Ήθελες να πάρεις τη ζωή σου πίσω. Τώρα αυτό συμβαίνει. Οι μέρες του εγκλεισμού φαντάζουν μακρινό παρελθόν. Τα σινεμά άνοιξαν. Έκαναν πρεμιέρα με μια από τις καλύτερες ταινίες της χρόνιας. Ποιας χρονιάς; Σε μια εποχή που μπερδεύουμε τα νούμερα, τους αριθμούς, τις εποχές το σίγουρο που μπορούμε να ισχυριστούμε είναι αυτό. Η πολυβραβευμένη: “Η Χώρα των Νομάδων” συνεχίζει να προβάλλεται στους κινηματογράφους. Η πρωταγωνίστρια Φράνσις ΜακΝτόρμαντ (Οι τρεις πινακίδες έξω από το Έμπινγκ, στο Μιζούρι) επιστρέφει σε πλήρη καλλιτεχνική φόρμα. Το περιβάλλον της Νεβάδα ήταν το “φυσικό” στούντιο γυρισμάτων της ταινίας.
Με τη ματιά του παρατηρητή, η γεννημένη στο Πεκίνο Chloé Zhao (The Rider) στρέφει το βλέμμα στην απέραντη αμερικάνικη Δύση και σκηνοθετεί τη μεγαλειώδη Φράνσις ΜακΝτόρμαντ στην αδιαμφισβήτητη ταινία της χρονιάς που σάρωσε τα βραβεία της Ακαδημίας και των Φεστιβάλ παγκοσμίως. Η δημιουργός στηρίχθηκε στο βιβλίο της δημοσιογράφου Jessica Bruder και συνέθεσε μία σπουδαία και εύστοχη ταινία για τους απόκληρους νομάδες της Αμερικής, αλλά και την αίσθηση της κοινότητας που αναδύεται μέσα στη μοναξιά του αχανούς τοπίου. Η λυρική ταινία επιτυγχάνει μοναδικά την ισορροπία ανάμεσα στη μυθοπλασία και την τεκμηρίωση, τοποθετώντας την εξαιρετική πρωταγωνίστρια ανάμεσα σε πραγματικούς νομάδες.
Σύνοψη
Αφού χάσει τη δουλειά της σε ένα ορυχείο της Νεβάδα, μετά από πολλά χρόνια, η χήρα Fern (Φράνσις ΜακΝτόρμαντ) φορτώνει όλη της τη ζωή σε ένα φορτηγάκι. Στο ταξίδι της θα κάνει κάθε λογής ευκαιριακές δουλειές, ενώ θα ζήσει μαζί με πραγματικούς νομάδες στο αχανές τοπίο της αμερικάνικης Δύσης και στο περιθώριο της κοινωνίας.
Ένα πανοραμικό πορτρέτο του νομαδικού πνεύματος της Αμερικής προς εύρεση ευκαιριακής εργασίας η ταινία της Chloe Zhao είναι μία «ταινία δρόμου» της εποχής μας, περισσότερο επίκαιρη από ποτέ. Γνωρίζουμε το μεγαλείο της αμερικάνικης Δύσης μέσα από τα μάτια της 61χρονης Fern που την υποδύεται η Φράνσις ΜακΝτόρμαντ, η οποία «έφερε» την Zhao στο εγχείρημα, αφού, πρώτα, εκτίμησε την προηγούμενη ταινία της με τίτλο The Rider.
Οι δύο γυναίκες έφτιαξαν μαζί το πορτρέτο μιας γυναίκας που έχει χάσει τον σύζυγό της, αλλά και όλη την προηγούμενη ζωή της, όταν κλείνει το ορυχείο της πόλης όπου ζούσε. Αλλά στη διαδρομή, βρίσκει τη δύναμή της καθώς και μια καινούρια ζωή. Ανακαλύπτει την έννοια της κοινότητας μέσα από νομαδικές συγκεντρώσεις, έρχεται κοντά με τον Dave (David Strathairn) και με άλλους που συναντά στο διάβα της. Το κυριότερο, σύμφωνα με τη σκηνοθέτιδα: «στη φύση, στην άγρια φύση, στα βράχια, στα δέντρα, στα αστέρια, σε έναν τυφώνα, είναι εκεί που βρίσκει την ανεξαρτησία της».
Το 2017, η Φράνσις ΜακΝτόρμαντ και ο Peter Spears (Call Me By Your Name) απέκτησαν τα δικαιώματα ενός βιβλίου ερευνητικής δημοσιογραφίας με τίτλο Nomadland: Surviving America in the 21st Century, που έγραψε η Jessica Bruder. «Το βιβλίο είναι ο καρπός ερευνητικής δημοσιογραφίας» λέει η σκηνοθέτιδα. «Κάθε κεφάλαιο έχει ένα διαφορετικό θέμα. Το μισό βιβλίο επικεντρώνεται στη νομαδική ζωή, το άλλο μισό είναι ένα ρεπορτάζ για τις συνθήκες εργασίας στην Amazon».
«Για την έρευνα» εξηγεί η δημοσιογράφος Jessica Bruder, «βυθίστηκα στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων για τους οποίους έγραψα, πέρασα εβδομάδες σε μία σκηνή, έπειτα μήνες σε ένα βαν. Η εμπειρία είναι σπουδαίος δάσκαλος. Ξεκίνησα γνωρίζοντας λίγα για τους νομάδες και κατέληξα να νιώθω δέος για τη δημιουργικότητά τους, την επιμονή και τη γενναιοδωρία που συνάντησα στον δρόμο, συχνά από ανθρώπους που είχαν αντιμετωπίσει τρομαχτικές προκλήσεις στις ζωές τους».
«Σκεφτόμουν να φτιάξω ένα βανάκι, γιατί είχα περάσει πολύ καιρό σε ένα Subaru όταν έκανα τις δύο πρώτες μου ταινίες, αλλά δεν είχα υπόψη μου σε ποιο βαθμό άνθρωποι συγκεντρώνονταν και έκαναν αυτή τη ζωή. Η Φράνσις και ο Peter μου έδωσαν το βιβλίο, το διάβασα και σκέφτηκα ότι πραγματικά δεν ήξερα τίποτα για όλα αυτά» λέει η Zhao.
Η ταινία γυρίστηκε μέσα σε διάστημα έξι μηνών και ξεκίνησε τον Σεπτέμβρη του 2018. Το σημείο της αφηγηματικής έναρξης ήταν το Empire στη Νεβάδα. «Μία κωμόπολη που χτίστηκε γύρω από τα ορυχεία. Η Μεγάλη Κρίση τα έκλεισε και έκαναν έξωση σε όλους τους εργαζόμενους» λέει η δημοσιογράφος Bruder. «Ακόμα και ο ταχυδρομικός κώδικας σβήστηκε».
Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας
Όσκαρ Σκηνοθεσίας
Όσκαρ Α’ Γυναικείου ρόλου για τη Frances McDormand
Χρυσός Λέοντας, Φεστιβάλ Βενετίας
Καλύτερη Ταινία-Δράμα, Χρυσές Σφαίρες
Καλύτερη Σκηνοθεσία, Χρυσές Σφαίρες
Καλύτερη Ταινία, BAFTA
Καλύτερος Α’ Γυναικείος Ρόλος, BAFTA
Καλύτερη Σκηνοθεσία, BAFTA
Καλύτερη Διεύθυνση Φωτογραφίας, BAFTA
Καλύτερη Ταινία, Ένωση Κριτικών Αμερικής
Συντελεστές
Σενάριο (βασισμένο στο βιβλίο της Jessica Bruder)/Σκηνοθεσία: Chloé Zhao
Παίζουν: Frances McDormand, David Strathairn, Linda May, Swankie, Bob Wells, Derek Endres, Melissa Smith, James R. Taylor Jr., Emily Jade Foley
Μουσική: Ludovico Einaudi
