Στην πρόβα | «Desperados r’ back» στο Θέατρο Noūs: η ζωή μπροστά τους!

Στην πρόβα | «Desperados r’ back»  στο Θέατρο Noūs: η ζωή μπροστά τους! Είναι μια απλή εφηβική ανάλαφρη ιστορία το έργο που έγραψε πριν από δεκαεπτά χρόνια ο Γιώργος Ηλιόπουλος; Σαφέστατα όχι. Είναι πολλά περισσότερα. Είναι ένα έργο που απαντά ωμά στις στερεοτυπικές αντιλήψεις που θέλουν μια νεολαία απροβλημάτιστη, άλογη, της καλοπέρασης της ελαφρότητας και της ευκολίας.

Απόψε έχουμε πάρτι. Είναι το πρώτο πράγμα που συνειδητοποιεί κανείς μπαίνοντας στην αίθουσα του Θεάτρου Νους. Δυνατή μουσική, ρυθμός, κέφι εφηβική ανεμελιά. Και το πάρτι έχει ήδη αρχίσει, με τους επτά ηθοποιούς να αλωνίζουν, να χορεύουν, να ολοκληρώνουν το σκηνικό, να πίνουν, να διασκεδάζουν. Είναι οι «Desperados» που επιστρέφουν, μια παρέα από φοιτητές της Νομικής Σχολής της Θεσσαλονίκης, που απόψε ετοιμάζονται να αποχαιρετίσουν τη φοιτητική ζωή μιας και αύριο ορκίζονται δικηγόροι, παίρνουν το πτυχίο τους και ο καθένας θα τραβήξει τον δικό του δρόμο στο στίβο της ζωής. Ένα πάρτι που ξεκινά και υπόσχεται μια τρελή βραδιά αλλά που θα οδηγηθεί σε μια βουτιά στα αδιέξοδα του μέλλοντος τους.

Desperados θα πει Απελπισμένοι. Και είναι αυτό το όνομα που θα επιλέξουν ο Δημήτρης η Άννα, ο Στράτος, ο Στέφανος, η Στέλλα, ο Πέτρος, η Κέλλυ. Στο τέλος αυτής της έντονης βραδιάς με το ξεφάντωμα της παρέας να οδηγηγείται σε προσωπικό Βατερλώ του καθενός.

Ο Βασίλης Τριανταφύλλου, νέος και ο ίδιος, θα  μου πει: «Κοιτάω να διαλέγω έργα που με αφορούν όχι μόνο επειδή είναι κοντά μου ηλικιακά αλλά για το ανήσυχο βλέμμα που έχουν. Μου κέντρισε πολύ το ενδιαφέρον ένα έργο που χαμηλώνει το βλέμμα στη νέα γενιά και τις ανησυχίες της. Και παρόλο που έχει γραφτεί πριν 17 χρόνια και πολλά πράγματα έχουν αλλάξει από τότε, υπάρχει ένα βασικό κεντρικό σημείο στο έργο που παραμένει το ίδιο: συνεχίζουμε και σήμερα  να μην ασχολούμαστε με τους νέους».

Είναι μια απλή εφηβική ανάλαφρη ιστορία το έργο που έγραψε πριν από δεκαεπτά χρόνια ο Γιώργος Ηλιόπουλος; Σαφέστατα όχι. Είναι πολλά περισσότερα. Είναι ένα έργο που απαντά ωμά στις στερεοτυπικές αντιλήψεις που θέλουν μια νεολαία απροβλημάτιστη, άλογη, της καλοπέρασης της ελαφρότητας και της ευκολίας . Ο Γιώργος Ηλιόπουλος πλάθει επτά διαφορετικούς ανθρώπινους τύπους, οι οποίοι δεν αποτελούν εξιδανικευμένους και εξωραϊσμένους ήρωες, αλλά είναι πρόσωπα της καθημερινότητας. Επτά πρόσωπα που βρίσκονται στο μεταβατικό στάδιο από την φοιτητική ζωή στην αγορά εργασίας, έρχονται αντιμέτωποι με το ίδιο το μέλλον και τον προορισμό τους, με την ίδια τους την επιβίωση εκεί έξω στη ζούγκλα που τους περιμένει. Κάποιοι είναι έτοιμοι για αυτήν την διαρκή μάχη ζωής που ετοιμάζονται να δώσουν, είτε με θεμιτά είτε με αθέμιτα μέσα, κάποιοι όχι, κάποιοι θα επιτρέψουν παθητικά κάποιους άλλους να τους ορίσουν το μέλλον, (τους «δυνατούς»)κάποιοι θα αντισταθούν. Ο Γιώργος Ηλιόπουλος θα μεταφέρει στη σκηνή μια μικρογραφία της κοινωνίας και της ταξικής συγκρότησής της, των ανισοτήτων της, των αντιθέσεωνν της. Και θα το κάνει με τρόπο φρέσκο, νεανικό, δημιουργώντας ολοκληρωμένους χαρακτήρες, μεταφράζοντας την ελαφρότητα σε προβληματισμό, με τσεχωφικό άρωμα και αισθητική.

Έτσι, ο Βασίλης Τριανταφύλλου διαβάζει τις ανάσες του έργου  και δημιουργεί μια παράσταση με έντονο το αίσθημα της δροσιάς, «κατεβάζοντάς» την στο ίδιο το κοινό, το οποίο σε μια ευτυχή συγκυρία δεν παρακολουθεί απλά, αλλά γίνεται μέτοχος όλης αυτής της καταβύθισης των ηρώων στα όνειρα και τους προβληματισμούς τους. Όχι, δεν έχει καμία διάδραση η παράσταση, αλλά διαθέτει τη μαγική γλώσσα της ταύτισης της δικής σου νιότης, της δικής σου εφηβίας, των δικών σου νεανικών φόβων και ελπίδων με αυτά που έχει κάποιος από τους ήρωες. Βλέπεις τις δικές σου προσωπικές διαψεύσεις και τις δικές σου προσωπικές επιτυχίες. Και κατανοείς πως τελικά δεν είναι και τόσο προσωπικές, μιας οι ίδιες διαδικασίες συντρέχουν γύρω σου παντού  και ταυτίζεσαι με αυτές  χιλιάδων άλλων. Και ίσως είναι η ίδια η κοινωνία, οι νόμοι της και η συγκρότησή της που λειτουργούν αόρατα αλλά καταλυτικά.

Έγιναν αλλαγές στο έργο για να προσαρμοστεί στην μετά από δεκαεπτά χρόνια εποχή; «Οι επεμβάσεις που έκανα» θα μου πεί ο Βασίλης Τριανταφύλλου, «έχουν να κάνουν περισσότερο με το στερεοτυπικό μέρος. Για παράδειγμα τη Στέλλα, ο συγγραφέας τη θέλει εύσωμη, εγώ την προτίμησα αδύνατη ακριβώς για να αναδείξω όλο το παράλογο που επιβάλλουν τα σύγχρονα στερεοτυπικά πρότυπα. Παράλογο, που μπορεί να φτάσει και σε ψυχοπαθολογική εμμονή με την τελειότητα στην εξωτερική εμφάνιση και στο «φαίνεσθαι» να είναι το απόλυτο ιδεώδες.  Ή ο Δημήτρης, ο οποίος φαίνεται χαμένος στον κόσμο της Marvel, βρίσκοντας διέξοδο εκεί, είναι ο «φίλος» μου, είναι ανάμεσά μας. Δεν είναι απλά ο αντικοινωνικός, ο δύστροπος, ο «περίεργος». Είναι τύπος που συναντάμε πλέον».

Με τη δυνατή μουσική να παρεμβάλλεται ανακουφιστικά στις μεγάλες συγκρούσεις των ηρώων, όλοι τους εξίσου πωρωμένοι με τους χαρακτήρες τους, και με μια σειρά από αντιθετικές έννοιες/δίπολα  να αναδύονται ως σημεία αναφοράς, το μωσαϊκό των αναζητήσεων ξεδιπλώνεται κλιμακωτά και με δραματουργική γεωμετρία. Το χρήμα συγκρούεται με την ανθρωπιά, οι πραγματικές ανθρώπινες ανάγκες με τις τεχνητές και αλλοτριωτικές, η επανάσταση με την «επαναστατική» τρέλα», η αόρατη καθημερινή βία με την ανθρώπινη αντοχή, η αντίσταση και η υποταγή ως καθοριστικές επιλογές, ο φασισμός ως τρόπος και μέσο επιβίωσης. Και βεβαίως η σύγχρονη επιταγή, «να προλάβεις την εποχή σου», δηλαδή να ταυτιστείς μαζί της, με μια «εποχή» ετεροκαθοριζόμενη που άλλοι ορίζουν και άλλοι προστάζουν.

«Τι διακυβεύεται στο έργο;» θα υπογραμμίσει ο Βασίλης Τριανταφύλλου. «Πολλά! Σημαντικότερο από όλα αναδύεται η σύγκρουση των νέων με τη «νέα τάξη πραγμάτων». Που μπορεί να φαίνεται επιφανειακά ως σύγκρουση της νιότης με την ενηλικίωση, της παιδικότητας με την ωρίμανση αλλά σίγουρα είναι κάτι πολύ παραπάνω: η διαμόρφωση της κοινωνίας και τα αδιέξοδα που προκαλεί είναι η κινητήριος δύναμη αυτής της σύγκρουσης. Και το έργο, φανερώνει αυτόν τον κατακερματισμό ως αποτέλεσμα, αυτήν την ισοπέδωση των ιδεών, με την οποία βομβαρδίζεται από παντού σήμερα η νεολαία,  που έρχεται να καλύψει αυτές τις συγκρούσεις».

Γνωρίζοντας του ήρωες μέσα από τους ηθοποιούς

 Άννα:«Όλα θα πάνε καλά. Όλα θα πάνε καλά, απλώς είμαστε κουρασμένοι»

Βασιλεία  Φουρλή Η Άννα είναι ένας απαισιόδοξος άνθρωπος, με πολύ περίεργο παρελθόν. Διανύει μια πτωτική πορεία μέσα στο έργο. Το «όλα καλά θα πάνε» ακόμα και αν το λέει στην πραγματικότητα δεν το εννοεί.  Είναι αντίθετο και με το σώμα της και με τη ψυχή της και αυτό είναι το πολύ ενδιαφέρον.  Είναι αυτό που χαρακτηρίζει και τη γενιά μας. ένας άνθρωπος  δηλαδή με πολλά προβλήματα που στο τέλος δε χάνει την ελπίδα της και κάπως έτσι κλείνει το έργο.

Στέφανος: «Θέλω να φωνάξω μια πρωτόγονη ιαχή»

Κωνσταντίνος Πεσλής Είναι ένα πρόσωπο καταπιεσμένο, που αδυνατεί να εξωτερικεύσει αυτό που πραγματικά είναι. Και εδώ προσπαθεί να υπερβεί εαυτόν, μετά και από τον μεγάλης έντασης καυγά με τους φίλους του και να καταθέσει τον εαυτό του, απλά με ένα άλλο τρόπο. Ή τουλάχιστον το προσπαθεί, ξεπερνώντας τους μέχρι τότε χαμηλούς τόνους που τον χαρακτηρίζουν Ωστόσο και πάλι, ποτέ δεν αποκαλύπτεται, δεν κάνει το άνοιγμά του.

Δημήτρης: «We can’t control the spaceship anymore»
Τουλιάτος Ορέστης  Ο Δημήτρης, μέσα από τον παράδοξο κόσμο που έχει πλάσει να ζει  έχει κατανοήσει και ερμηνεύσει την πτωτική πορεία της ανθρωπότητας. Και έχει εξαντλήσει κάθε περιθώριο αισιοδοξίας.

Στέλλα: «Ποιος θα μ΄αγαπήσει εμένα; Ποιος; Κανείς»
Αντιγόνη Μακρή  Η Στέλλα ρωτάει με απόγνωση και το απαντάει. Δεν αγαπάει ούτε η ίδια τον εαυτό της και είναι λογικό να μην την αγαπήσει και κανείς. Ο συγγραφέας θέλει τη Στέλλα χοντρή και άσχημη, και όσο μοιάζει να είναι ένα ρόλος κόντρα, αυτές οι ανασφάλειες μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιονδήποτε. Γιατί τελικά, επί της ουσίας, είναι ο βαθμός αυτοεκτίμησης που διοχετεύει αυτές τις ανασφάλειες .

Πέτρος: «Ληστεία!»

Λυκούργος Μπάδρας Ο Πέτρος παίρνει εκδίκηση για τον πατέρα του μέσω της ληστείας. Ο Πέτρος έχει χάσει την μητέρα του και την ημέρα του θανάτου της, είδε τον πατέρα του να την απατά με την τη νοσοκόμα της. Η τελευταία βραδιά με την παρέα του, πριν χωριστούν θα επιδράσει καταλυτικά.

Στράτος: «Δώσε μου ένα μοχλό και θα κινήσω όλο τον κόσμο»

Αλέξανδρος Δαβιλάς Η Κέλλυ για τον Αλέξανδρο είναι αυτός ο μοχλός που θα τον βοηθήσει να κινήσει όλο τον κόσμο. Είναι τυπικός εκπρόσωπος του αριβισμού, όπου γι αυτόν όλα και όλοι, πράγματα και άνθρωποι έχουν χρηστική λειτουργία μόνο αν βοηθούν τους σκοπούς της ανόδου του στην κοινωνική κλίμακα και στον πλουτισμό του.

 Κέλλυ: «Αρκεί να έχεις προετοιμαστεί. Να έχεις επενδύσει στον εαυτό σου»

Ρουμπίνη  Γεωργία Χονδρουδάκη Είναι μόλις η Κέλλυ έχει συνειδητοποιήσει σε τι κατάσταση έχει βρεθεί ο εαυτός της για να ικανοποιήσει το πρότυπο που της έχουν εμφυσήσει οι γονείς της. Η Κέλλυ προσωποποιεί όλα τα “πρέπει” της κοινωνίας και του παραδοσιακού οικογενειακού θεσμού.

Ιδιάιτερο ενδιαφέρον θα είχε να βλέπαμε την πορεία και την εξέλιξη αυτής ακριβώς της παρέας χρόνια μετά. Γιατί μας δίνεται μια υπόσχεση ότι δε θα το βάλουν κάτω. «Πως θα έβλεπα το μέλλον αυτών των παιδιών» το ερώτημα μοιάζει να κεντρίζει τον σκηνοθέτη. «Θα πω πως θα ήθελα να είναι μετά από χρόνια. Θα ήθελα ας πούμε να αποδομήσω τον Στράτο, αυτόν που έχει όλα τα εφόδια και τις ευκαιρίες για τη ζωή, θα έκανα πιο επιτυχημένο και με αυτοεκτίμηση για αυτό που πταγματικά είναι, τον Δημήτρη, με μεγαλύτερους ορίζοντες την Άννα, να μην κατέληγε να εργάζεται στο δικηγορικό γραφείο του πατέρα της. Θα ήθελα τη Στέλλα επιτέλους να έχει αγαπήσει τον εαυτό της όπως κα αν είναι, την Κέλλυ να έχει σταθεί στα δικά της πόδια μακριά από καταπιεστικές οικογενειακές ή αισθηματικές εξαρτήσεις, τον Πέτρο να διατηρεί αυτήν την «επιλεγμένη» τρέλα ως αντίσταση στην τρέλα της ζωής» και θα συμπληρώσει γελώντας: «Σίγουρα δε θα τους ήθελα να παραμείνουν «Desperados!»