Του Παύλου Θ. Κάγιου //
Δεν το πιστεύεις πως αυτό το «βλάσφημο» φιλμικό ροζ κουφέτο με τον τίτλο «Ευτυχία» που κρύβει τέτοια ειρωνεία για τον θεσμό του γάμου και της οικογενειακής ευτυχίας, έχει γυριστεί πριν 55 χρόνια. Μη το χάσετε! Είναι ό,τι καλύτερο έχω δει από την ελληνογαλλίδα σκηνοθέτρια Ανιές Βαρντά που πέθανε πρόσφατα σε βαθιά γεράματα αλλά, ακμαιότατη και αενάως ενεργή μέχρι την τελευταία μέρα της…
Η One from the Heart, τιμώντας τη μνήμη της βραβευμένης με τιμητικό Όσκαρ, Χρυσό Φοίνικα από το Φεστιβάλ Καννών και Χρυσή Άρκτο από το Φεστιβάλ Βερολίνου για το σύνολο της καριέρας της, Ανιές Βαρντά, παρουσιάζει σε επανέκδοση την αριστουργηματική δημιουργία της Η Ευτυχία (Le Bonheur). Η ταινία πρωτοπαρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Βερολίνου το 1965 όπου και κέρδισε την Αργυρή Άρκτο, ενώ κέρδισε και το Βραβείο Louis Delluc ως η καλύτερη γαλλική ταινία της χρονιάς.
•Η Ευτυχία παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα στην ψηφιακά αποκατεστημένη της μορφή που επιμελήθηκε η ίδια η Ανιές Βαρντά.
Ο Φρανσουά ζει ευτυχισμένος με τη σύζυγό του Τερέζ και τα δύο τους παιδιά σε ένα εργατικό προάστιο του Παρισιού. Εκείνος είναι ξυλουργός και εκείνη μοδίστρα. Όταν ο Φρανσουά πάει σε μια άλλη πόλη για δουλειά γνωρίζει την Εμιλί, υπάλληλο ταχυδρομείου, και ξεκινάει μια σχέση μαζί της που θα φέρει δραματικές αλλαγές στην οικογενειακή του ζωή.
•Η Ανιές Βαρντά, μετά την ασπρόμαυρη Κλεό από τις 5 στις 7, επέστρεψε με μια έντονα πολύχρωμη ταινία, πλαισιωμένη από τη μουσική του Μότσαρτ, με αναφορές στους ιμπρεσιονιστές ζωγράφους, αλλά και τον Ζαν Ρενουάρ, καθώς μια σκηνή από την ταινία του Πρόγευμα στη Χλόη (Le Dejeuner sur L’Herbe / Picnic on the Grass) εμφανίζεται να παίζει στην τηλεόραση μέσα στην ταινία.
Βουτηγμένη στα καλοκαιρινά χρώματα με την παλέτα της να κινείται σταδιακά προς το μελαγχολικό Φθινόπωρο, η Βαρντά καταθέτει με αριστουργηματικό τρόπο το δικό της ανατρεπτικό στοχασμό πάνω στην έννοια του έρωτα, της πίστης και βέβαια της ίδιας της ευτυχίας διαλύοντας μεθοδικά κάθε μελοδραματικό στερεότυπο. Ένας μοναδικός ύμνος στην ίδια τη ζωή, το απρόοπτο και το τυχαίο και μια δημιουργία που παραμένει μοναδικά μοντέρνα με τον πιο αναπάντεχα τρόπο.
•«Φαντάστηκα ένα καλοκαιρινό ροδάκινο με τα τέλεια χρώματά του και μέσα του υπάρχει ένα σκουλήκι. Φαντάστηκα πίνακες του ιμπρεσιονισμού που μεταδίδουν μια αίσθηση μελαγχολίας παρόλο που απεικονίζουν καθημερινές ευτυχισμένες σκηνές. Άκουσα Μότσαρτ και σκέφτηκα την υπεροχή του θανάτου. Έγραψα το σενάριο γρήγορα, το γυρίσαμε γρήγορα, όπως το ζωντανό φως των καλοκαιριών που περνούν γρήγορα. Σε έναν κόσμο γεμάτο από προκατασκευασμένες εικόνες ευτυχίας, είναι ενδιαφέρον να διαλύεις τα κλισέ» Ανιές Βαρντά
Είπαν για την «Ευτυχία»:
«Η ταινία Le Bonheur, που μεταφράζεται ως Η Ευτυχία, προσγειώθηκε σαν αστραπή στα μάτια των θεατών του Fine Arts Theater χθες. Η δημιουργία της Ανιές Βαρντά, μια εξαίρεση σε έναν κόσμο γεμάτο από άνδρες σκηνοθέτες, είναι μια αξέχαστη και εξοργιστική ματιά στον άνδρα και τη γυναίκα, γεμάτους με οικογενειακή σύμπνοια, ιερό σεξ και ειλικρινή απιστία, κάνοντάς την απολαυστική και συγκινητική αλλά ταυτόχρονα και εξαιρετικά ανώριμη, ανησυχητική και τραγική». A.W. Weiler, New York Times, 1966
«Μεγαλύτερη πρόκληση ακόμα και από τους γυναικείους χαρακτήρες της είναι οι ερωτήσεις που θέτει γύρω από τη γυναικεία υποκειμενικότητα. Ποιος μιλάει για τη γυναικεία εμπειρία και την υποκειμενικότητα σε μια κοινωνία παγκόσμιας πατριαρχίας όπου οι γυναίκες είναι προορισμένες από τη γέννηση τους να μη μιλούν για τον εαυτό τους; Η Τερέζ και η Εμιλί στην ταινία Le Bonheur είναι ακραία παραδείγματα γυναικών που δεν μιλούν, γυναικών που καταπιέζουν τη γνώση των ίδιων τους των συναισθημάτων και των επιθυμιών, για να μην έρθουν σε σύγκρουση με την «ευτυχία» του συζύγου ή του εραστή τους. Περισσότερο και από τη φεμινιστική πολιτική άποψη της ταινίας που ήταν μπροστά από την εποχή της, είναι στο επίπεδο της φόρμας που η ταινία μας συγκλονίζει και προκαλεί τόσες αντικρουόμενες ερμηνείες. Κάποιος μπορεί να δει μόνο την εναρκτήρια και την τελική σκηνή για να καταλάβει την πολυπλοκότητα της στρατηγικής της Βαρντά». Amy Taubin
«Πρόκειται για μια ταινία όπου η συναισθηματική ζωή και η αισθησιακή απόλαυση απεικονίζονται μέσα από το πρίσμα της κοινωνιολογίας, της ψυχολογίας και του φιλοσοφικού στοχασμού. Η Βαρντά κατορθώνει αυτή την ανάλυση με μια εικονογραφική ιδιοφυία. Δεν υπάρχει κάποιος αφηγητής ή ξεκάθαρα φιλοσοφικό περιεχόμενο για να δείξει την άποψη του κοινωνικού ερευνητή, μόνο οι καταπληκτικές εικόνες και το εμφανές, κατακερματισμένο μοντάζ τους, μέσα από το οποίο αποδίδουν το κρυμμένο τους περιεχόμενο». Richard Brody, New Yorker
