Του Παύλου Θ. Κάγιου //
Ξεχωρίζω την ελληνική «Τζαμάικα» γιατί μας μιλάει για τη σημερινή εικόνα μας με γλυκόπικρο χιούμορ κι έντιμο τρόπο, ενώ στα νέα φιλμ συμπεριλαμβάνονται ταξίδια στην πολυτάραχη Γεωργία, φρικαλεότητες ναζιστών κι ένα ξέφρενο σουίνγκ.
“Τζαμάικα”
«Κάθε πρωί που κίναγα να πάω στη δουλειά φεύγανε σαν πουλιά τα ψαροκάικα, κάθε πρωί σκαρώναμε μαζί με το Μηνά ταξίδια μακρινά ως τη Τζαμάικα» έλεγε εκείνο το αγαπημένο τραγούδι του Μάνου Λοϊζου σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου κι αυτή η «ξωτική», τότε στα μάτια μας Τζαμάικα γίνεται το όραμα των δύο ηρώων της εν λόγω εγχωρίας κομεντί.
Ξαφνιάστηκα ευχάριστα με αυτή την «εμπορική κωμωδία» – όπως εύκολα χαρακτηρίζουμε μερικές φορές κάποιες ταινίες … – μα τελειώνοντας η δημοσιογραφική προβολή της ευχήθηκα να γίνονται πιο συχνά τέτοια ελληνικά φιλμ. Γιατί; Επειδή μιλάει για τη σημερινή Ελλάδα και τους Έλληνες με τρόπο απλό, ζεστό, ουσιαστικό και σατιρικά πικρό. Τόσο που δεν νομίζω ότι θα τη δει κάποιος και δεν θα αναγνωρίσει γνωστά του πρόσωπα και καταστάσεις και κάπου ανάμεσα σε αυτά και τον ίδιο…
Κι όλα αυτά «πλασάρονται» εύστοχα από τους δύο πρωταγωνιστές του, τον Σπύρο Παπαδόπουλο που επιστρέφει στο σινεμά μετά από πολλά χρόνια απουσίας και υποδύεται τον αδελφό του Φάνη Μουρατίδη, που για μένα είναι μια αποκάλυψη. Το στόρι αρχίζει με το Σπύρο Παπαδόπουλο να οδηγεί ταξί και να προσπαθεί να τα βγάλει πέρα με τα χρέη του και την απαιτητική κι εκνευριστική γυναίκα του. O Φάνης Μουρατίδης, ο αδελφός του, είναι ένας διάσημος παρουσιαστής τηλεόρασης που ζει στην κοσμάρα του με θαυμαστές και λάμψη. Μια παρεξήγηση τούς έχει αποξενώσει εδώ και χρόνια, αλλά ο… θάνατος τούς ξαναενώνει καθώς συναντώνται στην κηδεία της μάνας τους στην αρχή της ταινίας…- Από δω και πέρα, η ζωή – και οι ανάγκες του ταξιτζή… – βρίσκει τον τρόπο να τους φέρει και πάλι κοντά, αναπάντεχα και καθοριστικά.
Μια συγκινητική αλλά και αισιόδοξη ταινία που δεν …φοβάται να τα βάλει με τον θάνατο καθώς η ζωή, τελικά, και η σαρωτική δύναμή της νικάνε με κορωνίδα πάνω της την αδελφική αγάπη που ξεπερνά τα μίση και τα πάθη του παρελθόντος. Μια εγχώρια κομεντί πλατιάς κατανάλωσης που δεν είναι ούτε μπαλαφάρα, ούτε κουλτουρέ και δύσπεπτη. Γνώριμες παιδικές αναμνήσεις, βγάλσιμο της γλώσσας στη σημερινή πραγματικότητα και τον κακό μας εαυτό υφαίνουν μια σπαρταριστή και λυτρωτική ιστορία που σφύζει από χιούμορ, συναίσθημα και αγάπη για ζωή. Άλλη μια φορά η Άννα-Μαρία Παπαχαραλάμπους αποδεικνύει ότι δεν είναι τυχαία καθώς διαθέτει και ταλέντο και μια περσόνα που δεν περνάει απαρατήρητη. Τελικά ο Ανδρέας Μορφονιός (Ευτυχισμένοι Μαζί) καταφέρνει μια συμπαθέστατη κομεντί που διαθέτει και καλό σενάριο – από ιδέα του Φάνη Μουρατίδη – γραμμένο από τον Γιώργο Β. Φειδά (Singles). Καθαρά κινηματογραφική και η μουσική του Θέμη Καραμουρατίδη.
Και συμφωνώ απόλυτα με τα λεγόμενα του ίδιου του σκηνοθέτη για την ταινία του: «Η Τζαμάικα είναι μια συγκινητική, ανθρώπινη ιστορία με ισχυρές δόσεις χιούμορ. Ακροβατεί ανάμεσα στο δραματικό και το κωμικό, όπως συμβαίνει συνήθως και στη ζωή. Οι πιο δύσκολες καταστάσεις ξεπερνιούνται με χιούμορ και στις πιο αστείες εμπεριέχεται το δράμα. Αυτό ήταν η πυξίδα και το ζητούμενο στην υλοποίηση της ταινίας. Θέλαμε η ιστορία να αποτελεί ένα γενναίο, κοροϊδευτικό βγάλσιμο της γλώσσας απέναντι στο φόβο».
Σκηνοθεσία: Ανδρέας Μορφονιός
Παίζουν: Σπύρος Παπαδόπουλος, Φάνης Μουρατίδης, Άννα Μαρία Παπαχαραλάμπους.
“Dede”
Ευκαιρία να δούμε μια ταινία από τη Γεωργία που, εγώ τουλάχιστον, δεν θυμάμαι να έχω ξαναδεί από την εποχή του μοναδικού Σεργκέι Παρατζάνοφ ο οποίος ήταν αρμενικής καταγωγής κι είχε γεννηθεί στην Τιφλίδα. Το φιλμ της Μίριαμ Κατσβάνι –πρώτη της ταινία!- μας πηγαίνει στα απομακρυσμένα ορεινά χωριά της Γεωργίας όπου «αρχέγονα» έθιμα εξακολουθούν να υφίστανται ακόμη και σήμερα και τα πάντα κινούνται γύρω από την τιμή της οικογένειας με τη γυναίκα να μην έχει λόγο σε τίποτα, (συμπεριλαμβανομένης και της τύχης των παιδιών της). Εδώ, λοιπόν, και μόλις το 1992 διαδραματίζεται η ιστορία της ταινίας με τη νεαρή Ντίνα να ζει σ’ ένα τέτοιο απομακρυσμένο ορεινό χωριό όπου η ζωή «κυβερνάται» επί αιώνες από την παράδοση. Ο παππούς της έχει κανονίσει ήδη τον γάμο της με τον David, ο οποίος επιστρέφει από τον πόλεμο. Επιστρέφοντας φέρνει μαζί του και τον συνστρατιώτη του, στον οποίο οφείλει τη ζωή του. Ο όμορφος Gegi και η Ντίνα ερωτεύονται. Θα καταφέρει να εναντιωθεί στις «στεγανές» παραδόσεις της μικρής κοινωνίας στην οποία ζει; Και αν το κάνει, ποιο θα είναι το τίμημα;
Στην ταινία χρησιμοποιείται η τοπική γλώσσα των Svanuri και η ταινία γυρίστηκε στο Ushguli, ένα ορεινό χωριό στο οποίο γεννήθηκε και η σκηνοθέτις. Όλοι οι ηθοποιοί, με εξαίρεση τον Temur Babluani, είναι μη επαγγελματίες λόγω της διαλέκτου που χρησιμοποιείται στην ταινία και την οποία μιλούν μόνο 10.000 άτομα.
Φιλμ που –δικαιολογημένα- διακρίθηκε και βραβεύτηκε σε διάφορα διεθνή φεστιβάλ, όπως το “Grand prix du jury”, το μεγαλύτερο βραβείο στο φεστιβάλ “Κινηματογραφικές Συναντήσεις των Καννών 2017”, που αφορούσε έργα των οποίων το σενάριο επεξεργάζεται το ζήτημα της ελευθερίας. Λίγες μέρες πριν της είχε απονεμηθεί το “βραβείο πολιτιστικής διαφορετικότητας” υπό την αιγίδα της UNESCO στα “Awards Asia Pacific Screen 2017”, όπως επίσης και το σημαντικό βραβείο “East of West Award” στο Karlovy Vary, Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου 2017, δίνοντάς της την πρώτη της διεθνή αναγνώριση.
H σκηνοθέτις αναφερόμενη στην ταινία της λέει:
«To 1992 ήταν μια από τις πιο δύσκολες περιόδους στη Γεωργία, υπήρχε συνολική αναρχία στο Svaneti. Η ιστορία της γιαγιάς μου ήταν η έμπνευσή μου για την ταινία, την οποία και ήθελα να πω. Φυσικά ορισμένες παραδόσεις έχουν αλλάξει. Η περιοχή μας έχει γίνει τουριστικό θέρετρο. Αλλά υπάρχουν ακόμα οικογένειες που δεν βασίζονται στην αγάπη. Αυτό δεν ισχύει μόνο στο Svaneti. Η κατάσταση είναι δυσκολότερη για τις μουσουλμάνες γυναίκες ».
Σκηνοθεσία: Μίριαμ Κατσβάνι
Παίζουν: Ταμάρ Μπαμπλουανί και ερασιτέχνες.
“Ο στόχος”
Μπορεί το φιλμ, αν και βλέπεται με ενδιαφέρον, να μην ξεχωρίζει για κάποιες κινηματογραφικές αρετές, αλλά καλό είναι να μην ξεχνάμε τις θηριωδίες των ναζιστών στη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου γιατί τέτοια κτηνωδία – και μάλιστα από ένα «πολιτισμένο» έθνος – δεν έχει ξαναφανεί στην ανθρώπινη ιστορία εδώ και αμέτρητους αιώνες.
Βρισκόμαστε στο 1942 όπου το τρίτο Ράιχ είναι στο αποκορύφωμά του και η τσεχική αντίσταση στο Λονδίνο σχεδιάζει την πιο φιλόδοξη στρατιωτική επιχείρηση της, να δολοφονήσουν στην Πράγα τον πιο αδίστακτο Ναζί ηγέτη και προστάτη του Ράιχ, τον Ράινχαρντ Χάιντριχ, το δεξί χέρι του Χάινριχ Χίμλερ. Πρόκειται για την Επιχείρηση Ανθρωποειδές, μία από τις πιο τολμηρές και ηρωικές απόπειρες του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Μια παραλλαγή πάνω στην «Επιχείρηση Ανθρωποειδές» με φόντο τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, βασισμένο στο μυθιστόρημα «HHhH» του Λοράν Μπινέ.
Σκηνοθεσία: Σεντρίκ Χιμένεζ
Παίζουν: Ρόζαμουντ Πάικ, Μία Βασικόβσκα, Τζέισον Κλαρκ, Τζακ Ο’ Κόνελ, Τζακ Ρέινορ, Στίβεν Γρέιαμ, Άμπιγκεϊλ Λόρι
“The Florida Project”
Μια σκληρή πλευρά του «αμερικάνικου παραδείσου» με οσκαρικές προσδοκίες… Μέσα από το στόρι της ταινίας μαθαίνουμε – εγώ, τουλάχιστον, από δω το έμαθα…- ότι στις ΗΠΑ τα μοτέλ έχουν γίνει το τελευταίο καταφύγιο των ανθρώπων που δεν μπορούν να εξασφαλίσουν μόνιμη κατοικία. Ο πληθυσμός των «κρυμμένων αστέγων» αποτελείται κυρίως από οικογένειες που παλεύουν κάθε μέρα να διατηρήσουν μια στέγη. Και η ιστορία της συμπαθητικής ταινίας του Σον Μπέικερ εκτυλίσσεται λίγο έξω από το Ορλάντο, τον απόλυτο προορισμό για διακοπές, «στο πιο μαγικό μέρος στον κόσμου»… Εδώ, λοιπόν, καταφτάνει η 22χρονη Χέιλι μαζί με τη μικρή και ατίθαση κορούλα της Μούνεϊ, μια ατίθαση εξάχρονη που με τημ παρέα της περνάει ένα καλοκαίρι γεμάτο θαύματα, ζαβολιές και περιπέτειες, ενώ ταυτόχρονα οι ενήλικες γύρω τους έρχονται αντιμέτωποι με τη σκληρή πραγματικότητα. Αυτό το «διαβολάκι» λοιπόν και η παρέα της κάνουν δύσκολη της ζωή του Μπομπ, του διαχειριστή του Μοτέλ, τον οποίο ερμηνεύει ο Γουίλεμ Νταφόε που θέλει να πάει για Όσκαρ…
Σκηνοθεσία: Σον Μπέικερ
Παίζουν: Γουίλεμ Νταφόε, Μπρούκλιν Πρινς, Μπρία Βίναϊτ
“Τζάνγκο ο βασιλιάς του σουίνγκ”
Ένα άγνωστο επεισόδιο από την πολυτάραχη ζωή του κιθαρίστα Τζάνγκο Ράινχαρντ που μας μεταφέρει στο Παρίσι στη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής… Εκεί ο τσιγγάνος Τζάνγκο Ράινχαρτ, μια μοναδική προσωπικότητα της εποχής και βιρτουόζος της κιθάρας, βρίσκεται στο απόγειο της καριέρας του. Κάθε βράδυ το Παρίσι χορεύει με τη σουίνγκ μουσική του, ενώ την ίδια στιγμή οι τσιγγάνοι της Ευρώπης καταδιώκονται από τους Ναζί. Όταν η γερμανική προπαγάνδα τού ζητάει να πάει στο Βερολίνο για συναυλίες, συναισθάνεται τον κίνδυνο και αποφασίζει να διαφύγει στην Ελβετία μαζί με τη σύζυγο και τη μητέρα του, με τη βοήθεια της Γαλλίδας φίλης του Λουίζ ντε Κλερκ. Αλλά η απόδρασή τους είναι πιο πολύπλοκη απ’ ό,τι περίμενε.
Ο Ετιέν Κομάρ καταφέρνει να καταγράψει την πολυτάραχη πορεία ενός θρύλου της μουσικής από την αποστασιοποίηση και την άγνοια στην πλήρη συνειδητοποίηση της ταυτότητάς του όχι μόνο ως καλλιτέχνη, αλλά και αληθινού δημιουργού που ζυμώνεται μέσα από την Ιστορία. Παράλληλα αφηγείται ένα σκοτεινό και ελάχιστα κινηματογραφημένο κεφάλαιο της πρόσφατης Ευρωπαϊκής ιστορίας, αυτό του ναζιστικού πογκρόμ απέναντι στους Ρομά, απόλυτα επίκαιρο στις μέρες μας όπου η ανεκτικότητα της Ευρώπης δοκιμάζεται για μια ακόμη φορά και η άνοδος της ακροδεξιάς συνιστά μια από τις μεγαλύτερες απειλές για το μέλλον της.
Στη μουσική επιμέλεια συναντάμε τον σπουδαίο συνεργάτη του Νικ Κέιβ, Γουόρεν Έλις και το εκπληκτικό Ρόζενμπεργκ Τρίο που ερμηνεύει μοναδικά τις πασίγνωστες συνθέσεις του Ράινχαρντ.
Σκηνοθεσία: Ετιέν Καμάρ
Παίζουν: Ρεντά Κατέμπ, Σεσίλ Ντε Φρανς.
“Φερδινάνδος”
Animation για να… αλλάξουμε γνώμη για τους ταύρους με ήρωα έναν μεγάλο ταύρο με χρυσή καρδιά που ο όγκος του και η άγρια όψη του τον βάζει σε μπελάδες. Όταν, λοιπόν, θα τον περάσουν για επικίνδυνο κτήνος και θα τον αιχμαλωτίσουν, ο αγαθός ταύρος που ακούει στο όνομα Φερδινάνδος, με τη βοήθεια της «αταίριαστης» ομάδας του, ξεκινά τη μεγαλύτερη περιπέτεια της ζωής του με σκοπό να επιστρέψει στην οικογένειά του.
Σκηνοθεσία: Κάρλος Σαλντάνα
Μουσική: Τζον Πάουελ
Με τις φωνές των: Μάριου Αθανασίου, Άντριας Ράπτη, Αφροδίτης Αντωνάκη, Φοίβου Ριμένα
“Όλα τα λεφτά του κόσμου”
Μόνο και μόνο επειδή ο Κρίστοφερ Πλάμερ πήρε τον ρόλο του Κέβιν Σπέισι μετά το γνωστό σκάνδαλο «σεξουαλικής παρενόχλησης» – και ανεξέλεγκτου, επικίνδυνου συντηρητισμού; – που ενεπλάκη ο τελευταίος, θα μείνει στην … ιστορία αυτό το αδιάφορο δραματικό θρίλερ. Όταν ο 16χρονος εγγονός του πιο πλούσιου ανθρώπου στον κόσμο πέφτει θύμα απαγωγής, η μητέρα του αναλαμβάνει μόνη της τη διάσωσή του καθώς ο αμείλικτος δισεκατομμυριούχος παππούς του αρνείται να πληρώσει τα λύτρα.
Σκηνοθεσία: Μάικλ Μακ Ντόνερ
Παιζουν: Μαρκ Γουόλμπεργκ, Μισέλ Γουίλιαμς, Κρίστοφερ Πλάμερ, Ρομέν Ντουρίς.
“The bachelor 2”
Μακριά κι αλάργα! Εγχώρια μπαλαφάρα που είναι χειρότερη και από τις βιντεοκασέτες της δεκαετίας του ’80 και κατά σύμπτωση παίζεται τις ίδιες μέρες με τη «Τζαμάικα» που είναι στην άλλη άκρη. Σίκουελ της πρώτης κι εξίσου ανεκδιήγητης μπούρδας. Ο επικείμενος γάμος ενός παλιού τους φίλου δίνει αφορμή στην παρέα για ένα ακόμη μπάτσελορ με επικές συνέπειες. Το πάρτι διοργανώνεται στα Σφακιά, όπου θα γίνει ο γάμος, και τους φέρνει αντιμέτωπους με τους αυστηρούς συγγενείς της νύφης και τις περίφημες κρητικές βεντέτες…
Σκηνοθεσία: Γιάννης Παπαδάκος
Παίζουν: Γιάννης Τσιμιτσέλης, Θανάσης Βισκαδουράκης, Νίκος Βουρλιώτης, Άννα Κουρή.
