Του Παύλου Θ. Κάγιου
Χαμηλών τόνων -αλλά εσωτερικών κραδασμών ήταν οι ταινίες της Μαρίας Γαβαλά -μιας από τις πιο γνωστές σκηνοθέτριες του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου. Και σήμερα την τιμάει το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης με ένα συμβολικό Χρυσό Αλέξανδρο για την πολύπλευρη καλλιτεχνική παρουσία της.
Μια παρουσία που απλώθηκε επί 50 χρόνια και στη λογοτεχνία και στη κριτική και στις θεωρητικές μελέτες .
Οι ταινίες της δεν έκαναν πολλά εισιτήρια, αλλά έχουν σημαδέψει τη πορεία του ελληνικού σινεμά από το κλειστό σημειολογικό σύμπαν της θεωρίας -δεκαετίες ΄70, ΄80- στη προσπάθεια του περάσματός του σε μια επαφή του με το μεγάλο κοινό μέσα από πιο «εύπεπτες» ταινίες.
Τρεις ταινίες της σκηνοθέτιδος, θεωρητικού κινηματογράφου, μεταφράστριας και πεζογράφου θα προβληθούν στο πλαίσιο αφιερώματος στο έργο της, στο 63ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Η Μαρία Γαβαλά γεννήθηκε στο Κορωπί Αττικής, το 1947. Σπούδασε ιστορία και αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αποφοίτησε το 1972. Εργάστηκε ως εκπαιδευτικός. Σκηνοθέτησε κινηματογραφικές και τηλεοπτικές ταινίες, έγραψε κριτικές για τον κινηματογράφο, μετέφρασε θεωρητικά-κινηματογραφικά κείμενα καθώς και λογοτεχνικά έργα. Υπήρξε μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Σύγχρονος Κινηματογράφος. Έχει δημοσιεύσει πολλά κινηματογραφικά κείμενα στο περιοδικό Σύγχρονος κινηματογράφος, σε εκδόσεις του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, καταλόγους της Ταινιοθήκης της Ελλάδας, όπως και στους ιστότοπους Cinephilia, Fractal κ.α. Είναι συγγραφέας δέκα έργων πεζογραφίας.
Περί έρωτος -1982
Μαρία Γαβαλά, Θεόδωρος Σούμας
1ο μέρος – Χρυσάνθη, οι αποτυχίες: Η Χρυσάνθη σπουδάζει σε κάποιο πανεπιστήμιο της Αθήνας. Η ταινία την ακολουθεί σε μια σειρά από αποτυχημένες (κρυπτο-ερωτικές) συναντήσεις, σε διάφορα σημεία της πρωτεύουσας. Μια καταγραφή των ελάχιστων λεπτομερειών από αυτά τα προκαθορισμένα ή τυχαία ραντεβού.
2ο μέρος: Ιάσων, ο διχασμένος εραστής: Μια ερωτολογική μυθοπλασία, με τον ήρωα να περιφέρεται διχασμένος ανάμεσα σε δύο γυναίκες. Με την Άννα γνωρίζει τη σεξουαλική και πνευματική πλήρωση, με την Αρετή την αποτυχία και την αποστέρηση.
Με τους: Γιώτα Φέστα, Ιφιγένεια Μακάτη, Κωστή Κουτσουκέλη, Χαρά Αγγελούση, Γιάννη Ζαβραδινό, Σοφία Κακαρελίδου.
Το άρωμα της βιολέτας – 1985
Μαρία Γαβαλά
Η Ισμήνη και η Ντίνα, δύο νεαρά κορίτσια, εξαδέρφες, ζουν στην Αθήνα. Η αφήγηση επικεντρώνεται στις ιδιαιτερότητες του ψυχισμού τους, στη μεταξύ τους αντιπαλότητα, αλλά και στο κοινό τους χαρακτηριστικό: στην εμμονή τους σε ψευδαισθήσεις και στερεότυπα. Με τους: Γιώτα Φέστα, Μαριτίνα Πάσσαρη, Νίκο Καμτσή, Άκη Δαβή, Γιάννη Χατζηγιάννη, Ροζίτα Κοέν.
Το μαγικό γυαλί – 1988
Μαρία Γαβαλά
Μέσα από ένα παραπειστικά ανάλαφρο στυλ και την παράθεση διάφορων μικροπεριστατικών της καθημερινότητας ενός παντρεμένου ζευγαριού, η ταινία πραγματεύεται την ευθραυστότητα της σχέσης των δύο ανθρώπων – τόσο τις εξωτερικές όσο και τις εσωτερικές απειλές.
Πρωταγωνιστούν: Νόνη Ιωαννίδου, Άκης Σακελλαρίου, Σμαράγδα Διαμαντίδου, Μπονίτα Παπαστάθη, Λελούδα Πέτρου, Μπάμπης Χατζηδάκης.
