Ανιές Βαρντά (30 Μαΐου 1928 – 29 Μαρτίου 2019). Η Γαλλίδα σκηνοθέτρια, σεναριογράφος, ηθοποιός, παραγωγός και φωτογράφος θεωρείτο πρωτοπόρος του κινηματογράφου και μία από τις καλύτερες και πιο σημαντικές σκηνοθέτριες όλων των εποχών. Έχει χαρακτηριστεί ως “Η Γιαγιά της Γαλλικής Νουβέλ Βαγκ”.
«Γυναίκα δε γεννιέσαι, γίνεσαι» έλεγε η Σιμόν ντε Μποβουάρ κι η ελληνογαλλίδα Ανιές Βαρντά δημιούργησε από το 1962 ένα δαντελωτό φιλμ «Η Κλεό από τις 5 ως τις 7» που έγραψε ιστορία ως δημιούργημα του κινήματος της νουβέλ βαγκ.
Ξαναβλέποντας σήμερα αυτό το λεπτεπίλεπτο σατιρικό κινηματογραφικό έργο θαυμάζουμε τη μοντέρνα ματιά του χωρίς να διακρίνουμε καμιά καλλιτεχνική ρυτίδα.
Ηρωίδα της είναι η Κλεό, μια γαλλίδα τραγουδίστρια που περιμένει τα αποτελέσματα κάποιων ιατρικών εξετάσεων που έκανε. Πιστεύει ότι έχει καρκίνο και ότι θα πεθάνει σύντομα. Σε δυο ώρες έχει ραντεβού με το γιατρό και μέχρι τότε κάνει νάζια στην υπηρέτριά της και στους μουσικούς της στο διαμέρισμά της και αρχίζει να περιπλανιέται στους δρόμους του Παρισιού…
Στην ταραγμένη δεκαετία του ΄60, το δεύτερο κύμα του φεμινισμού που προέκυψε από τα απελευθερωτικά πολιτικά κινήματα ξεφεύγει από τη διεκδίκηση ψήφου και ίσων δικαιωμάτων και θέλει να αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι γυναίκες. Εδώ συναντάμε τη Βαρντά, τη «γιαγιά του Νέου Κύματος» καθώς εισήγαγε νέες αντιλήψεις στην αισθητική και την κινηματογραφική γλώσσα για την αντίληψη του κόσμου μέσα από τα μάτια της γυναίκας-πρωταγωνίστριας.
Ανιές Βαρντά. Με την κάμερα στο χέρι, μια καινοτομία που χαρακτηρίζει τους σκηνοθέτες της νουβέλ βαγκ, προσδίδοντας έτσι μια μοναδική αίσθηση ρεαλισμού, η σκηνοθέτιδα αναζητούσε μια νέα κινηματογραφική γλώσσα ικανή να εκφράζει τη γυναικεία επιθυμία.
Σε αυτά τα πλαίσια, η φεμινιστική θεωρία κινηματογράφου παρήγαγε νέα σκέψη γύρω από το ύφος, τις ιεραρχίες της βιομηχανίας και τις συνθήκες παραγωγής και γύρω από τις θεωρίες της θέασης.
Μέσα από την Κλεό και μ’ έναν πανέμορφο εικαστικό ύμνο που εκτυλίσσεται στην περιοχή του Μονπαρνάς, η ταινία ενσωματώνει στον τρόπο σκέψης των γυναικών τα στερεότυπα που οι άνδρες αποδίδουν σε αυτές. Η Κλεό παραπονείται συχνά ότι κανείς δεν την παίρνει στα σοβαρά, δεδομένου ότι είναι μια γυναίκα, και ότι οι άνδρες πιστεύουν ότι προσποιείται την ασθένειά της για την προσοχή. Σταδιακά η Κλεό ενηλικιώνεται ως χαρακτήρας. Από ένα σημείο και μετά απελευθερώνεται από την εικόνα που έχουν οι άλλοι για αυτή και αφαιρώντας από επάνω της τα σύμβολα της κατασκευασμένης της εικόνας, όπως η περούκα, προσπαθεί να αναγνωρίσει τον εαυτό της, να δει τις πραγματικές της ανάγκες και να φτιάξει τελικά τη δική της εικόνα. Καυτηριάζοντας την αντίληψη για τη γυναικεία στερεοτυπική εικόνα λέει στον εαυτό της: «Όσο είμαι όμορφη, είμαι ζωντανή». Εντυπωσιακός είναι ο τρόπος που η Βαρντά δείχνει την εικόνα της Κλεό μέσα από τις αντανακλάσεις στον καθρέφτη υπαινισσόμενη τα βλέμματα των άλλων.
Στο φιλμ κάνουν ένα πέρασμα ο Ζαν Λικ Γκοντάρ και η Άννα Καρίνα σε ένα φιλμ μπουρλέσκ μέσα στην ταινία που έχει γυρίσει η Βαρντά ειδικά για αυτήν.
ΑΝΙΕΣ ΒΑΡΝΤΑ
Η Ανιές Βαρντά (γεννημένη στις 30 Μαΐου του 1928) ήταν Γαλλίδα σκηνοθέτρια, σεναριογράφος, ηθοποιός, παραγωγός και φωτογράφος. Γεννήθηκε το 1928 στο Βέλγιο και έχει γαλλική και ελληνική καταγωγή. Σπούδασε ιστορία και φωτογραφία στην Εθνική Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στη Γαλλία.
Ήταν παντρεμένη με τον Ζακ Ντεμί από το 1962 μέχρι τον θάνατό του και οι δυο τους είχαν συνεργαστεί και επαγγελματικά.
Μερικές από τις πιο σημαντικές ταινίες της είναι η La Pointe Courte και η «Η Κλεό από 5 ως τις 7». Η δεύτερη ανήκει στο κίνημα της Νουβέλ Βαγκ, ενώ η πρώτη θεωρείται πρόδρομός της. Επιπλέον, η ταινία Vagabond του 1985 κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ Βενετίας.
Είχε τιμηθεί για τη συνολική προσφορά της στον κινηματογράφο, καθώς της έχει απονεμηθεί o Τιμητικός Χρυσός Φοίνικας στο Φεστιβάλ Καννών, το Τιμητικό Βραβείο Σεζάρ της Γαλλικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, το Βραβείο Επιτεύγματος στον Παγκόσμιο Κινηματογράφο από τα Βραβεία της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου και το Τιμητικό Όσκαρ.
Σκηνοθεσία-Σενάριο: Ανιές Βαρντά
Παίζουν: Κορίν Μαρσάντ, Αντουάν Μπουρσεγιέ, Ντομινίκ Νταβρέ
