του Γιάννη Παναγόπουλου //

φωτογραφίες  Πάτροκλος Σκαφίδας //

Ο ηθοποιός Στέφανος Παπατρέχας κοιτά τον κόσμο μ’ εκείνο το βλέμμα που σπινθηροβολά δίψα για ζωή. Και ακούγοντάς τον να μιλά με πείθει πως η άποψη του για τον κόσμο είναι διεισδυτική, απενοχοποιημένη, εντελώς συγχρονισμένη με το παρόν. Αν ψάχνεις για το νέο στο θέατρο, η παράσταση-μονόλογος που πρωταγωνιστεί Υγρασία στους Τοίχους – στο Black Box του Επί Κολωνώ – σε αφορά. Εκεί ο Στέφανος ερμηνεύει τον ρόλο του * (σ.σ. Αστερίσκου). Ενός Έλληνα φοιτητή που καταδικάστηκε για πράξη που διέπραξε στο αμφιθέατρο της σχολής του. Το έργο αποτελεί τη μεταγραφή του πραγματικού «μύθου» του Μπρέβικ, υπεύθυνου για τη μαζική δολοφονία 77 ανθρώπων στο νησί Οτόγια της Νορβηγίας το 2011. Η τελευταία παράσταση του έργου έχει προγραμματιστεί για το Σάββατο 30 Δεκεμβρίου. Το προλαβαίνεις; Διάβασε τη συνέντευξη με τον Στέφανο ως αφορμή να έρθεις πιο κοντά με εκείνη την ομάδα νέων ανθρώπων που γνωρίζουν τι θέλουν από τη ζωή χωρίς να αράζουν τις ελπίδες τους για το μέλλον στην ευκολία του επαγγελματικού, κοινωνικού, πολιτικού βολέματος.

-Τι κάνεις;

-Καλά, καλά, σε λίγο γίνομαι 29 ετών. Κατά τα άλλα έχω τελειώσει τη δραματική σχολή του Γιώργου Αρμένη. Το έκανα σπουδάζοντας ταυτόχρονα ψυχολογία στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο. Στη δραματική μπήκα στο δεύτερο έτος των σπουδών μου.

 

-Ένας ακόμα ηθοποιός που δεν έχει σπουδάσει μόνο υποκριτική αλλά και κάτι άλλο. Δεν μπορεί να είναι σύμπτωση, το τελευταίο διάστημα γνώρισα τρεις νέους ηθοποιούς. Όλοι σας ξεκινήσατε σπουδές στο πανεπιστήμιο, τις ολοκληρώσατε ενώ μετά, ή παράλληλα, σπουδάσατε και υποκριτική. Τρία στα τρία.

-Κοίτα, εμένα μου άρεσε πολύ η ψυχολογία. Και θεωρώ πως οι γνώσεις που πήρα από το πανεπιστήμιο με ωφέλησαν πολύ στο θέατρο. Βγαίνοντας από τη σχολή έπαιξα σε διάφορες παραστάσεις. Γενικά είμαι τυχερός. Είμαι επτά χρόνια σ’ αυτή τη δουλειά. Έχω κάνει πράγματα που μου αρέσουν, που τα απολαμβάνω.

-Μέρος της απόλαυσης είναι και ο μονόλογος που ερμηνεύεις τώρα στο Black Box του Επι Κολωνώ;

-Σίγουρα. Ερμηνεύω έναν νεοφασίστα που θέλει να ανακαινίσει το εκπαιδευτικό σύστημα και γι’ αυτό βάζει φωτιά στη νομική σχολή Αθηνών. Θεωρεί πως έτσι χτυπά ένα σάπιο εκπαιδευτικό σύστημα. Έναν θεσμό. Στη σκέψη του πολεμά την παραπαίουσα αξιοκρατία. Τον τρόπο που δίνονται τα συγγράμματα στους φοιτητές που παραμένουν ίδια εδώ και είκοσι χρόνια στα πανεπιστήμιο. Τους βολεψάκηδες που σπουδάζουν σε μια σχολή χωρίς να δείχνουν κανένα ενδιαφέρον για όσα μαθαίνουν και απλώς ενδιαφέρονται να βολευτούν κάποτε σε μια δουλίτσα. Η αλήθεια είναι πως η επιχειρηματολογία του *(σ.σ. Αστερίσκος το όνομα του πρωταγωνιστή) σε βάζει να σκεφτείς, να προβληματιστείς, σε ένα σημείο να συμφωνήσεις μαζί του. Αυτό ως το σημείο που αποφασίζει να πάει παρακάτω, να δολοφονήσει όσους περισσότερους ανθρώπους μπορεί. Δεν μιλάμε για έναν αμόρφωτο φασίστα. Έναν στόκο που γνωρίζει μόνο να απειλεί και να δέρνει. Είναι ένας άνθρωπος που σπουδάζει πολιτικές επιστήμες, που δεν εγκαταλείπει τις σπουδές του ακόμα και εντός φυλακής. Είναι ψαγμένος. Είναι συνειδητοποιημένος για όσα κάνει και είναι αμετανόητος για το έγκλημά του. Λέει σε κάποια στιγμή πως λυπάται που δεν ήταν περισσότεροι εκείνοι που σκότωσε γιατί θεωρεί πως όσο περισσότεροι θα ήταν οι νεκροί του εγκλήματός του τόσο μεγαλύτερη σημασία θα έπαιρνε η πράξη του. Ο ρόλος του δολοφόνου έχει μια λογική η οποία τελειώνει μέχρι να φτάσει στο έγκλημα. Το θέμα είναι πώς επιλέγεις να δράσεις απέναντι στην κρατική ή κοινωνική αδικία που σε περιβάλλει. Κι εγώ νιώθω έτσι. Αλλά δεν θεωρώ πως το μέσο είναι η δολοφονία.

-Η αποδοχή μιας διεφθαρμένης πραγματικότητας και η συμβίωση μαζί της με όσο το δυνατό λιγότερες τριβές, δεν είναι βία;

-Ξέρεις, νομίζω πως ο λόγος που κάνουμε θέατρο είναι ο ρομαντισμός. Στη δυσκολία να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα μπαίνουμε στο θέατρο. Εκεί έστω και για λίγο ξεφεύγουμε. Ίσως αυτός είναι ο λόγος που ο κόσμος βάζει την τέχνη στη ζωή του γενικότερα. Η καθημερινότητά μας έχει βία. Κάποιοι αντιδρούμε σε αυτό. Επιλέγουμε τρόπους που μας εκφράζουν. Ένας μπορεί να είναι και το κλείνομαι στον εαυτό μου το περισσότερο δυνατό.

-Το δελτίο τύπου της παράστασης μιλά για την άνοδο του νεοφασισμού. Η διαφορά ανάμεσα στον φασισμό και τον νεοφασισμό είναι μόνο χρονική;

-Δεν νομίζω. Είναι περισσότερο κοινωνική. Φαίνεται περίεργο ενώ ο φασισμός νικήθηκε και καταδικάστηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο βλέπουμε, σήμερα, πως ξαναναπτύσσεται. Το πιο τρομακτικό δεν είναι η άνοδος της Χρυσής Αυγής. Είναι η πίστη κάποιων ανθρώπων που μπορεί βλέποντας το αδιέξοδο να πουν “μια χούντα μας χρειάζεται”. Αυτό είναι τρομακτικό. Η σκέψη τελειώνει όταν νιώθοντας ανυπεράσπιστοι στη θέα του ακραίου θεωρούμε πως βρίσκουμε έκφραση. Η Χρυσή Αυγή κυνηγά πρόσφυγες. Δεν κυνηγά εκείνους που δημιούργησαν το πρόβλημα της προσφυγιάς. Στην πραγματικότητα η Χρυσή Αυγή δεν τα έχει βάλει με τους κυβερνώντες. Δεν έχει πρόβλημα με τον καπιταλισμό. Αναποδογυρίζει πάγκους μικροπωλητών. Ή κυνηγά άμοιρους ξένους. Αυτό δεν συνιστά κάποιου είδους ανατροπή. Ο Μπρέιβικ, η πράξη του που στάθηκε αφορμή για τη συγγραφή του έργου, έκανε κάτι διαφορετικό. Δολοφόνησε άτομα του εργατικού κόμματος της Νορβηγίας. Δεν δολοφόνησε πρόσφυγες. Πήγε στον πυρήνα του προβλήματος. Πήγε να σκοτώσει εκείνους που ψηφίζουν τα κόμματα που κατά την άποψή του ξεφτιλίζουν την πατρίδα του. Είναι άρρωστο και απεχθές αυτό, αλλά έχει ιδεολογία.

Υγρασία στους Τοίχους στο Επί Κολωνώ | Η πικρή τριλογία του Νεοφασισμού

Μετά την διακεκριμένη πορεία της παράστασης Mall του Αναστάση Πινακουλάκη, το δεύτερο μέρος της «πικρής τριλογίας του Νεοφασισμού» κάνει πρεμιέρα το Σάββατο 25 Νοεμβρίου στις 21:30 στο Black Box του Επί Κολωνώ. Η Υγρασία στους Τοίχους είναι το μανιφέστο ενός μυθοπλαστικού μακελλάρη που έβαλε φωτιά στο Πανεπιστήμιό του για να το «ανακαινίσει». Τον ρόλο του * υποδύεται ο Στέφανος Παπατρέχας.

Το έργο αποτελεί τη μεταγραφή του πραγματικού «μύθου» του Μπρέιβικ, υπεύθυνου για τη μαζική δολοφονία 77 ανθρώπων στο νησί Οτόγια της Νορβηγίας το 2011. Στην Υγρασία, ο * είναι ένας Έλληνας φοιτητής που καταδικάστηκε για μία παρόμοια πράξη που διέπραξε στο αμφιθέατρο της Σχολής του. Ο ίδιος δεν βρίσκει εγκληματική την πράξη του. Εγκληματική βρίσκει την στάση της Κυβέρνησης προς τη χώρα του και ειδικότερα προς τον ίδιο. Μέσω της δημοσιότητας που πήρε μπορεί πια ν’ απευθύνει το μανιφέστο του για την ανακαίνιση του εκπαιδευτικού συστήματος και την απελευθέρωση της ατομικής σκέψης.

Με την Υγρασία στους Τοίχους γίνεται μία προσπάθεια κατανόησης του φαινομένου-μάστιγα των μακελειών που σημειώνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα ανά τον κόσμο. Η σύγχρονη Ψυχολογία εντοπίζει σε περιπτώσεις όπως τον Μπρέιβικ, το σύνδρομο της Ναρκισσιστικής Διαταραχής. Πρόκειται για ένα σύνδρομο που καλλιεργείται σε περιβάλλοντα όπου το άτομο θεωρεί πως η ιδιαίτερη ευφυΐα του δεν αναγνωρίζεται όπως του αξίζει και προσπαθεί να την επιδείξει συχνά μέσω ενός άλλου συνδρόμου, αυτού της μεγαλομανίας. Οι Γερμανοί χρησιμοποιούν τον όρο «Schadenfreude» για να περιγράψουν την χαρά του να βλέπεις κάτι να καταστρέφεται. Πόσο ξένος είναι τελικά ο νεοφασισμός;

Συντελεστές της παράστασης:

Ερμηνεύει ο Στέφανος Παπατρέχας

Κείμενο: Αναστάσης Πινακουλάκης

Σκηνοθεσία: Αναστάσης Πινακουλάκης-Λάζαρος Βαρτάνης

Φωτισμοί: Ευγενία Μακαντάση

Φωτογραφίες-βίντεο: Πάτροκλος Σκαφίδας

Info:

Υγρασία στους Τοίχους
Διεύθυνση: Black Box του Επί Κολωνώ (Λένορμαν και Ναυπλίου 12)
Τηλέφωνο: 210.5138067
Τελευταία παράσταση: Σάββατο 30 Δεκεμβρίου
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Σάββατο: 21:30
Διάρκεια παράστασης: 50’
Τιμές εισιτηρίων: 10 κανονικό, 7 μειωμένο (φοιτητικό – άνω των 65 – ανέργων)
Προπώληση εισιτηρίων:
https://www.viva.gr/tickets/theater/epi-kolono-blackbox/ygrasia-stous-toixous/