επιμέλεια: Ελένη Σωτάκη
Hook Up – Παλαιότερα (;) κυριαρχούσε η αντίληψη ότι οι περιστασιακές σεξουαλικές σχέσεις είναι εγγενώς υποτιμητικές για τις γυναίκες.
Πολλές ταυτίζονταν και αναπαρήγαγαν αυτή την πεποίθηση νιώθοντας συχνά ταπεινωμένες μετά από ανάλογες εμπειρίες.
Το συναίσθημα της υποτίμησης και της ταπείνωσης ωστόσο δεν αφορούσε την ίδια τη φύση του περιστασιακού σεξ, που κάθε άλλο παρά εξευτελιστική είναι, αλλά την ουσία, την ατμόσφαιρα και τον χαρακτήρα της αλληλεπίδρασης με τον ερωτικό παρτενέρ.
Η εμπειρία του περιστασιακού σεξ εμπίπτει συχνά σε ένα ευρύτερο μοτίβο δομικού σεξισμού. Απηχεί τη γενικότερη στάση απέναντι στις γυναίκες μέσα σε μια σεξιστική κοινωνία.
Δυστυχώς, ενώ υπάρχουν πραγματικές και σημαντικές κριτικές που πρέπει να γίνουν για τον τρόπο με τον οποίο τείνει να λειτουργεί η κουλτούρα του περιστασιακού σεξ, πολλές από τις κριτικές που ακούμε πιο συχνά προέρχονται από μια αρνητική προσέγγιση της σεξουαλικότητας και από έναν φόβο μπροστά στη σεξουαλικότητα, ειδικά των νέων ανθρώπων.
Hook up. Τα προβλήματα που αναδύονται στο πλαίσιο της κουλτούρας των ευκαιριακών σεξουαλικών σχέσεων, έχουν να κάνουν κυρίως με τον βαθιά ριζωμένο στην κοινωνία σεξισμό, παρά με το ίδιο το σεξ. Η κουλτούρα του hook up είναι σεξιστική με τον ίδιο τρόπο που σοβαρές σχέσεις είναι σεξιστικές, τηλεοπτικές εκπομπές είναι σεξιστικές και χώροι εργασίας είναι σεξιστικοί.
Προκειμένου να αφαιρέσουμε εντελώς τον σεξισμό από την κουλτούρα του ευκαιριακού σεξ, θα πρέπει να τον αφαιρέσουμε εντελώς από την κοινωνία και αυτό αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση προς το παρόν.
Ας δούμε πέντε τρόπους με τους οποίους εμφανίζεται ο σεξισμός στην κουλτούρα του hook up και πώς μπορούμε να τον αντιμετωπίσουμε:
1. Έλλειψη εστίασης στη γυναικεία ευχαρίστηση
Σε πολλές περιπτώσεις ετεροφυλοφιλικών περιστασιακών σχέσεων, η εστίαση έχει να κάνει με τον οργασμό του άντρα και όταν επιτευχθεί, η επαφή έχει τελειώσει. Περίπου το 80% των ανδρών έχει οργασμό κατά τη διάρκεια ενός περιστασιακού σεξ, αλλά μόνο το 40% των γυναικών. Συγκριτικά, το 75% των γυναικών σε μόνιμες σχέσεις είχαν οργασμούς κατά τη διάρκεια του σεξ.
Αυτό είναι μια αρκετά σημαντική παρατήρηση, δεν σημαίνει όμως ότι όλοι πρέπει να αφοσιωθούμε σε σοβαρές σχέσεις για να πάρουμε την ευχαρίστηση που θέλουμε. Η συνέχεια των παραπάνω στοιχείων μας οδηγεί κοντά στο συμπέρασμα ότι οι γυναίκες μπορεί να μην αισθάνονται άνετα να ζητούν αυτό που θέλουν, όταν δεν γνωρίζουν καλά το άτομο με το οποίο συνευρίσκονται. Αλλά το να είστε ευθείς σχετικά με τις σεξουαλικές σας επιθυμίες είναι πάντα καλό είτε έχετε μια μακροχρόνια σχέση είτε όχι.
2. Οι άνδρες αναμένεται να εκφράζουν μη ρεαλιστικά και τοξικά πρότυπα
Ας ξεκινήσουμε με το γεγονός ότι αναπαράγεται συχνά το στερεότυπο πως οι άνδρες, στρέιτ και queer, επιθυμούν διαρκώς το ευκαιριακό σεξ. Άνδρες που δεν ανταποκρίνονται σε αυτό το πρότυπο ή προτιμούν το σεξ σε σταθερές σχέσεις ή αισθάνονται πολύ ντροπαλοί για να επιδιώξουν περιστασιακές συνευρέσεις θεωρούνται λιγότερο «αρσενικοί» και συχνά γελοιοποιούνται από άλλους άνδρες και μερικές φορές και από γυναίκες.
Οι άνδρες αναμένεται επίσης να «αποδίδουν» σεξουαλικά με τρόπους που δεν είναι πάντα δυνατοί ή αρεστοί από εκείνους.
Εάν οι οργασμοί των γυναικών υποτίθεται ότι είναι «περίπλοκοι» και δύσκολοι να επιτευχθούν, οι άντρες προβάλλονται ως «εύκολοι στο να ευχαριστηθούν» και να έχουν οργασμούς κατά τη διάρκεια μιας περιστασιακής σύνδεσης. Ταυτόχρονα, αν φτάσουν σε οργασμό πολύ γρήγορα, θεωρούνται άπειροι, πως δεν έχουν τον έλεγχο, ότι είναι σεξουαλικά υποτακτικοί ή αβέβαιοι για το τι θέλουν.
Εάν συνδέεστε με άντρες, να θυμάστε ότι οι ανάγκες και οι επιθυμίες τους ποικίλλουν. Μερικοί άνδρες μπορεί να μην ενδιαφέρονται για περιστασιακό σεξ (ή οποιοδήποτε σεξ) και αυτό δεν τους κάνει λιγότερο άνδρες. Μερικοί μπορεί να δυσκολεύονται να φτάσουν σε οργασμό και μπορεί να χρειαστούν ένα συγκεκριμένο είδος παιχνιδιού ή διέγερσης.
Όταν συναντάτε έναν άντρα που δεν εκπληρώνει τις προσδοκίες σας, συμπεριφερθείτε του με ευγένεια και ενδιαφέρον, όχι με γελοιοποίηση. Και αν αποδειχτεί ότι δεν είστε σεξουαλικά συμβατοί μαζί, πείτε το ειλικρινά και ευθέως, χωρίς να τον υποτιμήσετε με έμφυλο τρόπο.
3. Η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ και η ελάχιστη επικοινωνία προωθούν την κουλτούρα του βιασμού
Ένα τυπικό hook up περιλαμβάνει πολύ αλκοόλ και λίγη συζήτηση. Το μεθύσι που έχει γίνει σχεδόν συνώνυμο με τις περιστασιακές συναναστροφές μπορεί να γίνει πολύ προβληματικό. Η ιδέα επίσης ότι το ευκαιριακό σεξ δεν είναι απαραίτητο να περιλαμβάνει προφορική συναίνεση είναι επίσης προβληματική. Οι συνθήκες αυτές είναι εύκολο να οδηγήσουν στη δικαιολόγηση μιας σεξουαλικής επίθεσης ως αποτέλεσμα παρεξήγησης και «κακής επικοινωνίας», ειδικά αν ο ένας ή και οι δύο σύντροφοι είχαν πιει.
Μέρος της εξάλειψης της κουλτούρας του βιασμού είναι το να απαλλαγούμε από αυτές τις αντιλήψεις μια για πάντα. Δεν πρέπει μόνο κάποιος να ξέρει και να λέει αποφασιστικά και ξεκάθαρα τα θέλω του και να θέτει τα όρια του. Πρέπει και να ρωτάται ανοιχτά και ξεκάθαρα για τις επιθυμίες του, να λαμβάνονται αμοιβαίες διαβεβαιώσεις και να προκύπτει αμοιβαία συναίνεση, αμοιβαία κατανόηση της συνθήκης και αλληλοσεβασμός.
4. Ο τρόπος που μερικοί άντρες μιλούν για τις γυναίκες με τις οποίες έχουν περιστασιακή σχέση προωθεί τη σεξουαλική ανισότητα
Υπάρχει το φαινόμενο ανδρών που τους εξιτάρει το περιστασιακό σεξ με γυναίκες, συνευρίσκονται μαζί τους και μετά… μιλούν στους φίλους τους για το πόσο «πρόστυχες» και «εύκολες» ήταν ισχυριζόμενοι πως δεν μπορούν να σεβαστούν μια κοπέλα που κάνει σεξ στο πρώτο ραντεβού. Πρόκειται για έναν περίεργο εγκλωβισμό. Κυνηγούν τις γυναίκες και προσπαθούν να τις πείσουν να κάνουν σεξ – μερικές φορές ακόμη και χρησιμοποιώντας εξαναγκασμό – και στη συνέχεια τις απορρίπτουν επειδή συμφωνούν.
Είναι μία διπλή ηθική αυτή. Εάν δεν μπορείτε να σεβαστείτε κάποιον που επιλέγει να κάνει σεξ μαζί σας, αυτό αφορά εσάς και όχι εκείνον. Από την άλλη πλευρά, να θυμάστε ότι σε καμία περίπτωση δεν σας αξίζει γελοιοποίηση, επειδή συναινέσατε να κάνετε σεξ με κάποιον που το ήθελε εξίσου. Δεν έχει σημασία πόσο πρόσφατα γνωριστήκατε ή αν γνωρίζατε το επώνυμό του ή ποιες σεξουαλικές πράξεις κάνατε. Οι άνθρωποι που επιδιώκουν σεξ μαζί σας και μετά σας ταπεινώνουν γιατί το δεχτήκατε, δεν αξίζουν τον χρόνο και την προσοχή σας.
5. Ο τρόπος με τον οποίο στιγματίζουμε τα συναισθήματα στις ευκαιριακές σχέσεις πληγώνει τους ανθρώπους όλων των φύλων
Οι «κανόνες» σε ένα hook up είναι απλοί: Χωρίς συναισθήματα. Μην κολλάτε. Μη ζηλεύετε. Μη ζητάτε αποκλειστικότητα. Μη νιώθετε άβολα ή ανασφαλείς για το σεξ. Μη συμπεριφέρεστε σαν να σας άρεσε πάρα πολύ και επιθυμείτε συνέχεια. Μην εκνευρίζεστε αν δεν υπάρξει συνέχεια. Εάν έχετε συναισθήματα, αυτά θα πρέπει να αφορούν μια σοβαρή και αποκλειστική σχέση. Κανόνες που αποδεικνύονται καθόλου απλοί στην εφαρμογή τους.
Η ιδέα ότι το περιστασιακό σεξ δεν μπορεί να περιλαμβάνει συναισθήματα έχει σκοπό να κρατήσει τα πράγματα διασκεδαστικά και εύκολα για όλους. Ο επιβεβλημένος όμως αυτός συναισθηματικός περιορισμός καθιστά την πραγματικότητα των hook ups αρκετά εξαντλητική.
Η νοοτροπία αυτή γεννά στερεότυπα που θέλουν τη σεξουαλική πράξη να καθιστά συναισθηματικά ευάλωτους τους ανθρώπους, ειδικά τις γυναίκες. Σε πολλές κοινωνίες το σεξ είναι ακόμα απαγορευμένο πριν το γάμο.
Το περιστασιακό σεξ ωστόσο δύναται να προκαλέσει συναισθήματα – άλλοτε θετικά, άλλοτε αρνητικά. Μπορεί να εμβαθύνει προϋπάρχουσες προσκολλήσεις ή να προκαλέσει τη δημιουργία νέων. Κάποιες φορές θα επιλέξετε να διατηρήσετε την επαφή περιστασιακή ακόμα κι αν έχετε συναισθήματα για κάποιον ή να προχωρήσετε σε σχέση εφόσον υπάρχει αμοιβαίο ενδιαφέρον.
Εάν ο παρτενέρ κάνει κάτι σεξουαλικά που σας προκαλεί, πρέπει να το μάθει, ακόμα κι αν δεν σκοπεύετε να τον δείτε ποτέ ξανά.
Οι τρόποι με τους οποίους στιγματίζονται τα συναισθήματα στην κουλτούρα του hook up συχνά εξαρτώνται από το φύλο. Τα συναισθήματα των γυναικών θεωρούνται «υπερβολικά» και «εξαρτητικά». Όταν όμως οι άνδρες αναπτύσσουν συναισθήματα, αυτό τους κάνει να φαίνονται αδύναμοι και όχι αρκετά «αρσενικοί». Τέτοιου είδους σεξιστικές προκαταλήψεις εμποδίζουν τη δημιουργία υγιών σχέσεων (συμπεριλαμβανομένων των περιστασιακών).
•Πολλοί άνθρωποι βρίσκουν το περιστασιακό σεξ διασκεδαστικό. Κάτι για το οποίο δεν θα μετάνιωναν. Εάν εσείς ωστόσο δεν συμμερίζεστε μια τέτοια άποψη – ακόμα κι αν αυτό οφείλεται σε κακές εμπειρίες που είχατε στο παρελθόν – κανείς δεν πρέπει ποτέ να σας πιέζει να το υιοθετήσετε ως πρακτική και ως τρόπο σεξουαλικής έκφρασης.
Αλλά για όσους είναι βουτηγμένοι στα hook ups, προσπαθήστε να κρατήσετε και τις δύο αυτές αλήθειες: ότι είναι δυνατό και καλό να επιλέξετε συντρόφους και κανόνες που λειτουργούν και που ελαχιστοποιούν τον σεξισμό και ότι ο σεξισμός που μπορεί να βιώσετε στις συναναστροφές σας δεν είναι δικό σας λάθος. Είναι ήδη ενσωματωμένος στην κοινωνία μας και δεν θα μπορέσετε να τον καταρρίψετε μόνοι σας. Η εξάλειψη του σεξισμού είναι δουλειά όλων μας, ανεξάρτητα από το πώς (και με ποιον) κάνουμε σεξ.
