατορίας.

Κι ενώ οι αστρονόμοι εξετάζουν τους πιο μακρινούς γαλαξίες σε αναζήτηση εξωγήινης ζωής, ελάχιστα πιο κάτω από τα παρατηρητήρια, οι γυναίκες σκάβουν μες στην έρημο σε αναζήτηση αγνοούμενων συγγενών τους!

Το Μαργαριταρένιο Κουμπί
Μοναδικό μπλέξιμο φύσης και καταβολών του πολιτισμού στη χώρα του, αποτελεί «Το μαργαριταρένιο κουμπί» με το νερό που είναι το μεγαλύτερο σύνορο της Χιλής και ταυτόχρονα κρύβει το μυστικό δύο κουμπιών που βρέθηκαν στο βάθος του ωκεανού. Στην τεράστια ακτογραμμή της Χιλής συναντά κανείς ηφαίστεια, βουνά και παγετώνες.

Μέσα στο νερό βρίσκονται παγιδευμένες οι φωνές των ντόπιων ιθαγενών από περασμένους αιώνες, των ναυτικών που κατέφθασαν από την Αγγλία, μα και των πολιτικών κρατουμένων των σύγχρονων καθεστώτων.

Το νερό έχει μνήμη, μα έχει και φωνή. Ολόκληρη η Ιστορία της Χιλής μετατρέπεται σε έναν αποστομωτικής ομορφιάς στοχασμό που ξεκινά από τη θάλασσα και τις άγριες περιπέτειες που κρύβουν τα νερά της και φτάνει ως τον ουρανό και τη γένεση του ίδιου του σύμπαντος. Στο κέντρο όλων, ένας ταξιδιώτης στο χρόνο ονόματι Τζέρεμι Μπάτον.

•To ντοκιμαντέρ του Πατρίσιο Γκουζμάν, πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα του στο Φεστιβάλ Βερολίνου 2015 κερδίζοντας την Αργυρή Άρκτο Σεναρίου και το Βραβείο Οικουμενικής Επιτροπής.

«Οροσειρά των ονείρων»
Και η σπάνιας σύλληψης τριλογία που συνδέει τις φυσικές επιστήμες, το γεμάτο αντιθέσεις φυσικό τοπίο της Χιλής, την επιτακτική ανάγκη διατήρησης της ιστορικής μνήμης και την ανοικτή πληγή που άφησε στη χώρα η δικτατορία του Πινοσέτ, κλείνει εδώ με την «Οροσειρά των Ονείρων» .

Έπειτα από το αριστουργηματικό «Νοσταλγώντας το Φως» (2010) και το βραβευμένο με Αργυρή Άρκτο «Μαργαριταρένιο Κουμπί» (2015), ο Πατρίσιο Γκουσμάν προσανατολίζει αυτή τη φορά τη sui generis ματιά του στην Κορδιλιέρα, την χαρακτηριστική οροσειρά των Χιλιανών Άνδεων. Με σημείο αναφοράς ένα ακόμα χαρακτηριστικό φυσικό γνώρισμα μιας πατρίδας που ελάχιστα πλέον αναγνωρίζει και παραμένοντας ολοκληρωτικά δοσμένος στο ιδανικό της με κάθε έννοια Αλήθειας, ο κορυφαίος εκπρόσωπος του ποιητικού και του πολιτικού σινεμά τεκμηρίωσης συνεχίζει μια μοναδική εξερεύνηση στο λεπτό αυτό σύνορο όπου συναντιούνται ο χρονικά αμελητέος ανθρώπινος παράγοντας με την άχρονη Φύση.