Το «Πέρασμα» – Η τελευταία ταινία του Λεβάν Ακίν καταγράφει τη συγκινητική περιπλάνηση μιας συνταξιούχου δασκάλας από τη Γεωργία η οποία αποφασίζει να ταξιδέψει στην Κωνσταντινούπολη αναζητώντας τα ίχνη της από χρόνια χαμένης τρανς ανιψιάς της. Η ταινία βγήκε στα σινεμά την Πέμπτη 31 Οκτωβρίου.
Διαφορετική σε τόνο η παρούσα ταινία του Λεβάν Ακίν μετά το έξοχο (και πολύκροτο στη Γεωργία) «Και Μετά Χορέψαμε», είναι μια δημιουργία πιο χαμηλότονη και μεστή, πάντα όμως με μια ματιά που δείχνει ανθρωπιά και κατανόηση προς τους χαρακτήρες.
Είναι ομολογουμένως κάποιες στιγμές που μοιάζει η πλοκή να είναι σε παύση για να επικρατήσει έστω για λίγο μια πιο τουριστικού χαρακτήρα ματιά γύρω από διάφορες γωνιές της Κωνσταντινούπολης, ποτέ όμως σε βαθμό τέτοιο που να εντοπίζεται αποπροσανατολισμός σε σχέση με το δράμα των βασικών ηρώων.
Επιπλέον, υπάρχει μια βιωματική χροιά στα όσα καταγράφονται, εκπέμπουν τη γνησιότητα του «φίλτρου» ενός ανθρώπου που όντως έχει ζήσει την «ανατολίτικη» εμπειρία, άρα δεν αφήνουν και την επίγευση ενός χαζοχαρούμενου ταξιδιώτη που απλά περιπλανιέται σε φωτογενείς τοποθεσίες.
Το κύριο εύρημα όσον αφορά την κεντρική τριάδα, να εκπροσωπεί ουσιαστικά από ένα εντελώς αλλιώτικο κοινωνικό γκρουπ το κάθε άτομο ξεχωριστά, προσφέρει και μια ποικιλία θεωρήσεων που καθιστά την οπτική του σεναρίου πιο σφαιρική γύρω από τα ζητήματα που θίγονται, ενώ δίνει και περιθώρια στη μεγάλη πλειοψηφία του κοινού να βρει και σημεία ταύτισης.
Ίσως να ήταν καλύτερο οι δρόμοι ανάμεσα στα κύρια πρόσωπα να διασταυρώνονταν νωρίτερα μέσα στην πλοκή, από την άποψη ότι θα αναδεικνύονταν έτσι περισσότερο συγκεκριμένες δυναμικές, από την άλλη όμως το ότι δίνεται χώρος στις μεμονωμένες ιστορίες να «αναπνεύσουν» είναι κρίσιμο επειδή διευκολύνει τον Ακίν να ξεδιπλώσει την προβληματική του, από το status των διεμφυλικών γυναικών σε χώρες που λόγω αντιλήψεων τις περιθωριοποιούν κοινωνικά μέχρι το πώς λειτουργεί το χάσμα γενεών σε εκείνους τους τόπους που δεν βρίσκονται «και με τα δύο πόδια» κάτω από το «υπόστεγο» της Δύσης.
Πολιτικές νύξεις υπάρχουν για όσα απεικονίζονται, κυρίως σχετικά με την παρούσα κατάσταση στην Τουρκία, αλλά όχι τόσο άμεσες για να αποκτήσουν ένα ξεκάθαρα καταγγελτικό ύφος.
«Πέρασμα» – Σε πρώτο πλάνο πάντα βρίσκεται μια εγκάρδια ανθρωποκεντρικότητα, που γίνεται φανερό και στη συνέχεια ότι για τον σκηνοθέτη αποτελεί την τέλεια λύση για τα κακώς κείμενα που απεικονίζει, όχι από ιδεαλιστική σκοπιά αλλά από πραγματιστική, καθώς η επίκληση στο συναίσθημα υπερβαίνει σε αποτελεσματικότητα τη στεγνή επιχειρηματολογία σχετικά με τη μετάδοση του εκάστοτε μηνύματος.
Έτσι και ο τρόπος με τον οποίο ο Ακίν αγκαλιάζει τον μικρόκοσμο των τρανς γυναικών στον οποίο περιπλανιούνται οι Λία και Άτσι είναι καμωμένος έτσι ώστε να θυμίζει όχι κάποια πολύπλοκη ανάλυση ενός κοινωνιολόγου, αλλά μια απλή, καθημερινή κουβέντα μεταξύ συνηθισμένων ανθρώπων, όπου τα σημεία αναφοράς δεν είναι οι αποκρυσταλλωμένες ιδεολογίες αλλά κάτι πιο άμεσο όπως ένα τραγούδι, ένα ρόφημα, ένας χορός.
«Πέρασμα» – Δύο είναι οι ερμηνευτικές παρουσίες που ξεχωρίζουν. Από τη μία πλευρά, η Μζία Αραμπούλι, κουβαλάει όλη εκείνη τη στωικότητα που θα περίμενε κανείς από μια γυναίκα σαν αυτή που καλείται να υποδυθεί, μετρημένη στις κινήσεις της λόγω των διαψεύσεων από τις οποίες έχει περάσει αλλά και πρόθυμη να απολαύσει τις μικρές χαρές της ζωής όταν της δίνεται η ευκαιρία. Από την άλλη, η πρωτοεμφανιζόμενη Ντενίζ Ντουμανλί αποπνέει πηγαία την αυτοπεποίθηση ενός ατόμου που έχει κατακτήσει θριαμβευτικά τον αυτοσεβασμό, και η ενέργειά της καθοδηγεί τα εξωστρεφή συναισθήματα του φιλμ κατευθείαν στην καρδιά του θεατή.
Από το ένα κινηματογραφικό πόνημα στο άλλο, εδώ φανερώνεται μια δημιουργική φωνή που ωριμάζει σταδιακά, χωρίς όμως να αλλάζει τις σταθερές της, πάντα υπηρετώντας ένα σινεμά που απευθύνεται στον σινεφίλ χωρίς περιστροφές και με όχημα την ευγένεια.
Σκηνοθεσία: Λέβαν Ακίν
Πρωταγωνιστούν: Μζία Αραμπούλι, Λούκας Κανκάβα, Ντενίζ Ντουμανλί, Νίνο Καρκάβα, Λέβαν Μποχορισβίλι