![Διαφάνεια και ιδιωτικότητα – Όταν τα όρια ανάμεσα στις δύο έννοιες είναι δυσδιάκριτα](https://fragilemag.gr/wp-content/uploads/2022/02/323-scaled.jpg)
Στον 21ο αιώνα, όταν αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο ως ένα παγκόσμιο χωριό και δισεκατομμύρια ανθρώπων συνδέονται μέσω του Διαδικτύου — το απόρρητο και η διαφάνεια διαστρεβλώνονται. Ωστόσο, είναι πιο σημαντικά από ποτέ.
Το απόρρητο και η διαφάνεια είναι δύο αντικρουόμενες ιδιότητες για ένα σύστημα. Η επιλογή του ενός έναντι του άλλου αποτελεί συμβιβασμό. Τα άτομα εκτιμούν την ιδιωτικότητα έναντι της διαφάνειας, το αντίθετο, όμως, ισχύει για τις ομάδες.
Για παράδειγμα, οι χρήστες μιας πλατφόρμας μέσων κοινωνικής δικτύωσης θέλουν το απόρρητο. Οι διαφημιστές, στις ίδιες πλατφόρμες, θέλουν διαφάνεια και δυνατότητα προσέγγισης συγκεκριμένων δημογραφικών στοιχείων. Οι κυβερνήσεις θέλουν πρόσβαση σε ιδιωτικές συνομιλίες και δυνατότητα ελέγχου μιας πλατφόρμας όποτε κριθεί αναγκαίο (για λόγους ασφαλείας).
Το απόρρητο, η ασφάλεια και η διαφάνεια αλλάζουν επίσης από πλατφόρμα σε πλατφόρμα. Ηλεκτρονικό εμπόριο, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μηχανές αναζήτησης, ηλεκτρονικά ταχυδρομεία, εφαρμογές ταξιδιωτικών κρατήσεων, παράδοση φαγητού, κινητά τηλέφωνα, πλατφόρμες υγείας, πλατφόρμες εκπαίδευσης κλπ.
Τα μεγάλα ερωτήματα για τους καθημερινούς χρήστες του διαδικτύου.
– Τι σημαίνουν πραγματικά ιδιωτικότητα και διαφάνεια;
– Πώς μπορώ να διασφαλίσω το απόρρητό μου;
– Μπορώ να διαλέξω μεταξύ των δύο;
Ο Έρικ Σμιτ (πρώην Διευθύνων Σύμβουλος της Google) το 2009 είπε: «Οι καλοί άνθρωποι δεν έχουν τίποτα να κρύψουν, μόνο εκείνοι που κάνουν κάτι κακό έχουν πράγματα να κρύψουν». Αυτή η δήλωση υπονοεί ότι οι καλοί άνθρωποι δε χρειάζονται ιδιωτικότητα. Αυτός είναι ένας διαστρεβλωμένος ορισμός του «ποιος χρειάζεται ιδιωτικότητα». Για την εταιρεία που επωφελείται από την πρόσβαση στην τοποθεσία μας, στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, στο ιστορικό αναζήτησης, στις προσωπικές φωτογραφίες, στο ημερολόγιο, στα δεδομένα εργασίας. Η δήλωση ήταν αλαζονική.
•Ο πολιτισμός του 21ου αιώνα προσφέρει υψηλότερο επίπεδο δημόσιας διαφάνειας από ποτέ. Σε ορισμένες περιπτώσεις καθιστά υποχρεωτική την απώλεια του απορρήτου για την πρόσβαση σε ορισμένα προϊόντα, υπηρεσίες, επαγγέλματα και θέση στην κοινωνία. Η σύγχρονη τεχνολογία και οι σχετικές πολιτιστικές αλλαγές έχουν αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η κυβέρνηση και ποιες πληροφορίες μπορούν να μάθουν οι άνθρωποι ο ένας για τον άλλον. Λόγω της ψηφιακής επανάστασης, οι άνθρωποι δεν έχουν πλέον τον έλεγχο τού τι είναι δημόσια πληροφορία, οδηγώντας σε φόρτιση μεταξύ των αξιών της διαφάνειας και της ιδιωτικής ζωής.
Διαφάνεια
Όπως εφαρμόζεται στην επιστήμη, τη μηχανική, τις επιχειρήσεις, τις ανθρωπιστικές επιστήμες και σε άλλα κοινωνικά πλαίσια, λειτουργεί με τέτοιον τρόπο ώστε να είναι εύκολο για τους άλλους να δουν ποιες ενέργειες εκτελούνται.
Σύμφωνα με τον Μπγιούν-Τσουλ Χαν (φιλόσοφο και θεωρητικό του πολιτισμού), οι επιταγές της διαφάνειας επιβάλλουν ένα ολοκληρωτικό σύστημα ανοικτότητας σε βάρος άλλων κοινωνικών αξιών όπως η ντροπή, η μυστικότητα και η εμπιστοσύνη. Η διαφάνεια σε ένα σύστημα διασφαλίζει ότι όλοι παίζουν με τους κανόνες και κανείς δεν τους εκμεταλλεύεται. Οι επιχειρήσεις και οι κυβερνήσεις προτιμούν τη διαφάνεια για τη συμμόρφωση και τη διευκόλυνση των εργασιών για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Οι οικογένειες προτιμούν τη διαφάνεια για το τι συμβαίνει στην προσωπική ζωή των μελών τους. Τα αθλήματα προτιμούν τη διαφάνεια σχετικά με τα βοηθήματα που χρησιμοποιούν οι αθλητές για να εξασφαλίσουν ένα δίκαιο παιχνίδι. Η διαφάνεια μάς βοηθά να διατηρήσουμε μια κοινή αλήθεια. Επιτρέπει σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη ενός συστήματος να εμπιστεύονται εύκολα ο ένας τον άλλον και το σύστημα. Λειτουργεί, ωστόσο, σε βάρος της ατομικότητας.
Το Κοινωνικο-πιστωτικό Σύστημα της Κίνας
Η Κίνα κατασκευάζει ένα σύνθετο σύστημα για την παρακολούθηση των πολιτών της. Το σύστημα παρακολουθεί τους κατοίκους των πόλεων ως προς την κοινωνική τους συμπεριφορά και τους πιστώνει γι’ αυτό. Αυτός είναι ο τρόπος τους να ενθαρρύνουν την καλή συμπεριφορά στους πολίτες. Περιμένουν από τους πολίτες να τηρούν την πλήρη διαφάνεια γιατί, όπως φαίνεται, πιστεύουν επίσης ότι οι καλοί άνθρωποι δεν έχουν τίποτα να κρύψουν. Το σύστημα παρακολουθεί προσωπικές πληροφορίες όπως διεύθυνση κατοικίας, βιομετρικά στοιχεία, επάγγελμα, ιστορικό ταξιδιού και διαδικτυακή δραστηριότητα. Αυτό το είδος διαφάνειας είναι μονόδρομος και οι πολίτες θέτουν σε κίνδυνο την ελευθερία τους χωρίς κανένα προσωπικό όφελος.
Blockchain και Αποκέντρωση
Οι πλατφόρμες που λειτουργούν με blockchain, αν και ανώνυμα, έχουν εγγενή εμπιστοσύνη. Η εγγενής εμπιστοσύνη σημαίνει απόρρητο. Σε αντίθεση με το κοινωνικο-πιστωτικό σύστημα που συγκεντρώνει κεντρικά τα δεδομένα, στο Blockchain όλα τα μέλη του δικτύου μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτά. Αυτά τα δεδομένα θα μπορούσαν να είναι το αρχείο όλων των συναλλαγών (στην περίπτωση του Bitcoin και άλλων κρυπτονομισμάτων) ή θα μπορούσαν να είναι το αρχείο ψηφιακού πλούτου ή περιεχομένου που δημοσιεύτηκε σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης που βασίζονται σε τεχνολογία blockchain.
Ιδιωτικότητα
Είναι η ικανότητά μας να απομονώνουμε τον εαυτό μας, ή πληροφορίες για εμάς, και να τις εκφράζουμε επιλεκτικά. Το απόρρητο μπορεί να διατηρηθεί σε ατομικό επίπεδο ή σε επίπεδο ομάδας ή οργανισμού. Η ιστορία μάς λέει ότι το απόρρητο είναι σημαντικό για την ασφάλειά μας και μας εμποδίζει να είμαστε ευάλωτοι. Τα όρια σε αυτό που θεωρείται ιδιωτικό διαφέρουν μεταξύ των πολιτισμών και των ατόμων, αλλά εμφανίζουν κοινά θέματα.
Η διατήρηση της ιδιωτικής ζωής στον φυσικό κόσμο είναι πολύ διαφορετική από την ιδιωτική ζωή στον διαδικτυακό κόσμο. Καθώς τα συστήματα πληροφοριών μεγάλης κλίμακας καθιερώνονται και εξαπλώνονται, υπάρχουν αναρίθμητες πληροφορίες αποθηκευμένες σε πολλές βάσεις δεδομένων παγκοσμίως που ένα άτομο δεν είναι σε θέση να γνωρίζει. Η απειλή δεν βρίσκεται μόνο στο ότι οι εταιρείες του διαδικτύου έχουν πρόσβαση στα προσωπικά μας στοιχεία, αλλά κυρίως στο πώς μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν.
Δεδομένου ότι το διαδίκτυο δεν έχει επικράτεια, οι εταιρείες μπορούν να δραστηριοποιηθούν σε οποιαδήποτε περιοχή, να εγγραφούν και να ακολουθήσουν κανονισμούς σε διαφορετική περιοχή και να κάνουν ό,τι είναι δυνατό για να επωφεληθούν οικονομικά από τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών. Αρχικά, σε μικρότερη κλίμακα, οι εταιρείες τεχνολογίας χρησιμοποιούν αυτά τα δεδομένα για να κάνουν καλύτερες υπηρεσίες και να βελτιώσουν την εμπειρία του χρήστη. Αλλά καθώς οι εταιρείες αναπτύσσονται, αποκτούν περισσότερη δύναμη να εκμεταλλεύονται τα κενά, οι αγορές τείνουν να κορεστούν και αναζητούν περισσότερα κέρδη για το κεφάλαιο.
Tι μπορούμε να κάνουμε για να λογοδοτήσουν οι εταιρείες τεχνολογίας, να μάθουμε τι κάνουν με τα δεδομένα και πώς μας επηρεάζουν σε προσωπικό επίπεδο;
Επιλογή
Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά στην επιλογή Διαφάνεια έναντι Απορρήτου. Χρειάζεται πραγματικά να μοιραστώ την προσωπική μου ζωή στο Διαδίκτυο; Μπορώ να χρησιμοποιήσω την τεχνολογία χωρίς να εκχωρήσω τα δεδομένα μου; Πώς μπορώ να βεβαιωθώ ότι δεν θα πέσω θύμα κλοπής δεδομένων και δεν θα καταστώ ευάλωτος; Αυτές είναι δύσκολες ερωτήσεις και δεν έχουν σαφείς απαντήσεις. Ένας τρόπος, και είναι αρκετά δύσκολος, αλλά συχνά συνιστάται, είναι να μεταβείτε σε εναλλακτικές υπηρεσίες διαδικτύου και πλατφόρμες εστιασμένες στο απόρρητο.
Ένας άλλος τρόπος είναι να διαλέξετε εταιρείες υπολογιστών που διαθέτουν ένα λειτουργικό με υψηλή ασφάλεια και με αυστηρές πολιτικές απορρήτου. Αλλά πόσο μακριά μπορεί να φτάσει ένα άτομο για να διασφαλίσει το διαδικτυακό του απόρρητο όταν η απειλή δεν είναι πάντοτε εμφανής. Όταν η απειλή δεν το επηρεάζει σε καθημερινή βάση. Είναι λοιπόν σαφές ότι οι επιλογές μας εξαρτώνται από το πόσο μας επηρεάζουν άμεσα, αλλά και από την επίγνωσή μας. Προς το παρόν, το διαδίκτυο έχει αναγκάσει τους χρήστες να παίζουν με τους κανόνες του και να διατηρούν μια ψευδαίσθηση επιλογών.
Είναι πολύ λεπτή η ισορροπία μεταξύ απόρρητου και διαφάνειας
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η διαφάνεια έχει σημασία τόσο για τον καταναλωτή όσο και για τον παραγωγό. Αλλά υπάρχουν και συστήματα με αντικρουόμενα συμφέροντα ανάμεσα στον καταναλωτή και τον παραγωγό. Οι εταιρείες και οι πλατφόρμες προσπαθούν να περπατήσουν σε ένα λεπτό σχοινί δημιουργώντας την αντίληψη ότι τα προϊόντα τους είναι ασφαλή στη χρήση. Ενώ ταυτόχρονα κάνουν χρήση των προσωπικών δεδομένων με τρόπους που βλάπτουν τους χρήστες και ωφελούν τους σκοπούς τους. Αυτό λειτουργεί καλά όσο η επίδραση παραμένει χαμηλή. Αλλά όταν ο αντίκτυπος έχει να κάνει με την εθνική και παγκόσμια πολιτική, τους πολίτες ενός ολόκληρου έθνους ή συγκεκριμένες ομάδες και κοινότητες, η διασφάλιση της ιδιωτικής ζωής καθίσταται πράξη ευθύνης.
Οι πολιτικές των κυβερνήσεων δεν αποσκοπούν απαραίτητα στη διασφάλιση της ιδιωτικής ζωής και της διαφάνειας. Υπάρχει τεχνολογία ασφαλείας που είναι διαθέσιμη, υλοποιήσιμη και που θα ήταν καλό να τη γνωρίζουμε. Αλλά το αν αυτή η τεχνολογία εξελιχθεί, όσο και οι πλατφόρμες του διαδικτύου, μένει να το δούμε. Μέχρι τότε, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να κινούμαστε με προσοχή στον κυβερνοχώρο.
πηγή: medium