Καμία διδασκαλία. Μόνο ελευθερία στην έκφραση. Η Ομάδα Ίριδα ντύνει με λέξεις, εικόνες, άποψη το αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας «Ο Βυσσινόκηπος» του Άντον Τσέχοφ.  Η παράσταση ανεβαίνει, σε σκηνοθεσία του Ερρίκου Μηλιάρη,  την Δευτέρα 6 Μαρτίου -οκτώ παραστάσεις-  στο Θέατρο Εμπρός.  Οι συντελεστές της παράστασης μάς μίλησαν για την παράσταση που καλούνται να «υπηρετήσουν».

Ερρίκος Μηλιάρης
Ο Βυσσινόκηπος εκφράζει ακριβώς ό,τι ζούμε σήμερα. Ενας κόσμος παρακμάζει, φτάνει σε τέλμα, σε κρίση και αναδύεται στον ορίζοντα ένα άλλο, άγνωστο προς το παρόν, μοντέλο ζωής. Ο Βυσσινόκηπος, όπως κι έμεις σήμερα, βρίσκεται στο ενδιάμεσο αυτών των δύο πραγματικοτήτων. Το συνταρακτικό όμως για μένα σ’ αυτό το έργο, αλλά και γενικότερα στα έργα του Τσέχοφ, είναι το πόσο εξωνυχιστικά γνωρίζει και αγαπάει βαθιά ο συγγραφέας το ανθρώπινο ον. Όσο ένοχους θέτει τους ήρωές του για την κατάσταση της πραγματικότητας, τόσο τους αθώωνει. Σε κάθε σελίδα, σε κάθε λέξη του, νιώθεις να λέει ένα πράγμα: “Οι ήρωες αυτοί ευθύνονται για την καταστροφή τους. Αλλά τι να κάνουμε; Άνθρωποι είναι. Λάθη κάνουνε.”
pan170217_5d3_2496
Αριστερά Κωνσταντίνος Παράσης, δεξιά ο Τρύφωνας Ζάχαρης

Τρύφωνας Ζάχαρης
Ο Βυσσινόκηπος για μένα είναι ένα μέρος μαγικό. Γεμάτο μυρωδιές και εικόνες. Είναι η πρώτη μέρα της άνοιξης. Το βρεγμένο χώμα. Το καλοκαιρινό αεράκι. Είναι ένα νυχτολούλουδο στο δρόμο. Η γεύση από  το φαγητό της μαμάς. Είναι ένα ξέφρενο παιχνίδι. Είναι τραγούδι. Είναι γέλιο. Πολύ γέλιο και φωνές. Ένα ταξίδι πίσω στην παιδική αθωότητα. Είναι το πρώτο φιλί. Ένα αίσθημα ζεστό. Ένας κήπος της Εδέμ απ’ όπου μας έδιωξαν, αλλά εμείς όλο επιμένουμε να επιστρέφουμε. Είναι η πατρίδα μας. Είναι όμως και η φυλακή μας. Ένα μέρος μικρό για να χωρέσει τα όνειρά μας. Ένα μέρος που μας περιορίζει, μας δίνει σχήμα και όρια. Μας φρενάρει και δεν μας αφήνει να ξεχυθούμε με φόρα στο αύριο. Η ζωή είναι εκεί έξω και μας περιμένει. Πρέπει να νικήσουμε το φόβο. Να κρατήσουμε την αίσθηση του κήπου στην καρδιά μας, να κλειδώσουμε την πόρτα και να τρέξουμε μπροστά ελεύθεροι. Να φτιάξουμε τους δικούς μας κήπους. Πιο όμορφους και πιο μεγάλους. Όλο και πιο μεγάλους. Μέχρι όλοι οι κήποι να γίνουν ένας. Ένας μεγάλος κήπος που θα μας χωράει όλους.

Αντώνης Αντωνιάδης
Ο Βυσσινόκηπος για μένα είναι η επιστροφή στο παιδικό μου δωμάτιο, η συνάντηση με ένα μικρό αγόρι που ξέρω από παλιά, ένα παιχνίδι με φίλους μου που μεταφέρθηκε από την γειτονιά μου σε μία σκηνή. Είναι ένας κήπος που περιμένει την άνοιξη, ένας κήπος γεμάτος ωραίες μυρωδιές λουλουδιών που περιμένουν τον ήλιο να τα φωτίσει. Είναι το παιδικό μου μεταλλόφωνο και η ανάγκη να ανακαλύψω τον κόσμο  του μέσα από τα μάτια ενός παιδιού.Ο Βυσσινόκηπος την ίδια στιγμή είναι και η αλλαγή, η τάση προς αυτό που έρχεται, προς αυτό που εμείς θα φέρουμε, η δική μας ”γύρα” στο παιχνίδι. Επιστρέφουμε στον Βυσσινόκηπο να αντιμετωπίσουμε το παρελθόν μας και να προχωρήσουμε, να ξεκινήσουμε γι αυτό το ”καινούριο” που έρχεται, χωρίς να ξέρουμε τι είναι και αν θα το προλάβουμε και που γι’ αυτό ζούμε. Είναι η ανάγκη για θέατρο και για ζωή. Είναι ο κήπος μας, ο Βυσσινόκηπος, ένας κήπος που τα πουλιά κελαηδούν και τα παιδιά κοιτούν τα αστέρια κι ονειρεύονται.

pan170217_5d3_2283
Φιλία Κανελλοπούλου στο κέντρο της εικόνας

Φιλία Κανελλοπούλου
Ο πατέρας μου τα καλοκαίρια στο χωριό του μας έδειχνε τα βυσσινόδεντρα. “Παλιά τα μάζευαν, τα κάνανε γλυκό, τα εξήγαγαν”. Βυσσινόκηπος είναι το κόκκινο χρώμα των πιο προσωπικών μου στιγμών, τα ανθισμένα δέντρα του κήπου μου, όταν εκεί παίζαμε κάποτε, είναι οι παιδικές μου αναμνήσεις με την αδερφή μου αγκαλιά και οι διακρίσεις των γονιών μου, η απώλεια και το πένθος μου, τα οικογενειακά τραπέζια.
Είναι ο έρωτας, ο ίσως ο πρώτος, όχι γενικά, ο ένας συγκεκριμένος, αυτός που μου έμαθε- που προσπάθησε να μου μάθει- το “επί της Άνω στάσης” ως τρόπο ζωής. Που κι αυτός χάθηκε όπως όλα…
Είναι, όλα που χάνονται για να έρθουν άλλα στη θέση τους..
Ίσως για καλό ίσως και όχι… Ίσως λίγο πεσιμιστικό ή το πιο οπτιμιστικό!
Είναι το άγνωστο, που μας περιμένει στη γωνία…
“Δεν πρέπει ποτέ κανείς να χάνει τις ελπίδες του” !

pan170217_5d3_2465
Από αριστερά Αντώνης Αντωνιάδης, Δήμητρα Παπουρτζή, Νικόλας Παπαευθυμίου

Κατερίνα Παρισσινού
Η μοναξιά της συντροφικότητας, τα παιδικά χρονια που αρνείσαι να αποχωριστείς, η νέα εποχή που έρχεται  και πάντα τη φοβάσαι. Απόγνωση για να σε αγαπήσουν και να αγαπήσεις και τελικά καταλήγεις να αγαπάς κρυφά… Μην τυχόν και σε καταλάβουν, μην τυχόν και εκτεθείς. Κοιτάς απο μακριά με φόβο. Ο φόβος για τον έρωτα και ο χαμένος έρωτας, αυτόν που φοβήθηκες να αντικρίσεις και να αντιμετωπίσεις. Τα δέντρα που πέφτουν σαν τις ζωές μας που αλλάζουν. Αυτά που αφήνουμε πίσω για να πάμε σε άλλους τόπους. “Η ανθρωπότητα βαδίζει μπροστά…” Κι όμως ακομα αναζητούμε τη σιγουριά ακόμα κι όταν αυτό που έρχεται ακούγεται σαν κελάηδισμα ερωδιού.

Νικόλας Παπαευθυμίου
Για μένα αυτήν την περίοδο «Βυσσινόκηπος» σημαίνει: Διάθεση εξερεύνησης για κάτι άγνωστο, έντονος ανεκληρωτος ή μη ερωτισμος, διάθεση εσωτερικής αλλαγής χωρίς ή με αποτέλεσμα, αγάπη για την ομορφιά και λάθη-γκάφες που σε ωφελούν συνήθως και σε πηγαίνουν ένα σκαλί παραπάνω.

pan170217_5d3_2451
Από αριστερά Αντώνης Αντωνιάδης, Αναστασία Πλέλλη, Κατερίνα Παρισσινού. Καθισμένοι ο Γιάννης Yoshi Πάτσης και η Ελευθερία Κωνσταντοπούλου

Δήμητρα Παπουρτζή
Ουτοπία. Χαμένη, ξεχασμένη, κλειδωμένη σε παιδικά συρτάρια με κλεμμένα κλειδιά. Οι άνθρωποι μεγαλώνοντας ξεχνούν οτι κάποτε υπήρξαν παιδιά. Ζουν σε ένα ατέρμονο φθινόπωρο προσμένοντας αιωνίως το καλοκαίρι που ποτέ δεν μένει όσο θα επιθυμούσαν. Αν μπορούσαμε να κρατήσουμε μέσα μας όλες τις εποχές θα μπορούσαμε ίσως να διατηρήσουμε ολάκερο τον κήπο μας. Τα φύλλα πέφτουν, πριν αναστηθούν. Κύκλος αδιαπραγμάτευτα ονειρικός. Έρωτας λευκός. Κι ας φυλακίζει ακαριαία η πραγματικότητα με μάσκες, ανάγκες κάλπικες και λίγο χώμα. Προφυλαχτείτε. Ο κήπος πριν κοπεί, θα ανθίσει τα γιατί. Τώρα είναι η στιγμή, ό,τι κι αν φέρει η αλλαγή. Γιατί αν υπάρχει κάτι αξιοπρόσεκτο, κατι το εξαιρετικό θα έλεγε κανείς, αυτό είναι ο Βυσσινόκηπός μας.

Ελευθερία Κωνσταντοπούλου
Ο Βυσσινόκηπος για μένα είναι μια νέα αρχή, ένα σημείο τομής ανάμεσα στο παλιό που φεύγει και στο νέο που έρχεται. Η κατάρρευση ενός κόσμου κι η δημιουργία ενός άλλου. Το τέλος κι η αρχή μαζί, η χαρά κι η θλίψη, το τραγικό και το κωμικό ταυτόχρονα, όπως ακριβώς συμβαίνει και στη ζωή.
Είναι ένα μέρος όπου όλοι κάτι ψάχνουν, κάτι προσπαθούν, όπως κι εμείς.
Είναι ένα μέρος όπου με κάνει να γυρνώ στις παιδικές μου αναμνήσεις, στις σπιτικές μυρωδιές, στον κήπο της γιαγιάς μου αλλά και στις σκοτεινές μου στιγμές, στα ανομολόγητα λάθη, στο θάνατο.
Δημιουργία και θάνατος, φως και σκοτάδι μαζί.
Κι η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία.

Γιάννης Πάτσης
Ο Βυσσινόκηπος είναι μία κατάσταση μυστήρια κι όμως απόλυτα αληθινή, μία φαντασία πολύ πραγματική παρά ένας τόπος. Ο καλύτερος τρόπος περιγραφής του είναι αυτός ενός έρωτα που βρίσκει ανταπόκριση αλλά όχι ολοκλήρωση κι αυτό γιατί οι συνθήκες δεν τον ευνοούν. Δύο εραστές που δεν έχουν φωλιά για τον έρωτά τους ή που δεν τους επιτρέπεται να είναι οι εαυτοί τους δημόσια παραμένουν μαζί παρόλαυτα. Δεν υπάρχει άλλη επιλογή, γιατί δεν γίνεται αλλιώς. Έτσι και ο Βυσσινόκηπος. Η ζωή σ’ αυτόν δεν είναι όπως φανταστήκαμε τις ιδανικές ζωές μας, μα και κάτι διαφορετικό από αυτόν, αδιανόητο. Παρηγοριά μας, η θύμιση των παιδικών χρόνων που κι αυτή όμως θα κληθεί να δώσει τη θέση της “σ’ αυτό που έρχεται”.

pan170217_5d3_2526_-1
Αναστασία Πλέλλη, Κωνσταντίνος Παράσης

Κωνσταντίνος Παράσης
Ο Βυσσινόκηπος είναι η αλλαγή και η στάση μας σε αυτήν μέσα στο πέρασμα των χρόνων. Είναι το καινούργιο απέναντι στο παλιό. Είναι η ανάγκη να μη μας ξεχάσουν απέναντι στην ανάγκη της εξέλιξης. Η εντροπία του σύμπαντος και ο άνθρωπος αντιμέτωπός της. Είναι το αύριο που πολεμά το χθες, σήμερα. Είναι πόλεμος. Είναι πόλεμος; Τι σημαίνει πεθαίνω, όταν δεν ζω καν; Και τι σημαίνει αγαπώ; Εσύ αγαπάς; Είναι η ερώτηση ενάντια στη θέση. Η αμφισβήτηση. Και η μοναξιά. Το σπήλαιο του Πλάτωνα ξανά και ξανά. Ο Βυσσινόκηπος είναι ο σκοπός χωρίς τα μέσα, που συναντά τα μέσα χωρίς σκοπό. Και μόνο μία ερώτηση: Αν; “Θα φτάσω. Ή θα φτάσω ή θα δείξω τον δρόμο στους άλλους για να φτάσουν εκείνοι.

Αναστασία Πλέλλη
Η ζωή περνά μπροστά απ’ τα μάτια μου. Αμέτοχος παίχτης. Η συνήθεια, το συναίσθημα κι η βολή κυριαρχούν. Μπορώ να ξεχάσω όσα ξέρω και να τα ξανά μάθω; Αν ναι, από επιλογή ή η αδίστακτη μοίρα, τα αναπόφευκτα γονίδια θα ζωγραφίζουν τη ζωή μου με τα δικά τους χρώματα κι ότι θα έχει απομείνει από μένα θα είναι δύο ανήμπορα γουρλωμένα μάτια; Η μόνη λύση που θα βρω θα είναι να γίνω αυτό που φοβόμουν περισσότερο. Μήπως όταν γίνω ο φόβος μου, τον ξεπεράσω; Κι απ’ την άλλη, μερικοί βρίσκουν τη λύση στον έρωτα. Το πρώτο σκιρτημα για το αναπάντεχο, όμως πολλά υποσχόμενο, άγνωστο που καθημερινά μου χαμογελά. Αυτός και μόνο μπορεί να με ξεγελάσει στιγμιαία και να μου χαρίσει μια υποψία ζωής.