Ο Στέλιος Πετράκης σκηνοθετεί το εμβληματικό «Κεκλεισμένων των θυρών» (Huis clos) του Ζαν Πολ Σαρτρ στο Studio Μαυρομιχάλη. Η παράσταση έχει πρεμιέρα την 1η Μαρτίου και θα παίζεται κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στις 21:00
Το έργο ορόσημο του Γάλλου διανοούμενου ο οποίος ζυμωμένος με την μαρξιστική θεωρία οδηγείται σε μια προσωπική θεώρηση για τον άνθρωπο διατυπώνοντας το κίνημα του υπαρξισμού, γράφτηκε το 1943 για να παρουσιαστεί στη σκηνή ένα χρόνο αργότερα το 1944 στο θέατρο του Vieux- Colombier στο Παρίσι. Θεωρείται ορόσημο, ακριβώς γιατί μέσα από αυτό διατυπώνεται η περίφημη θεωρία του «είναι για τον άλλον» (l’etre pour l’autrui), βασικό στοιχείο του υπαρξισμού, ενώ ουσιαστικά αποτελεί τη θεατρική διατύπωση του δοκιμίου του «Το Είναι και το Μηδέν». Στο πιο πολυπαιγμένο έργο του ο Ζαν Πολ Σαρτρ διατείνεται πως «η κόλαση είναι οι άλλοι», και η σχέση μας μαζί τους είναι καθοριστική και σχεδόν αντανακλαστική: οι άλλοι είμαστε εμείς και εμείς είμαστε οι άλλοι.
Τρεις εντελώς διαφορετικοί μεταξύ τους άνθρωποι, δυο γυναίκες και ένας άνδρας, αφού πεθάνουν βρίσκονται εγκλωβισμένοι στο «καθαρτήριο». Κάθε έναν από αυτούς τον υποδέχεται το «Γκαρσόν», ένα –σε αυτήν την παράσταση κυριολεκτικά- «δισυπόστατο» πλάσμα που τους οδηγεί διαδοχικά στο συγκεκριμένο δωμάτιο και τους εξηγεί τους «κανόνες λειτουργίας», σχολιάζει, παρεμβαίνει και φυσικά…. απολαμβάνει την εξέλιξη.
Η κόλαση όμως δεν είναι αυτό που περίμεναν οι τρείς νεκροί. Δεν υπάρχουν όργανα βασανιστηρίων παρά μόνο ένα σαλόνι με …ευρωπαϊκή επίπλωση. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα σχεδόν άδειο δωμάτιο, με τρεις πολυθρόνες διαφορετικού χρώματος οι οποίες αποτελούν το κεντρικό σετ της σκηνικής σύνθεσης. Οι τρεις προσφάτως αποβιώσαντες χαρακτήρες αναζητούν τον Δήμιο που θα τους υποβάλλει στα βασανιστήρια που τους αξίζουν, αλλά μάταια. Ο Δήμιος είναι ο κάθε ένας από τους τρείς για τους άλλους δυο και η τιμωρία τους είναι η αναγκαστική συνύπαρξή τους σε αυτό το δωμάτιο για πάντα.
Οι τρεις ήρωες, υπό το άγρυπνο βλέμμα και τις παρεμβάσεις του «Γκαρσόν», σταδιακά εξομολογούνται ο ένας στον άλλον τις αμαρτίες τους, τους λόγους για τους οποίους βρέθηκαν στην κόλαση και όσο γνωρίζονται καλύτερα, αντιλαμβάνονται πως η διαφορετικότητά τους καθιστά την συνύπαρξή τους αδύνατη, καθιστά την συνύπαρξή τους βασανιστήριο…
Κεκλεισμένων των θυρών στην Ελλάδα
Το έργο το γνώρισε στο ελληνικό κοινό ο Κάρολος Κουν την περίοδο 1954-1955 στο Υπόγειο σε μετάφραση Αλέξη Σολωμού ενώ στη διανομή ήταν η Βέρα Ζαβιτσιάνου, ο Πέτρος Φυσσούν, ο Γιώργος Λαζάνης και η Αναστασία Πανταζοπούλου. Έκτοτε, είναι πολυάριθμες οι παραστάσεις του έργου, που έχουν ανέβει στην Ελλάδα από τόσο από επαγγελματικούς όσο και από ερασιτεχνικούς θιάσους, πειραματικές σκηνές , ακόμα και από χοροδραματικά ανσάμπλ.
Σταχυολογούμε κάποιες:
Ιστορική είναι η παράσταση του ΚΘΒΕ το 1979-1980 στο Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών σε σκηνοθεσία του Θεόδωρου Τερζόπουλου με τους Χρήστο Στεργιογλου, Κοσμά Ζαχάρωφ, Ελένη Καρπέτα και Ανέζα Παπαδοπούλου. Το 2002 ανεβαίνει στο Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας από τον Σοφοκλή Πέππα σε μετάφραση Γρηγόρη Γρηγορίου. Εκεί θα συναντήσουμε τους Κώστα Τριανταφυλλόπουλο, Σμαράγδα Σμυρναίου, Μαρία Πρωτόπαπα και Γιώργο Βελέντζα. Η Νικαίτη Κοντούρη σκηνοθετεί το 2005 για το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας το έργο ανεβάζοντας στη σκηνή τους Λάζαρο Γεωργακόπουλο, Λυδία Φωτοπούλου, Φαίδωνα Καστρή και Μαρία Κατσιαδάκη. Η Κεντρική Σκηνή του Νέου Ελληνικού Θεάτρου Γιώργου Αρμένη φιλοξενεί το 2011 την παράσταση της Έφης Μουρίκη με την ίδια στη διανομή μαζί με τους Βλαδίμηρο Κυριακίδη, Κατερίνα Παπουτσάκη και Γιώργο Πολυχρονόπουλο.
Το 1975 ηχογραφείται για το ραδιόφωνο σε μετάφραση και σκηνοθεσία Γρηγόρη Γρηγορίου ενώ ακούγονται οι ηθοποιοί Χρήστος Δοξαράς, Χρήστος Τσάγκας, Άννυ Πασπάτη, Αγνή Βλάχου.Το 1995 προβάλλεται στην ΕΤ1 η τηλεοπτική μεταφορά του στο πλαίσιο της εκπομπής «Βραδιά Θεάτρου» σε σκηνοθεσία των Γιώργου Ρεμούνδου και Τζώρτζη Αγαθονικιάδη. Πρωταγωνιστούν οι Άννα Φόνσου, Μαίρη Ραζή, Σωτήρης Τσόγκας και Γιώργος Μουστάκας.
«Κεκλεισμένων των θυρών» σήμερα στο Studio Μαυρομιχάλη
Ο Στέλιος Πετράκης κάνει τη δραματουργική επεξεργασία και «φρεσκάρει» με σύγχρονη απόδοση το κλασικό πλέον αυτό έργο. Επιλέγει μια ομάδα από νέα παιδιά που μόλις αποφοίτησαν από δραματικές σχολές επενδύοντας έτσι σε μια φρέσκια ματιά σε όλα τα στοιχεία της παράστασης . Τα κοστούμια δημιουργεί η Μάγδα Καλορίτη ενώ την πρωτότυπη μουσική υπογράφει ο Φοίβος Σαμαρτζής. Την ευθύνη του σχεδιασμού φώτων έχει ο ίδιος ο σκηνοθέτης, φωτογραφίζει ο Δημήτρης Λαντζούνης και την εικαστική επιμέλεια έχει ο Παναγιώτης Λυκουρίδης. Ερμηνεύουν οι Τάμμυ Κασιμάτη, Γιάννης Κατής, Μαρίζα Μανατάκη, Μαρτίνα Ολχάβα, Χρυσάνθη Παπαλεβέντη. Η παράσταση θα παίζεται κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στις 21:00 στο Studio Μαυρομιχάλη από την 1η Μαρτίου.
Η «Akatsuki Theatre Company»
Η Akatsuki Theatre Company («Ακάτσουκι Αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία») είναι Αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία παραγωγής θεατρικών παραστάσεων, εγγεγραμμένη στο Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων του Υπουργείου Πολιτισμού και αυτοχρηματοδοτούμενη από τα μέλη της. Ιδρύθηκε το 2017 στοχεύοντας σε ένα μη ρεαλιστικό θέατρο, αντλώντας κυρίως από έργα της Λογοτεχνίας του Φανταστικού, της Λογοτεχνίας Τρόμου, των Ιαπωνικών anime και manga και γενικότερα της ποπ κουλτούρας. Πρώτη παράσταση της Akatsuki ήταν το “Techou-To Tεφτέρι” του Στέλιου Πετράκη, στο Θέατρο “Λύχνος” το 2017, μια παράσταση εμπνευσμένη από τα Ιαπωνικά manga, η οποία έτυχε ενθουσιώδους υποδοχής από το σχετικό κοινό κι έφερε στο θέατρο νέους ανθρώπους, κάποιοι από τους οποίους παρακολούθησαν θεατρική παράσταση για πρώτη φορά στην ενήλικη ζωή τους. Την ίδια χρονιά η Ομάδα συμμετείχε με το ίδιο έργο στο 4ο Φεστιβάλ του Οργανισμού Εταιρικών Θιάσων του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών (ΟΕΘ-ΣΕΗ) και απέσπασε ενθουσιώδη σχόλια για την πρωτοτυπία της παράστασης.
Η δεύτερη παράσταση της Ομάδας ήταν το “KURO” του Στέλιου Πετράκη, στο Θέατρο “ΠΚ” το 2020. Επρόκειτο για μια θεατρική συνάντηση των θρύλων της Ιαπωνίας μ’ εκείνους του Ελληνικού Πολιτισμού, της Ιαπωνικής ποίησης «χαϊκού» με την Ελληνική δημοτική ποίηση και την αρχαία τραγωδία, επενδυμένη με την πρωτότυπη μουσική του συνθέτη Αντώνη Καραθανασόπουλου.
Η “Akatsuki” συνεργάζεται με καταξιωμένους αλλά κυρίως με νέους ηθοποιούς εκμεταλλευόμενη το γεγονός πως το κοινό στο οποίο απευθύνεται θα έρθει στο θέατρο για το έργο και το είδος και όχι για τον πρωταγωνιστή, δεδομένου του ότι η ομάδα έχει σαφή προσανατολισμό προς συγκεκριμένο ρεπερτόριο. Δίνει έτσι την ευκαιρία σε νέους ηθοποιούς να δοκιμαστούν σε βασικούς ρόλους σε υψηλού καλλιτεχνικού επιπέδου και αισθητικής παραστάσεις.
