Μάρκος Ψυχάρης
Φόνισσα – Η δραματική ταινία της σκηνοθέτιδας Εύα Νάθενα δεν ανεβαίνει απλώς στα σινεμά την Πέμπτη 30 Νοεμβρίου. Η δυναμική της μας επικοινωνεί με το έργο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο κρατά η εξαιρετική Καρυοφυλλιά Καραμπέτη.
Και δεν είναι μόνο τα παραπάνω. Το βιβλίο του Παπαδιαμάντη -που εκδόθηκε το 1912- μας παρουσιάζει το σκληρό, βαθιά βίαιο πρόσωπο της πατριαρχίας. Κοιτώντας τις εποχές, το χρόνο που πέρασε ανάμεσα στις αρχές του περασμένου αιώνα και το παρόν αναρωτιόμαστε αν και πόσο αλλάξαμε, αν και πόσο η ελληνική κοινωνία προχώρησε αμφισβητώντας την έμφυλη βία.
Σε ένα δυστοπικό νησί της Ελλάδας γύρω στο 1900, η Χαδούλα, χήρα Ιωάννου Φράγκου είναι μια γυναίκα που έχει μάθει να επιβιώνει στην ανδροκρατούμενη, πατριαρχική κοινωνία υπηρετώντας αυτό που της πέρασε η μητέρα της – μια σκυτάλη δύσκολη, που διαιωνίζει την υποτίμηση και την κατώτερη μοίρα της γυναίκας.
Η Χαδούλα επαναστατεί μέσα της και αυτό δεν θα αργήσει να συμβεί και προς τα έξω. Τα μικρά κορίτσια του νησιού γίνονται θύματά της. Αφαιρώντας τους τη ζωή, η ίδια νιώθει ότι τα απαλλάσσει από το κοινωνικό φορτίο που η ύπαρξή τους επιφέρει. Οι πράξεις της κάποια στιγμή αυτονομούνται και τη φέρνουν αντιμέτωπη με τον νόμο. Εγκαταλείπει το σπίτι της και βρίσκει καταφύγιο στη φύση. Όμως, όσο και αν η ηθική της τής υπαγορεύει ότι έπραξε σωστά, στην πραγματικότητα το χρόνιο τραύμα της την ακολουθεί παντού. Το τέλος έρχεται σαν λύτρωση.
Βασισμένο στο κλασικό αριστούργημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, η Φόνισσα εκτυλίσσεται σε ένα απομακρυσμένο νησί της Ελλάδας, γύρω στο 1900. Εκεί η Χαδούλα έχει μάθει να επιβιώνει στην ανδροκρατούμενη, πατριαρχική κοινωνία υπηρετώντας αυτό που της μετέδωσε η μητέρα της: την υποτίμηση και την περιφρόνηση στο φύλο της. Μέσα της, όμως, η Χαδούλα αντιστέκεται και τελικά επαναστατεί έμπρακτα.
Η Νάθενα στην πρώτη της σκηνοθετική απόπειρα δεν κάνει λάθος. Η κινηματογραφική αποτύπωση μιας αποτρόπαιας μνήμης έγινε με σωστούς αισθητικούς όρους. Ναι αυτή είναι μια ταινία που πρέπει να δείτε.
Σκηνοθεσία: Εύα Νάθενα
Σενάριο: Κατερίνα Μπέη
Φωτογραφία: Παναγιώτης Βασιλάκης
Μοντάζ: Αγγέλα Δεσποτίδου
Μουσική: Δημήτρης Παπαδημητρίου
Πρωταγωνιστούν: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Μαρία Πρωτόπαππα, Γεωργιάννα Νταλάρα, Πηνελόπη Τσιλίκα, Έλενα Τοπαλίδου, Χρήστος Στέργιογλου, Στάθης Σταμουλακάτος, Δημήτρης Ήμελλος, Χριστίνα Μαξούρη, Όλγα Δαμάνη, Αγορίτσα Οικονόμου, Μιχάλης Οικονόμου, Βερόνικα Δαβάκη, Νίκη Παπανδρέου, Μάνια Παπαδημητρίου, Μαρία Σκουλά, Γιάννης Τσορτέκης, Γαλήνη Χατζηπασχάλη, Αντώνης Τσιοτσιόπουλος.
