επιμέλεια: Ελένη Σωτάκη //
Καταναλώνουμε περισσότερο πορνό απ’ όσο παραδεχόμαστε. Μελέτες εκτιμούν ότι μεταξύ 86% και 96% των ανδρών παρακολουθούν τακτικά πορνό και πως οι γυναίκες ακολουθούν με ένα ελαφρώς μικρότερο ποσοστό. Αν και αυτό μπορεί να συνδεθεί με ευεργετικά αποτελέσματα ως προς την εξερεύνηση του ερωτισμού, ακόμη και τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ συντρόφων, η συνήθεια αυτής της πρακτικής, στον βαθμό που η πορνογραφία επηρεάζει την καθημερινή ζωή, μπορεί να αποβεί προβληματική. Ναι υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που εθίζονται σ’ εκείνο και εκεί ξεκινούν μια σειρά αλυσιδωτών δράσεων και αντιδράσεων. Πώς όμως μπορείτε να αναγνωρίσετε τον εθισμό στην πορνογραφία και τις επιπτώσεις της στην ψυχική υγεία;
Τι είναι ο εθισμός στο πορνό;
Ο εθισμός στην πορνογραφία δεν έχει ακόμη αναγνωριστεί επίσημα ως ψυχική διαταραχή, έχει ωστόσο περιγραφεί ως «προβληματική πορνογραφική χρήση». Οι άνθρωποι τείνουν να είναι εθισμένοι σε πορνογραφικό υλικό, εάν λαχταρούν συνεχώς να εκτίθενται σε αυτό παρά τις προσπάθειες να μειώσουν τις ορμές τους. Η πρακτική αυτή μπορεί να επηρεάσει διάφορους τομείς της ζωής, όπως η εργασία, οι ακαδημαϊκές και οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις που περιορίζονται από τη συνεχή ανάγκη για κατανάλωση πορνό. Ένα άτομο με εθισμό μπορεί να καταληφθεί τόσο έντονα από την ανάγκη να δει πορνό, ώστε να αρχίσει να το παρακολουθεί σε δημόσιους χώρους όπως στη δουλειά ή στη δημόσια συγκοινωνία. Ο εθισμός στο πορνό είναι πολύ πιθανό μια διαταραχή συμπεριφοράς, που χαρακτηρίζεται από υπερσεξουαλικότητα. Εμφανίζει κοινά με άλλες διαταραχές σεξουαλικής συμπεριφοράς όπως ο υπερβολικός αυνανισμός και το διαδικτυακό σεξ.
Σημάδια εθισμού στο πορνό
Για να καθοριστεί εάν ένα άτομο έχει ή όχι μια ανθυγιεινή σχέση με το πορνό είναι απαραίτητη η παρουσία κάποιων χαρακτηριστικών συμπεριφορών και συμπτωμάτων. Η υπερβολική κατανάλωση συνήθως δεσμεύει πολύ από τον χρόνο του ατόμου, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια ελέγχου.
Ο εθισμός στο πορνό μπορεί επίσης να προκαλέσει πίεση στις σχέσεις με άλλους. Αυτή η συμπεριφορά εκδηλώνεται με τους εξής τρόπους:
1) Υπερβολικές δαπάνες για πορνογραφικό υλικό, μερικές φορές σε βάρος άλλων σημαντικών αναγκών.
2) Εμπλοκή σε επικίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά.
3) Η χρήση του πορνό για την αντιμετώπιση δύσκολων συναισθημάτων όπως ο πόνος, το άγχος και η θλίψη.
4) Κατανάλωση πορνό σε κρίσιμες στιγμές και καταστάσεις.
5) Θυμός όταν σας συμβουλεύουν να μειώσετε την κατανάλωση πορνό.
6) Αδυναμία διακοπής της συνήθειας παρά τις επαναλαμβανόμενες προσπάθειες.
7) Αίσθημα ντροπής μετά από χρήση πορνό, αλλά αδυναμία διακοπής.
8) Αναζήτηση ακραίων μορφών πορνογραφίας με σκοπό τη μεγαλύτερη ευχαρίστηση.
9) Η σεξουαλική επαφή σταδιακά καθίσταται λιγότερο ικανοποιητική.
10) Απόκρυψη πορνογραφικών συνηθειών από σεξουαλικούς συντρόφους και φιλικό περιβάλλον.
Επιπτώσεις του εθισμού στο πορνό
Επειδή το πορνό είναι τόσο προσιτό, είναι εύκολο για κάποιον να εξαρτηθεί από ερωτικό υλικό. Τα άτομα που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ερωτικού υλικού έχει βρεθεί από μελέτες ότι εμφανίζουν αυξημένες εγκεφαλικές αντιδράσεις στη θέαση πορνογραφίας. Ανάλογες αντιδράσεις παρατηρούνται σε άτομα με εθισμό από ουσίες ή τζόγο.
Ο εθισμός στο πορνό μπορεί να επηρεάσει την οικειότητα μεταξύ συντρόφων. Συγκεκριμένα, έχει παρατηρηθεί ότι οι άνδρες που παρακολουθούν συχνά πορνογραφικό περιεχόμενο τείνουν να απομακρύνονται συναισθηματικά από τους συντρόφους τους. Κρατούν ως επί το πλείστον αυτή τη συνήθεια μυστική και ενδέχεται να αναπτύξουν καταθλιπτική διάθεση.
Ο τύπος του πορνό που προβάλλεται μπορεί επίσης να συμβάλει στη μείωση της οικειότητας μεταξύ των συντρόφων, καθώς οι άνδρες έχουν την τάση να καταναλώνουν λιγότερο στοργικές μορφές πορνογραφίας.
Όταν κανείς παρατηρεί τον σύντροφό του να απομακρύνεται σωματικά – προτιμώντας να στραφεί στο πορνό – μπορεί να βιώσει ένα βαρύ πλήγμα στην αυτοεκτίμησή του. Η πορνογραφία δύναται να επηρεάσει την ικανοποίηση από το σεξ. Όταν ένα άτομο βλέπει συνεχώς τα σώματα και τις στενές σχέσεις των άλλων, δεν είναι ασυνήθιστο να προβαίνει σε συγκρίσεις. Σύντομα, ενδεχομένως, να αρχίσει να θεωρεί τη φυσική του εμφάνιση και τις σεξουαλικές του ικανότητες πιο αδύναμες, σε αντίθεση με τους επαγγελματίες του σεξ. Άλλες φορές, αυτή η δυσαρέσκεια μπορεί να απευθύνεται στον σύντροφο, ο οποίος μπορεί φαντάζει πως υπολείπεται σε επιδόσεις, προσόντα και ερωτισμό.
Τα άτομα με εθισμό στο πορνό είναι πιθανόν να ασκούν μια ανθυγιεινή πίεση ως προς την απόδοση κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, γεγονός που επηρεάζει σημαντικά και δυσμενώς τη σεξουαλική εμπειρία.
Ο εθισμός στο πορνό επηρεάζει και την καθημερινότητα εμποδίζοντας την παραγωγικότητα στον χώρο εργασίας, στο σπίτι και σε ευρύτερα κοινωνικά περιβάλλοντα.
Ο καταναγκασμός τού να παρακολουθεί κανείς τους άλλους να κάνουν σεξ μπορεί να ενθαρρύνει την εμφάνιση διαταραχών ψυχικής υγείας. Η αυξημένη όρεξη για ερωτικό υλικό έχει συσχετιστεί με αγχώδεις διαταραχές, με διαταραχές της διάθεσης, με κατάχρηση ουσιών, ακόμα και με στυτική δυσλειτουργία.
Η υπερβολική προβολή πορνογραφίας εύκολα παρερμηνεύεται ως ένας αβλαβής τρόπος εκτόνωσης των ερωτικών ορμών. Ωστόσο, όταν αυτές οι παρορμήσεις επικρατούν στην ελεύθερη βούληση, απαιτώντας άμεση εκπλήρωση, αυτό καθίσταται επιβλαβές για την ευημερία και την ψυχική ισορροπία. Στην περίπτωση αυτή η βοήθεια από τους ειδικούς κρίνεται ως μια πολύ καλή επιλογή.
