Απρίλης – Η νέα ταινία της Ντέα Κουλουμπεγκασβίλι που θα προτιμήσουν οι σινεφίλ

Απρίλης – Η δραματική ταινία της Γεωργιανής Ντέα Κουλουμπεγκασβίλι βγαίνει στα σινεμά σήμερα Πέμπτη 20 Ιανουαρίου.

Απρίλης (2024) – Η ταινία της Ντέα Κουλουμπεγκασβίλι, έρχεται για να μιλήσει για θέματα που ακόμη διχάζουν. Η Νίνα είναι εξειδικευμένη μαιευτήρας σε κλινική της ανατολικής Γεωργίας. Βρίσκεται αντιμέτωπη με την κατηγορία του ιατρικού λάθους μετά από έναν δύσκολο τοκετό και τον θάνατο βρέφους. Καθώς είναι γνωστό ότι η Νίνα παρέχει αντισυλληπτικά χάπια στα κρυφά, όπως και ότι πραγματοποιεί παράνομες εκτρώσεις σε γυναίκες της τριγύρω επαρχίας, ο συντετριμμένος πατέρας του μωρού απαιτεί τη διεξαγωγή ειδικής έρευνας, υποπτευόμενος ότι ο θάνατος του παιδιού δεν ήταν τελικά τυχαίος. Η έρευνα που ακολουθεί, απειλεί να καταστρέψει επαγγελματικά τη Νίνα – το μόνο που φαίνεται να δίνει νόημα στη ζωή της.

Δεν είναι ιδιαίτερα «φιλόξενο» ως προς μια σημαντική μερίδα του κοινού το φιλμ της Ντέα Κουλουμπεγκασβίλι. Απαιτεί υπομονή, συντονισμό με τους υπνωτικούς του ρυθμούς και μια διάθεση αποκρυπτογράφησης νοημάτων που δεν σερβίρονται σ’ ένα πιάτο για την κατανάλωση του καθενός.

Όσοι αφεθούν στη ροή των εικόνων (που ενίοτε θυμίζει ακόμη και την ονειρική αισθητική ενός Τέρενς Μάλικ) πάντως θα ανταμειφθούν με μια εμπειρία πολύ ξεχωριστή, γεμάτη σκηνοθετική βιρτουοζιτέ γύρω από το πώς αξιοποιεί τις μεγάλες σε διάρκεια λήψεις και τις σιωπές.

Με μια πρώτη ανάγνωση, ο μύθος που ξεδιπλώνεται επί της οθόνης έχει στο επίκεντρό του τη θεματική της σωματικής αυτονομίας καθώς και τη θέση της γυναίκας συνολικά στη Γεωργία επί του παρόντος. Και όντως ένα μεγάλο κομμάτι της δραματουργίας περιστρέφεται γύρω από σχετικά ερωτήματα και διατυπώσεις, αλλά η Κουλουμπεγκασβίλι επεκτείνεται ευρύτερα. Εξερευνά  μεταξύ άλλων και το πού βρίσκονται οι ρίζες του συντηρητισμού γενικότερα στις κοινωνίες όπως και το πώς ο θεσμός της οικογένειας ίσως λειτουργεί περισσότερο ως καθρέφτης ενός περίγυρου και όχι τόσο ως «καταφύγιο» από έξωθεν επιρροές.

Και μέσα στις παθογένειες της σημερινής Γεωργίας που καταγράφονται σεναριακά υπάρχουν και διαπιστώσεις που αφορούν και άλλες κοινωνίες, ειδικά με τις συνθήκες που δημιουργεί το τωρινό πολιτικό κλίμα παγκοσμίως.

Αλλά και πέραν αυτής της διάστασης, υπάρχει μια ψυχαναλυτική πλευρά όσον αφορά τον χαρακτήρα της πρωταγωνίστριας, ακόμη και με σκηνές που διασχίζουν τα «χωράφια» του αλληγορικού προκειμένου να κάνουν περισσότερο κατανοητό το τέλμα στο οποίο βρίσκεται σε κάθε τομέα και το οποίο καταλήγει στο ότι, για μια πλειάδα λόγων, η ίδια μισεί τον εαυτό της.

Απρίλης – Ο στοχασμός που επιχειρείται σεναριακά είναι άκρως απαισιόδοξος. Το άτομο δυστυχώς δεν μπορεί να προστατευτεί, ακόμη και αν προσπαθεί γι’ αυτό, από ένα κράτος που το αλλοτριώνει ως προς το πώς θα αναπτυχθεί σε προσωπικό επίπεδο και τις προοπτικές που δύναται να έχει εντός του.

Υπονοείται μέσα από διαλόγους ότι οι πιέσεις για αλλαγές έρχονται αργά ή γρήγορα, ως αποτέλεσμα πολύπλοκων διεργασιών, αλλά το ζήτημα είναι ότι κάποιοι θα τις ζήσουν και κάποιοι άλλοι αναπόφευκτα δεν θα τις προλάβουν, και αυτό δεν εξαρτάται από τους ίδιους.

Μπορεί κάποιοι να «διαβάσουν» το συγκεκριμένο συμπέρασμα ως μοιρολατρικό και τελικά αντιπαραγωγικό, όμως καθίσταται σαφές στην πορεία ότι σκοπός της κινηματογραφίστριας δεν είναι να παραθέσει βολικές και καθησυχαστικές λύσεις για τον εξευμενισμό των απογοητευμένων εκεί έξω, αλλά να σκιαγραφήσει μια εσωτερική απόγνωση που ενδέχεται να είναι κι εν μέρει συλλογική αν αναλογιστεί κανείς πως το σύγχρονο γεωργιανό σινεμά που εξάγεται και αλλού μοιράζεται πολλά κοινά με την εν λόγω ταινία σε σχέση με τα όσα θίγονται.

Ο ανά σημεία σκληρός φορμαλισμός είναι πιθανό να δοκιμάσει τις αντοχές αρκετών, όμως είναι σίγουρο πως ο «Απρίλης» δεν είναι απλά μια κενή άσκηση ύφους φτιαγμένη για να αποσπάσει κοινότοπους επαίνους με ελιτίστικη χροιά.

Η ταινία της Κουλουμπεγκασβίλι αρθρώνει θαρραλέες αλήθειες για τα ζητήματα που αναλύει, παίρνει ρίσκα που κατά πλειοψηφικό ποσοστό αποδίδουν και, μέσα από μια τεχνική εξαιρετικά δουλεμένη, βάζει τον εκάστοτε σινεφίλ στη διαδικασία να σημειώσει το όνομα της Κουλουμπεγκασβίλι στο κατάστιχο των δημιουργών που ήδη ξεχωρίζουν και μπορεί να κάνουν ακόμη σπουδαιότερα πράγματα στο πολύ άμεσο μέλλον.

•Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας.