Από την Αγγελική Κώττη //
Η Ρένα ήταν είκοσι χρονών και έκλαιγε γοερά βλέποντας στη φωτογραφία ένα φτωχοντυμένο μικρό- πολύ μικρό- που δάγκωνε με λαιμαργία ένα μήλο. Το παιδάκι, με χαρακτηριστικά από κάποια ινδιάνικη φυλή, ήταν μάλλον από το Περού. Κι η Ρένα, που δεν είχε ακόμα γίνει μάνα, μας τραβούσε από το χέρι για να την κοιτάξουμε. Απορώντας που εμείς συγκρατούσαμε τη συγκίνησή μας. Πώς μπορούσαμε; Είχαμε, λοιπόν, μεγαλώσει τόσο;
Τριάντα χρόνια μετά, η Ρένα έπλεξε τρία σκουφιά και τα πήρε μαζί της πηγαίνοντας να βοηθήσει τους πρόσφυγες στην Ειδομένη. Παρότι λίγο ακόμα και θα έκαναν σε κάποιο γίγαντα, έγιναν δεκτά από τα προσφυγόπουλα με τέτοια χαρά και με τόση ευγνωμοσύνη ώστε τα κορίτσια το αποφάσισαν: η προσφορά τους για τους πρόσφυγες θα ήταν σκουφιά, κασκόλ, γάντια, καλτσάκια. Οτιδήποτε δεν πρόσφερε βάρος στα ίδια τα παιδιά αλλά και στις μητέρες που κουβαλούσαν τα βρέφη. Η Ρένα είχε πλέον στρατεύσει στον αγώνα αυτόν τη Δήμητρα, την άλλη Δήμητρα, τη Γωγώ, τη Βίκυ, την Αριάδνη, τόσα και τόσα κορίτσια αλλά και αγόρια που ήθελαν να βοηθήσουν.
Η σκυτάλη πέρασε μέσω της Δήμητρας στην Αθήνα. Η Κάτια, η Φλώρα, η Θεοδώρα, η Έλλη, η Λασκαρίνα, η αφεντιά μου, η Ελένη, η Δήμητρα, τόσες ακόμα γυναίκες, αλλά και ο Μάκης και άλλοι άνδρες, ήρθαν πρόθυμοι να πλέξουν ή να κουβαλήσουν. Το παρελθόν της Δήμητρας στην τηλεόραση έφερε και κανάλια. Και ξαφνικά, το κίνημα έγινε γνωστό σε όλη την Ελλάδα. Μαμάδες, γιαγιάδες, θείες, στα σπίτια τους, σε οργανώσεις, στα ΚΑΠΗ, σε παρέες, άρχισαν να πλέκουν για τα προσφυγάκια. Οι ομάδες άρχισαν να πολλαπλάσιάζονται, τα πακέτα να πηγαινοέρχονται με την ευγενική προσφορά της Γενικής Ταχυδρομικής και τα πλεκτά να μοιράζονται. Ηρθε να συντρέξει και η Δώρα από τη Μαδρίτη.
Ελάχιστες είναι οι βασικές αρχές των ομάδων «Πλέκουμε αλληλεγγύη», είναι όμως απαράβατες. Δεν δέχονται χρήματα, μόνο πλεκτά ή μαλλιά. Δεν μπορούν να κρατήσουν άλλες προσφορές, π.χ. σε ρούχα ή σε τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης και παρακαλούν να στέλνονται σε οργανώσεις που μπορούν να κάνουν τις διανομές. Και, τελευταία, ό,τι με αλληλεγγύη και αγάπη πλέκουμε, μοιράζεται αμέσως στα κέντρα εισόδου και εξόδου των προσφύγων. Δεν υπάρχει στοκ. Μάλιστα, για να είναι όλα διάφανα, όσο γίνεται η διανομή, με την άδεια των γονιών, φωτογραφίζονται τα προσφυγάκια φορώντας τα δώρα μας.
Ετσι, όπως ήδη βλέπετε στη σελίδα, φωτογραφίες από τις ομάδες Θεσσαλονίκης και Αθήνας, αλλά και από την ομάδα της Μυτιλήνης, που φροντίζει η Όλγα, ανεβαίνουν συνέχεια στο facebook και όλοι αναγνωρίζουν φορεμένα κάποια έργα των χεριών τους. Πότε η μία και πότε η άλλη, γράφουμε κάτω από αυτές: κάπου το ξέρω το ροζ, το πράσινο, το γαλάζιο κ.λπ. σκουφάκι.
Τι κερδίζουμε; Το δικαίωμα να λεγόμαστε άνθρωποι. Ένα παιδικό χαμόγελο- σε σπάνιες περιπτώσεις, ούτε κι αυτό, γιατί τα παιδιά έχουν περάσει κόλαση μέχρι να φτάσουν ως εδώ. Τη συγκίνηση πως εφαρμόζουμε όσα μάς δίδαξαν οι γονείς κι οι δάσκαλοί μας και ότι τιμούμε τη μνήμη των προσφύγων προγόνων μας.
Καμιά φορά ξινίζουμε και σε καμιά ιδιότροπη. Ε, τα έχει αυτά η ζωή. Καθένας δίνει ό,τι διαθέτει. Εμείς αγάπη. (για να το πούμε και στη μητρική των σουσούδων, All we knit is love). Αλλοι χολή.
Οι φωτογραφίες είναι από την Αριάδνη Παπαφωτίου, τη Ρένα Ακριτίδου, τη Δήμητρα Φωτιάδου, τη Θεοδώρα Γούλα, τον Μάκη Μανώλη, την Όλγα Πλιακάτου- αν ξέχασα κάποιον, θα επανορθώσω. Τραβήχτηκαν κατά τις εξορμήσεις για διανομές και βοήθεια. Η πανέμορφη φωτό από την παραλία της Μήθυμνας είναι της Eleonora Pouwels και την βρήκα στο προφίλ του Στρατή Μπαλάσκα. Πρόσκοποι του 5ου Συστήματος Ναυτοπροσκόπων Μήθυμνας, της Περιφερειακής Εφορείας Προσκόπων Λέσβου έκαναν μια διαδήλωση υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δικαιωμάτων των προσφύγων.
Να μην ξεχάσω να στείλω την αγάπη μου στη Φανή Καραΐτση και στους άλλους αλληλέγγυους που γνώρισα σε στιγμές «μάχης». Και στην Ερη Ρίτσου, που μαζί με τους Σαμιώτες κάνει ό,τι μπορεί. Είστε τόσο πολλοί, ώστε δεν τολμώ να συνεχίσω να παραθέτω ονόματα.
*Ο στίχος «Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος» είναι του Τάσου Λειβαδίτη.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος/
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν΄αγωνίζεσαι για την ειρήνη και
για το δίκαιο./
Θα βγεις στους δρόμους, θα
φωνάξεις, τα χείλια σου θα ματώσουν απ΄τις φωνές/
το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες – μα ούτε βήμα πίσω.
