Ο Frédéric Lordon* είναι Γάλλος φιλόσοφος και οικονομολόγος //

Η σημερινή κατάσταση προσφέρει αυτό το αξιοσημείωτο και πρωτοφανές χαρακτηριστικό ότι η χρηματοπιστωτική κρίση δεν υπάρχει «απομονωμένη», αλλά ως συνέπεια μιας πληθώρας τομεακών κρίσεων που συγχρονίζονται. Το νοσοκομείο, το σχολείο, η έρευνα: όλα χρειάζονται χρηματοδότηση. Μπορούμε να πούμε λοιπόν ότι ο ιός είναι το σοκ που ενσκήπτει σε ιδρύματα που βρίσκονται ήδη σε πορεία κατάρρευσης – από τον νεοφιλελευθερισμό – και τα οποία απειλούνται με μια πρόσθετη ένταση και με ολική κατάρρευση.

Εάν υπάρξει ένα κραχ εξαιτίας του κορονοϊού, δεν θα είναι “απλά” μια οικονομική συντριβή, αλλά μια γενική συντριβή. Όλα όσα ήταν ήδη στα πρόθυρα της ρωγμής, θα διαλυθούν οριστικά . Και είναι φυσικά τα νοσοκομεία που προσφέρουν το πιο εντυπωσιακό θέαμα της γενικής συντριβής. Ο νεοφιλελευθερισμός στον τομέα της υγείας εμφανίζεται σε όλο του το μεγαλείο. Η αποδιοργάνωση είναι ολική, η νεοφιλελεύθερη λογική διοίκησης, στην αιχμή του παραλογισμού της, καταστρέφει μεθοδικά.

Όπως εξηγείται σε πρόσφατα δημοσιεύματα, η διαχείριση των νοσοκομειακών κλινών, η οποία υποτάσσει στο μοναδικό κριτήριο των μηδενικών κρεβατιών – όπως δηλαδή μια εταιρεία επιδιώκει μηδενικές απώλειες – διαχειρίζεται τους ασθενείς ως μια ελεγχόμενη ροή.  Η διαχείριση του κρεβατιού, ως εκ τούτου, ακολουθεί αυτή την πολιτική με αποτέλεσμα την αποτυχία διαχείρισης του απρόβλεπτου παράγοντα σε περιπτώσεις, όπως μια πανδημίας.

•Πολύ πριν από τον ιό, ο νοσοκομειακός κόσμος ήδη φώναζε ότι βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Δεν πρέπει να έχουμε την παραμικρή ψευδαίσθηση: καμία κυβέρνηση δεν θα διαθέσει περισσότερα κονδύλια στα νοσοκομεία, αντίθετα θα συνεχίσει την πορεία της με τον ίδιο τρόπο

Η περίπτωση της έρευνας, φυσικά, είναι διαφορετική, αλλά όχι λιγότερο ενδεικτική: διαβάζουμε αυτή τη μαρτυρία του Bruno Canard, ειδικού στο CNRS σε κορονοϊούς, ο οποίος μιλά για τα θαύματα της της έρευνας “ανά έργο”. Οι ερευνητές, υποστηρίζει, αδυνατούν να φέρουν εις πέρας μακροπρόθεσμους ερευνητικούς στόχους και αντιθέτως προσανατολίζονται σε θέματα που πουλάνε και ακολουθούν τις διακυμάνσεις στη μόδα, ακολουθώντας τους νόμους της αγοράς και αναζητώντας χρηματοδοτήσεις.

•Η έρευνά του για τους κοροναϊούς που ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 2000 ανεστάλη, στερημένη από χρηματοδότηση και αυτό γιατί άλλαξαν οι τάσεις στην διεθνή ευρευνητική-ακαδημαϊκή πραγματικότητα. Οι ανάγκες δηλαδή της αγοράς μετατοπίστηκαν. Είναι η κατάσταση της γενικής κατεδάφισης που έχει εγκαταστήσει εδώ και καιρό τις συνθήκες της γενικής συντριβής. Απλά περίμενε την αφορμή.

Δεν υπάρχει αμφιβολία, όπως συνήθως, ότι η χρηματοδότηση θα πρωταγωνιστήσει στην κλίμακα της καταστροφής. Αλλά αυτή τη φορά μεταξύ των διαφόρων οικονομικών σκανδάλων και των νέων διλημμάτων περί αναγκαιότητας μιας καινούργιας 12ετους διάσωσης των τραπεζών, ο πληθυσμός ίσως δεν θα έπρεπε να χάσει τις ευκαιρίες να διαλογιστεί για τα όποια οφέλη είχαν οι τελευταίες τέσσερις νεοφιλελεύθερες δεκαετίες. Με κάθε σημασία του όρου ο κορονoϊός είναι κατήγορος. Κατηγορεί – αποκαλύπτει, υπογραμμίζει – τις επιδράσεις των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, την αποδιοργάνωση των οχλήσεών τους, τη γενική τους τοξικότητα. Αλλά κατηγορεί επίσης, με την πιο κοινή έννοια του όρου, όλους εκείνους που μέχρι σήμερα, αλλά και τώρα, με τις αντιλήψεις τους και την ιδεολογία τους οδηγούν την κοινωνία στην καταστροφή.

Αυτοί οι άνθρωποι, οι οποίοι επέφεραν τον πλήρη εξευτελισμό της πολιτικής, δεν χάνουν τίποτα περιμένοντας. Είναι αλήθεια ότι ο κορονοϊός τους αγοράζει λίγο χρόνο. Επειδή θεωρούν ότι η επιδημία πλήττει μόνο τα θεσμικά όργανα και όχι τις βασικές ιδεολογίες. Η εξάρθρωση του ιού θα είναι για την εξουσία μόνο μια παρένθεση. Το σενάριο είναι ότι σύντομα θα βγούμε από το πρόβλημα, θα βρούμε ξανά το κέφι μας και θα έχουμε φρέσκες και πικάντικες αναμνήσεις. Η χαρά της ανάληψης εκ νέου του δημόσιου χώρου χωρίς επιφύλαξη θα είναι ο πρωταγωνιστής. Είναι πιθανό όμως ότι ο κορονoϊός, η δύναμή του, το δυναμικό του για σκάνδαλο, να είναι ο απροσδόκητος παράγοντας της πτώσης του τέρατος; Ένα οικονομικό κραχ, ο βασιλιάς των συντριβών, θα μπορούσε όντως να προκύψει;

*πηγή: blog.mondediplo.net

εικόνες: Austrian National Library , National Cancer Institute 

μετάφραση: Αναστασία Νικολάου