Το δραματικό θρίλερ Κονκλάβιο βγήκε στα σινεμά την Πέμπτη 7 Νοεμβρίου
Κονκλάβιο (2024) – Αν κάτι μπορεί να ισχυριστεί κανείς με σιγουριά για τη νέα ταινία του Έντουαρντ Μπέργκερ, αυτό είναι πως στις δύο ώρες που διαρκεί κρατάει τα μάτια «καρφωμένα» στην οθόνη σχεδόν αδιάκοπα, γεγονός που σίγουρα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στη λογοτεχνική πηγή του σεναρίου (η διασκευή που έγινε είναι αρκετά πιστή).
Η ίντριγκα πίσω από τα δρώμενα φτάνει δυσθεώρητα ύψη, αλλά εκεί που κερδίζεται το στοίχημα είναι πως η πένα του Πίτερ Στρόχαν (διόλου τυχαία είχε υπογράψει και τη θαυμάσια κινηματογραφική μεταφορά του «Κι ο Κλήρος Έπεσε στον Σμάιλι» του Τζον Λε Καρέ) διαθέτει την απαραίτητη εγκράτεια και φινέτσα ώστε οι μηχανορραφίες που απεικονίζονται να αποπνέουν μια ενήλικη και ρεαλιστική αίσθηση, αποφεύγοντας την παγίδα της θεώρησης της πάλης για εξουσία, που είναι και το πραγματικό θέμα του φιλμ πίσω από το φόντο του Βατικανού, ως κάτι που φλερτάρει με την καρικατούρα.
Ανά σημεία βέβαια φαίνεται να επικρατεί μια μερική αφέλεια ως προς το πώς γίνονται αντιληπτές πτυχές αυτής της συνθήκης, ίσως για την ανάγκη ενός αισιόδοξου, εμψυχωτικού επιμύθιου που κουβαλάει κι ένα άλλο εκτόπισμα εν μέσω ενός υπαρκτού πολιτικού κλίματος που αντιτίθεται στις αξίες τις οποίες πρεσβεύει το σενάριο.
Αυτή η τάση γίνεται αντιληπτή και ως η αμερικάνικη πλευρά της παραγωγής που σε κάποιους τομείς επικρατεί έναντι της ευρωπαϊκής.
Λόγω του γεωγραφικού περιορισμού της δράσης παραμονεύει κάπου στη γωνία και ο κίνδυνος μιας κακώς εννοούμενης θεατρικότητας, ο Μπέργκερ όμως επιστρατεύει κι έξυπνα οπτικά ευρήματα για να «σπάσει» την εντύπωση του ασταμάτητου πηγαινέλα των διαλόγων (προσοχή στη μεταφορά στην οποία προχωρά με τη χελώνα), και αυτό του πιστώνεται ακόμη και αν η γενικότερη κινηματογραφική ματιά του είναι αρκετά συμβατική.
Σε επίπεδο νοήματος, είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον το ότι υπάρχουν πολλά δίπολα μέσα στην αφήγηση, καθιστώντας την ανάλυση πιο πολυδιάστατη από το αναμενόμενο. Ενώ φαινομενικά τον πρώτο ρόλο μοιάζει να έχει η σύγκρουση ανάμεσα σε συντήρηση και πρόοδο, σταδιακά παρουσιάζονται και άλλες εξίσου σημαντικές διαμάχες (διαφάνεια εναντίον διαφθοράς, εγωισμός εναντίον αλτρουισμού) που συμπληρώνουν ένα ψηφιδωτό.
Ειδικής αναφοράς χρήζουν οι διαδρομές των χαρακτήρων που υποδύονται οι Ρέιφ Φάινς και Στάνλεϊ Τούτσι εντός της πλοκής, καθώς ακολουθούν μονοπάτια ωρίμανσης και αλλαγής που σίγουρα δεν προβλέπονται από την αρχή, μιας και το ίδιο το κείμενο μοιάζει να παίζει με τις προσδοκίες του θεατή γύρω από τα στερεοτυπικά σχήματα στα οποία φαίνεται να ανταποκρίνονται αρχικά οι δύο ήρωες, ειδικά ως προς το πώς αντιμετωπίζουν τις θέσεις ευθύνης.
Ο Ρέιφ Φάινς ως πρωταγωνιστής είναι ακριβώς ο τύπος της καθοδηγητικής δύναμης που χρειαζόταν ένα υλικό σαν το συγκεκριμένο. Ασφυκτικά συγκρατημένος, ακόμη και στα λιγοστά ξεσπάσματά του, αποτυπώνοντας φυσικά την αφοσίωση του ρόλου του στον δρόμο που έχει επιλέξει να υπηρετήσει και την προσωπική του θυσία ώστε να αναλάβει όλα όσα δεν μπορούν να αποπερατώσουν εξίσου επιδέξια οι άλλοι, αποκαλύπτει μια πλευρά του που δεν έχει αναδειχθεί τόσο σε άλλες φάσεις της φιλμογραφίας του και κινείται πιθανότατα προς την κατεύθυνση μιας οσκαρικής επιστροφής.
Ο δευτεραγωνιστής από το καστ που μένει περισσότερο στον νου μετά το τέλος της προβολής μάλλον είναι ο Σέρτζιο Καστελίτο, ο οποίος προσθέτει μια πληθωρική πινελιά που κάνει τη διαφορά, χωρίς όμως να γίνεται υπερβολικός σε βαθμό γραφικό.
Το «Κονκλάβιο» συνοπτικά αποτελεί έξυπνη ψυχαγωγία, παλιομοδίτικη από κάποιες απόψεις καθώς χρησιμοποιεί τρόπους για να κεντρίσει το ενδιαφέρον που δυστυχώς δεν είναι τόσο δημοφιλείς σε μια εποχή που τα εύρη προσοχής μειώνονται ακόμη και ανάμεσα στους κύκλους των σινεφίλ, αλλά και μοντέρνα από κάποιες άλλες, κυρίως όσον αφορά κάποιες απόψεις που διατυπώνει για τα φλέγοντα ζητήματα που θίγει.
Στην πραγματικότητα έχει μικρότερο βάθος σε σχέση με αυτό που ισχυρίζεται, αλλά ενεργοποιεί σε μεγάλο βαθμό το μυαλό όσο περνάει από ανατροπή σε ανατροπή και σχεδόν ποτέ δεν υποτιμάει την αντιληπτική ικανότητα του θεατή.
Σκηνοθεσία: Έντουαρντ Μπέργκερ
Πρωταγωνιστούν: Ρέιφ Φάινς, Στάνλεϊ Τούτσι, Ιζαμπέλα Ροσελίνι, Σέρτζιο Καστελίτο, Τζον Λίθγκοου, Λουσιάν Μσαμάτι κα.
