Νίκος Παππάς – Ο δραστήριος σινεφίλ και το νέο του βιβλίο “Σινέ-Άνθρωποι | 38 δοκίμια για τον Κινηματογράφο”
Ο Νίκος Παππάς εκπέμπει την αγάπη του για το σινεμά από τον Βόλο. Ο διαχειριστής της ομάδας Σινεφίλ, με 220.00 μέλη – μάχιμους εραστές του κινηματογράφου, μόλις κυκλοφόρησε το έκτο του βιβλίο “Σινέ-Άνθρωποι | 38 δοκίμια για τον Κινηματογράφο”(Εκδόσεις Ιστίο).
Ο Παππάς είναι ένας αθεράπευτα ρομαντικός ακολουθητής της 7ης τέχνης. Και στο νέο του βιβλίο, μέσα από 38 γνωστές και άγνωστες ταινίες, που καλύπτουν μικρό αλλά σημαντικό μέρος της παγκόσμιας κινηματογραφικής κληρονομιάς και φτάνουν χρονολογικά μέχρι το 2023, οι βαθείς γνώστες θα χαρούν βλέποντας να παρελαύνουν πολλές από τις αγαπημένες τους. Οι νέοι σινεφίλ θα αποκτήσουν έναν χρήσιμο οδηγό βαθύτερων γνώσεων που θα τους βοηθήσει να γνωρίσουν από κλασικά αριστουργήματα μέχρι ταινίες που δεν τα κατάφεραν, αλλά έχουν πολλά να προσφέρουν. Η συνέντευξη με ον Νίκο Παππά λειτουργεί σε πολλά επίπεδα. Ο ίδιος ο συγγραφέας άλλωστε νιώθει το σινεμά ως στοιχείο διαμόρφωσης του ίδιου του του εαυτού.
-Αντιγράφω από το δελτίο τύπου: “Για κάθε χαρακτήρα προβάλλεται ένας τρόπος ζωής που μοιάζει με τον δικό μας.”. Θέλεις να μας μιλήσεις για τον κινηματογραφικό χαρακτήρα που είδες σε κινηματογραφικό έργο και μοιάζει με τον δικό σου τρόπο ζωής;
Καταρχάς ευχαριστώ για την φιλοξενία στον πολύ ενδιαφέρον ιστότοπό σας. Συγχαρητήρια για τη δουλειά που κάνετε και για όσα προσφέρετε! Είναι τιμή και χαρά μου που βρίσκομαι εδώ. Η απάντηση στην ερώτηση είναι ότι όλοι οι χαρακτήρες έχουν κάτι δικό μου κι ελπίζω του αναγνώστη. Θα σου μιλήσω σαν σε ψυχαναλυτή αν και δεν έχω επισκεφθεί ποτέ έναν. Ίσως θα ‘πρεπε, αλλά αυτή είναι άλλου είδους συζήτηση. Εδώ βλέπεις κάνω απέλπιδες προσπάθειες για χιούμορ, αλλά το βιβλίο είναι σοβαρότατο, όπως κι ο λόγος για τον οποίο γράφτηκε. Δεν θα πάω πολύ μακριά, λοιπόν, στο βιβλίο και θα ξεκινήσω από τον πρώτο χαρακτήρα που παρουσιάζω, τον ιερέα Μυριήλ των Αθλίων. Αυτός ο χαρακτήρας, δημιούργημα του Βίκτορος Ουγκό, έχει στόχο να κάνει το καλό όποτε του παρουσιάζεται η ευκαιρία. Δεν νιώθει ότι είναι Μεσσίας, βρίσκει την αλήθεια στα απλά πράγματα, αγωνίζεται να τα αλλάξει όταν χρειάζεται, κάνει απλές κινήσεις, και μία από αυτές τυχαίνει να πέσει προς τον σωστό άνθρωπο, τον Γιάννη Αγιάννη και να τον απελευθερώσει. Με λίγα λόγια, κάνει κάτι σπουδαίο ενώ μπορεί και να μην μάθει ποτέ ότι το έκανε. Κάπως έτσι νιώθω με τους μαθητές του φροντιστηρίου μου κι εγώ όποτε μου δίνεται η ευκαιρία. Κι αν αργεί αυτή η στιγμή βάζω κι εγώ το χεράκι μου και δημιουργώ μία. Κάπως έτσι λειτουργώ και στο νέο μου βιβλίο. Πετάω φιτίλια χωρίς να ελπίζω σε τίποτα. Αλλά όσα έχω τα σκορπώ, λόγω ανάγκης να γίνουν κτήμα των υπολοίπων και λόγω εμπιστοσύνης στις ιδέες που πυροδότησαν κι εμένα, από τα γραπτά του Νίκου Λυγερού, του Εμμανουήλ Λεβινάς, του Χάιντεγκερ, του Νίτσε, του Μπερνάρ Ανρί Λεβί, και ψυχολόγους όπως τον Τζόρνταν Πίτερσον, τον Άαρον Μπεκ, τον Όττο Ρανκ και τον Καρλ Ρότζερς. Μερικές φορές μάλιστα κάποιοι μου ανακοινώνουν ότι βοηθήθηκαν, κι εκεί βρίσκεται η μεγαλύτερη χαρά που νιώθω.
-Πότε και με ποιους όρους η αλήθεια μπορεί να αναζητηθεί στο σινεμά;
Η αλήθεια είναι μία και θέλει πολλή έρευνα για να φανεί και στις ταινίες. Μπορεί να μην τη μάθουμε ποτέ. Αλλά αφού ασχολούμαστε με τον λόγο, κάθε φορά την πλησιάζουμε, όπως προχωρά η επιστήμη. Ο ένας περνά τη σκυτάλη στον άλλο. Ώρες ώρες λοξοδρομούμε. Εάν είμαστε τυχεροί και προσεχτικοί μπορεί και να επανέλθουμε. Αλλά ποιος ο λόγος να ζούμε εάν δεν έχουμε ανάγκη για μεταλαμπάδευση των αταλάντευτων αληθειών μας από τη μία πλευρά και τάση για αμφισβήτησή τους από την άλλη, ώστε και να επιβεβαιώσουμε εκείνες που αξίζουν, αλλά και να μην καταντήσουμε δογματικοί;
-Αυτό που λέμε κλασσικό Χόλιγουντ υπάρχει ποτέ περίπτωση να αναβιώσει;
Υπάρχουν ταινίες που το αναβιώνουν και πατούν επάνω στη νοσταλγία των εν λόγω σινεφίλ. Δεν διαφωνώ με αυτή την προσέγγιση. Μια καλή ταινία μπορεί να γίνει με οποιονδήποτε τρόπο. Δείτε σχετικά το Pleasantville ή το Deep Blue Sea.
-Μεγάλωσα σε μια εποχή που ήταν λες και οι μόνες χώρες που έκαναν σινεμά μπορούσαν να αναζητηθούν, αυστηρά, στον δυτικό κόσμο. Έπρεπε να φτάσει η δεκαετία του 1990 για να λατρέψω τον κινηματογράφο της Λατινικής Αμερικής ή της Ασίας. Συνέβη και σε άλλους το ίδιο;
Το διαδίκτυο είναι η μεγαλύτερη εφεύρεση του 20ου αιώνα κι όσα μόλις ανέφερες αποτελούν έναν από τους λόγους.
-Το να βλέπεις ταινίες είναι καθημερινή σου συνήθεια;
Είναι καθημερινή μου συνήθεια να αναζητώ ιδέες που θα ενσωματώσω σε κείμενα για ταινίες. Επίσης, δεν θέλω να επαναλαμβάνω τις ίδιες ιδέες στα γραπτά μου, για αυτό και αργώ πολύ να ολοκληρώσω ένα κείμενο. Το βιβλίο είναι 140 σελίδες, 30000 λέξεις και πήρε δυόμισι χρόνια να γραφτεί. Καταλαβαίνεις λοιπόν ότι, ίσως και λόγω τελειομανίας, με δυσκολεύει ολοένα και περισσότερο να βγάλω κείμενα, αλλά με ενθουσιάζει κιόλας, κι ίσως μου παρέχει στο τέλος την κατάλληλη δόση ντοπαμίνης για να συνεχίσω.
-Ποιο είναι το soundtrack που θεωρείς ότι έδενε ιδανικά με ταινία που είδες;
Κάποτε στη Δύση του Ένιο Μορικόνε.
-Η ομάδα Σινεφίλ στο Facebook τι είναι για σένα;
Ξεκίνησε ως εκτόνωση και με τις διαστάσεις που πήρε έχει πλέον άλλα χαρακτηριστικά. Εξηγώ: στην αρχή, τον Μάιο του ’12 δημιούργησα την ομάδα επειδή ήθελα έναν χώρο να γράφω τα κείμενά μου και να τα βλέπουν οι φίλοι μου. Είχα προηγουμένως δημιουργήσει ένα προσωπικό blog που υπάρχει ακόμα, αλλά επιθυμούσα την ευρύτητα που πρόσφερε το Facebook. Εκεί εκτόνωνα τις σκέψεις μου ώστε να μην τις κρατώ μέσα μου διότι ένιωθα ότι κάτι είχα να πω. Μετά άρχισαν να μπαίνουν στην ομάδα ψαγμένοι, αυθεντίες σε συγκεκριμένα είδη και να τα λένε πολύ ωραία μεταξύ τους. Όπου μπορούσα, συμμετείχα κι εγώ. Τώρα η δυναμική και ο στόχος της ομάδας έχει αλλάξει στο ότι θέλω οι ψαγμένοι να νιώθουν ότι βρίσκουν ομοιοπαθείς τους και οι νέοι φίλοι να έρχονται σε επαφή μεταξύ τους, αλλά και με τις πιο ιδιαίτερες ταινίες. Να νιώθουν όλοι ότι υπάρχει κάτι για αυτούς.
-Μου είχες πει κάποτε, πως υπάρχουν ταινίες που βλέπεις ξανά και ξανά. Εγώ είμαι από τους τύπους που μια ιδιαίτερη ταινία αποφεύγω να τη δω ξανά μπας και “χαλάσει” η μοναδικότητά της. Η αλήθεια είναι κάπου στη μέση;
Εγώ τις ξαναβλέπω αρκετές φορές μέχρι να γράψω κείμενο. Αλλά κι όταν το γράψω δεν επιχειρώ να κυριαρχήσω επάνω στην ταινία. Μετά μπορεί να τις ξαναδώ, μπορεί και όχι. Αλλά έχει προσδιοριστεί ο τρόπος σκέψης μου στο πώς μπορώ να αναδείξω την ταινία με πρωτότυπους τρόπους που συμβαδίζουν με το πνεύμα της. Δεν μπορώ να σκεφτώ τη ζωή μου χωρίς να ξαναδώ κάποια στιγμή τον Δεσμώτη του Ιλίγγου, το Μοντέρνοι Καιροί, τον Καθρέφτη, το Αποκάλυψη Τώρα, το Μία Αιωνιότητα και Μία Μέρα, τον Τρίτο Άνθρωπο για πολλοστή φορά.
-Σε δέκα χρόνια από σήμερα ο ιστορικός του μέλλοντος στον κινηματογράφο ποιον σκηνοθέτη θα περιγράψει ως “κλασσικό”;
Εξαρτάται από την τροπή που θα έχει πάρει ο κόσμος μας. Εύχομαι σε δέκα χρόνια να έχουμε πρόσβαση στα πάντα, όπως έχουμε σήμερα, ώστε να μη στερείται κανείς τα σημεία αναφοράς που δημιούργησαν και δημιουργούν κινηματογράφο. Θα ήθελα να υπάρχει πληθώρα νέων δημιουργών που γνωρίζουν πώς δημιουργείται το καλό σινεμά – Χίτσκοκ, Γκοντάρ, Τσάπλιν, Κουροσάβα, Ταρκόφσκι, Αγγελόπουλος – να μην προδίδουν το όραμά τους, να μη συμβιβάζονται και να λειτουργούν ομαδικά με τα συνεργεία τους. Με την έννοια της ομάδας ως σύνολο διαφορετικών ανθρώπων που αλληλοσυμπληρώνονται, κι όχι ίδιων από τους οποίους όποιον κι αν αποβάλλεις δεν θα υπάρχει καμία αλλαγή. Αλλά θα ήθελα να αναγνωριστούν περαιτέρω οι Κορνέλ Μοντρουζώ, Άννα Μπίλερ, Βαντίμ Πέρελμαν, Φραν Κρανζ.
ΣΙΝΕ – ΆΝΘΡΩΠΟΙ
38 δοκίμια για τον Κινηματογράφο
Εκδόσεις Ιστίο Χαρισιάδου 1 Δημητριάδος, Βόλος.
Μάρτιος 2024.
Email [email protected]
Τηλ 6978955101, 24210-28946.
Αριθμός σελίδων 140. Τιμή 12 Ευρώ.
ISBN 978-618-81926-4-5
Αυτό που ξεκίνησε ως εμμονική συλλογή 1300 ταινιών μέχρι να τελειώσει το λύκειο, ο Νίκος Παππάς το μετέτρεψε σε σχετικές με το αντικείμενο σπουδές στην Αγγλία μέχρι το 2002. Επιστρέφοντας εργάστηκε σε τηλεοπτικές παραγωγές και ντοκιμαντέρ, μέχρι τον επαναπατρισμό του στο Βόλο και την απόφασή του να ασχοληθεί με τη διδασκαλία αγγλικών. Από το 2014 διατηρεί το δικό του φροντιστήριο στο κέντρο της πόλης.
Τον Μάιο του 2012 δημιούργησε την ομάδα Σινεφίλ στο Facebook που πλέον αριθμεί 220.000 μέλη και συντελεί σε μεγάλο μέρος της ελληνόφωνης κινηματογραφικής συζήτησης. Διαμέσου της ομάδας ενημερωνόμαστε άρτια για το παγκόσμιο και εγχώριο κινηματογραφικό γίγνεσθαι, τους θεμέλιους λίθους της ιστορίας του σινεμά, κι αυτό πραγματοποιείται λόγω της αξιοσημείωτης ποικιλίας Ελλήνων ανά τον κόσμο που συνεισφέρουν με αγάπη.
Το βιβλίο διατίθεται προς πώληση από τον εκδοτικό οίκο, καθώς και από τα βιβλιοπωλεία Χάρτα, Πένα και Πλαστελίνη, που βρίσκονται στο Βόλο.