Βαγγέλης Παπαθανασίου – Η πίστη του στην ανοιχτότητα της μουσικής υπήρξε διαχρονικά ακλόνητη. Ο διεθνής Έλληνας συνθέτης, που γεννήθηκε στις 29 Μαρτίου 1943 στην Αγριά του Βόλου ήταν, χωρίς αμφιβολία, ένας από τους σπουδαιότερους συνθέτες μουσικής στην ιστορία του πλανήτη γη.
Μπήκε στη μουσική μέσα από την ποπ σκηνή των συγκροτημάτων της δεκαετίας του 1960. Τιμήθηκε με βραβείο Όσκαρ, έγραψε κινηματογραφικά θέματα που γέννησαν ή εξέλιξαν ολόκληρα μουσικά είδη. Από τις πρώτες ξέφρενες μέρες των The Forminx, μιας σχολικής ποπ μπάντας που κατέληξε να γίνει μανία ανάμεσα στη νεολαία της εποχής, ο συνθέτης – οργανίστας έδινε πιστοποιήσεις του ταλέντου του.
Οι “ιστορικοί” για την εγχώρια σκηνή των συγκροτήμάτων The Forminx κυκλοφόρησαν συνολικά 22 τραγούδια.
Αν γυρίζαμε τον χρόνο πίσω, τότε που γέμιζαν χώρους σαν το Παλέ Ντε Σπορ της Θεσσαλονίκης, θα ακούγαμε χιτ τους όπως το Jeronimo Yanka και το Jenka Beat που έπαιξαν στα μονοφωνικά πικ-απ κάθε εφηβικού πάρτι που έγινε στη χώρα.
Το 1967 οι Βαγγέλης Παπαθανασίου στο όργανο, Ντέμης Ρούσος στο μπάσο και τα φωνητικά, ο Λουκάς Σιδεράς στα τύμπανα και ο κιθαρίστας Αργύρης “Silver” Κουλούρης, έφτιαξαν τους Aphrodite’s Child. Ένα από τα πιο πετυχημένα γκρουπ ψυχεδελικής – ροκ μουσικής που γνώρισε ποτέ το ροκ στην ιστορία του.
Ο κιθαρίστας Αργύρης Silver Κουλούρης μας έχει πει: «Το 1966 πήγα σε ένα κλαμπ της Αθήνας για να τζαμάρω με άλλους μουσικούς. Αφού παίξαμε, κάποια στιγμή ο ντράμερ Λουκάς Σιδεράς μου μίλησε για έναν οργανίστα φίλο του που ήθελε να φτιάξει συγκρότημα. Ήταν ο Βαγγέλης Παπαθανασίου. Κάποια στιγμή ο Βαγγέλης με κάλεσε σπίτι του. Ήθελε ν’ ακούσω τη μουσική του. Εκεί αντίκρισα ένα παιδί με διαφορετικές αντιδράσεις από τα υπόλοιπα. Όταν πήγαμε στο δωμάτιό του άρχισε να παίζει με ένα Hammond που “πέθαινες” ν’ ακούς. Εκείνη τη στιγμή ευχήθηκα αυτός ο άνθρωπος να γίνει φίλος μου για πάντα, πράγμα που συνέβη.»
Οι Aphrodite’s Child έφυγαν από την Αθήνα με το τρένο. Εγκαταστάθηκαν, μετά από μια στάση στο Λονδίνο, στο Παρίσι. Το 1972 κυκλοφόρησαν το άλμπουμ 666, ένα κομψοτέχνημα του ψυχεδελικού progressive ροκ.
«Κοιμόμουν τη στιγμή της βράβευσης, το έμαθα την άλλη μέρα το πρωί». Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου δεν παραβρέθηκε στην τελετή των 54ων βραβείων Όσκαρ το 1982. Το μουσικό θέμα που έγραψε για την ταινία “Οι Δρόμοι της Φωτιάς” (1981) βραβεύτηκε. Η Ελλάδα ακούστηκε, ξανά, παντού. Ο ίδιος όμως; Με δηλώσεις του ο Έλληνας συνθέτης τόνισε πως η ιδέα του ανταγωνισμού δεν τον αφορά. Το φιλμ που σκηνοθέτησε ο Χιου Χάντσον τιμήθηκε με συνολικά τέσσερα Όσκαρ. Ήταν βασισμένο στην αληθινή ιστορία δύο Βρετανών ερασιτεχνών δρομέων που έβαλαν στόχο να κερδίσουν το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924 στο Παρίσι στα 100 μέτρα. Εννοείται κατάφεραν να νικήσουν.
Οι Δρόμοι της Φωτιάς είναι το μοναδικό δημιούργημα που ανέβηκε στην κορυφή των αμερικάνικων charts από Έλληνα καλλιτέχνη. Ο Παπαθανασίου έχει δηλώσει: “Δεν ήθελα να κάνω μία μουσική εποχής. Προσπάθησα να συνθέσω μία μουσική σύγχρονη που να συμβιβάζεται όμως με την εποχή της ταινίας. Δεν ήθελα να γράψω μία μουσική εντελώς ηλεκτρονική.”
Το 1981, ο Βαγγέλης Παπαθανασίου μόλις έχει κερδίσει το Όσκαρ για το καλύτερο σάουντρακ με τη μουσική του Chariots of Fire, όταν δέχτηκε την πρόταση του Ridley Scott για να γράψει το original score του Blade Runner. Δεν είναι η πρώτη φορά που οι δύο τους θα συνεργάζονταν.Έχει προηγηθεί το διαφημιστικό σποτ που γύρισε ο Ridley το 1979 για το κλασικό άρωμα Channel No 5, με τίτλο «Share the Fantasy» και μουσική του Βαγγέλη.
Τα γυρίσματα του Blade Runner ολοκληρώθηκαν στο Λος Άντζελες το καλοκαίρι του ’81. Ο Βαγγέλης κλήθηκε να δει σε ιδιωτική προβολή στα λονδρέζικα Pinewood Studios την πρόχειρη κόπια της ταινίας. Του άρεσε και τον Δεκέμβρη της ίδια χρονιάς ανέλαβε να γράψει τη μουσική της. Ο Έλληνας συνθέτης εκείνη την εποχή ζούσε στο Λονδίνο και δούλευε στο στούντιο που είχε χρηματοδοτήσει ο ίδιος, με μηχανήματα και όργανα που άξιζαν πάνω από ένα εκατομμύριο λίρες.
Το σάουντρακ παραδόθηκε τον Απρίλη του 1982. Η ταινία βγήκε στις αίθουσες στις 9 Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς. Ο Vangelis έχει χαρακτηρίσει την προσέγγισή του στη σύνθεση της μουσικής ως «αυθόρμητη και ενστικτώδη».“Όλα ήρθαν με μια αγνότητα μέσα από τους χαρακτήρες, το σκηνικό, την ατμόσφαιρα που είχε δημιουργηθεί” δηλώνει.
Η σχέση του Βαγγέλη Παπαθανασίου και της μουσικής του δημιουργίας με το Διάστημα είναι μακρόχρονη και ιδιαίτερη στενή. Πίστευε ότι η μουσική είναι μια ιερή βασική δύναμη του Σύμπαντος με σκοπό να ανυψώσει, να εμπνεύσει και να γιατρέψει την ανθρωπότητα, έχει γράψει σπουδαία έργα εμπνευσμένα από το Διάστημα και αφιερωμένα σ’ αυτό. Η πρώτη επαφή του με τον μαγικό κόσμο του Διαστήματος έγινε το 1980 μέσω της μουσικής που συνέθεσε για την αμερικανική τηλεοπτική σειρά «Cosmos: A Personal Voyage» που αφορούσε στη σχέση του ανθρώπου με το Σύμπαν και στην ύπαρξη εξωγήινης ζωής. Τη σειρά, η οποία τιμήθηκε με βραβείο Emmy, παρακολούθησαν περισσότεροι από 500 εκατομμύρια τηλεθεατές σε 60 διαφορετικές χώρες.
Από τα κορυφαία έργα του διεθνούς Vangelis εξάλλου είναι και η «Μυθωδία», η οποία γράφτηκε για να συνοδεύσει τη διαστημική αποστολή της ΝΑΣΑ 2001: Οδύσσεια στον Άρη και παρουσιάστηκε, σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση, το καλοκαίρι του 2001 στους Στύλους του Ολυμπίου Διός, με τη συμμετοχή των διάσημων υψιφώνων Τζέσι Νόρμαν και Κάθλιν Μπαλτ και της Μητροπολιτικής Ορχήστρας του Λονδίνου. Η παρουσίαση του έργου εντυπωσίασε και προβλήθηκε τηλεοπτικά σε όλο τον κόσμο.
Παράλληλα, το 2013 η ΝΑΣΑ επέλεξε και πάλι τον Βαγγέλη Παπαθανασίου για τη δημιουργία ενός μουσικού έργου που πλαισίωσε το βίντεο από την αποστολή ΗΡΑ, το οποίο παρουσίαζε για πρώτη φορά την ταυτόχρονη κίνηση της Γης και της Σελήνης. Η ΝΑΣΑ μάλιστα έχει απονείμει στον καταξιωμένο συνθέτη το μετάλλιο δημόσιας συνεισφοράς, σε αναγνώριση της σημαντικής συνεισφοράς στο όραμά της, ενώ από το 1995 ο Αστεροειδής της Κύριας Ζώνης 6254 ονομάζεται 6354 Vangelis!
Μια λιτή ανακοίνωση: «Με μεγάλη μας θλίψη ανακοινώνουμε ότι ο μεγάλος Έλληνας Βαγγέλης Παπαθανασίου έφυγε από τη ζωή αργά το βράδυ της Τρίτης 17 Μαΐου 2022». Χρειάστηκε μόνο μία πρόταση από το γραφείο που εκπροσωπούσε νομικά το μεγάλο συνθέτη, για να βυθιστεί ο κόσμος της μουσικής σε θλίψη. Ο παγκόσμιος Βαγγέλης Παπαθανασίου, που το τελευταίο διάστημα είχε χτυπηθεί από Covid-19 και νοσηλεύονταν σε κλινική της Γαλλίας, έφυγε από τη ζωή γεμίζοντας θλίψη τον κόσμο της τέχνης.
πηγές εικόνων: nemostudios
