Από την Ντέμη Αυλωνίτη //
Είναι η εξαίρεση ή ο κανόνας άραγε; Νόμιζα ότι ένας Μίλαν Κούντερα δεν θα είχε ποτέ λόγο να βλέπει ανταγωνιστικά έναν Στίβεν Κινγκ και να στήνει υποχθόνιες παγίδες σε συναδέλφους του. Ειδικά σε εκείνους που δεν έχουν καν την ίδια θεματολογία, τρόπο γραφής ή αναγνωστικό κοινό με εκείνον.
Άμα έχεις συγγραφικό ταλέντο όλο το σύμπαν συνωμοτεί (όπως θα έλεγε για πολλοστή φορά ο Κοέλιο) για να «ανθίσεις» και να χαρίσεις πολύτιμες σελίδες ανάγνωσης στον κόσμο. Δεν συνωμοτεί για να εξοντώσεις την έμπνευση και την ικανότητα του υπόλοιπου κόσμου. Τι σε νοιάζει τώρα εσένα αν μαζί με το βιβλίο σου στον ελεύθερό του χρόνο διαβάσει κάποιος και κάτι άλλο. Πραγματικά, δεν το καταλαβαίνω. Και ο Κούντερα για να μην υπάρξουν παρεξηγήσεις δεν μισεί κάποιον, ούτε είπε κάποια κακή κουβέντα. Χρησιμοποιήθηκε απλώς ως παράδειγμα για να τεθεί ένας προβληματισμός μου, ο οποίος προέκυψε πριν από λίγες ημέρες, έτσι ξαφνικά. Είχα ακούσει κάποιους να μιλούν για απειλές, εμπόδια και «πολέμους» εκδοτών με συγγραφείς και συγγραφέων με άλλους γραφιάδες, μα δεν ήθελα να το πιστέψω. Σε μία συνάντηση που είχα πρόσφατα στην Πλατεία Καρύτση με δύο από αυτούς, το διαπίστωσα δυστυχώς και κατ’ ιδίαν. Ναι, υπάρχουν συγγραφείς που έχουν πιο ισχυρές κλίκες και από τους πολιτικούς και μένουν ξάγρυπνοι μερόνυχτα αν κάποιος, που δεν ανήκει στην «παρέα» τους, σημειώνει υψηλές πωλήσεις καταφέρνοντας να βάλει μία συγγραφική ιστορία του στη λίστα με τα μπεστ σέλερ.
Ο Μίλαν (αν ονομάσω έτσι τον έναν συγγραφέα) και ο Στίβεν (τον νούμερο δύο) είχαν κάποτε καλές σχέσεις. Όταν ο πρώτος ήταν «φτασμένος» και ο άλλος ανερχόμενος ακόμα. Τότε όλα έβαιναν φυσιολογικά. Έπεφταν τηλεφωνήματα μέσα στη νύχτα για να συζητήσουν ιδέες, να προτείνουν πράγματα γενικά, να ευχηθούν μία αληθινή καληνύχτα βρε παιδί μου. Σήμερα όμως η κατάσταση είναι λίγο διαφορετική. Έως και θλιβερή. Γιατί είναι και οι δύο αναγνωρίσιμοι πλέον. Και καθώς μοιράζονταν το ίδιο τραπέζι αντάλλασσαν περίεργα βλέμματα υποδυόμενοι τους παλιούς καλούς φίλους, καθώς επίσης και «φιλοφρονήσεις» για τα βιβλία που έχουν πλέον και οι δυο στο ενεργητικό τους. Όταν ήταν άσημοι και ταπεινοί «μισούσαν» το δικό τους γράψιμο, σήμερα τού οποιουδήποτε άλλου. Υπάρχει λόγος; Μόλις τραβάει ο καθένας τον δρόμο για το σπίτι, επιστρατεύει όλους τους «δικούς» του για να αφήσουν τον άλλον στην «απ’ έξω». Από βιβλιοπωλεία, λογοτεχνικές βραδιές, αγαπημένα σάιτ βιβλιόφιλων. Γιατί; Υπάρχει εξήγηση για το ότι ένας συγγραφέας γίνεται καυστικός και κακός όσον αφορά τη δουλειά ενός άλλου; Είναι ζήλεια, φόβος, τι; Φυσικά, δεν είναι όλοι έτσι, αλλά δεν είναι και λίγοι αυτοί που εντάσσονται σε μία ομάδα.
Και το συγκεκριμένο φαινόμενο παρατηρείται επειδή απλά υπάρχει ένας γενικότερος φανατισμός στο αίμα μας; (Υποστήριξε μία ομάδα, ένα κόμμα, ένα πρόσωπο, μία θρησκεία, μία δουλειά, μία φυλή, και … μην αφήσεις τους άλλους να κάνουν τη δουλειά τους, αλλά «χτύπα» τους αλύπητα για να καταλάβουν ποιος είσαι εσύ). Ή πρόκειται απλά για μία ανεπάρκεια, ανασφάλεια και αναγκαία αδιαλλαξία; Δεν περίμενα ποτέ σε ανθρώπους με μόρφωση και ιδιαίτερη ευαισθησία να εντοπίσω τέτοιου είδους συμπεριφορά. Συνίσταται πάντως λίγη προσοχή. Διότι την ώρα που εσύ μπορεί να γράφεις, το ίδιο μπορεί να κάνει και το νοήμον κοινό. Να γράψει εσένα, γενικά και ειδικά. Γιατί το πόσο καλός είσαι, δεν μετριέται από την «παρέα» σου. Και ποτέ μην υποτιμάς το έργο κανενός. Το μελάνι φτάνει για όλους. Και είναι θέμα αξιοπρέπειας. Ας απολαύσουμε τώρα δέκα «ταπεινά» αποφθέγματα προσώπων που έχουν καθιερωθεί στο χώρο:
«Ένας επαγγελματίας συγγραφέας είναι ένας ερασιτέχνης που δεν τα παράτησε».
(Richard Bach, 1936, Αμερικανός συγγραφέας)
«Ένας μεγάλος συγγραφέας φαίνεται από τον αριθμό των σελίδων που δεν έχει δημοσιεύσει».
(Stephane Mallarme, 1842- 1898, Γάλλος ποιητής)
«Γράφω για να αφηγηθώ, όχι για να αποδείξω».
(Κοϊντιλιανός, 35-96μ. Χ, Ρωμαίος ρήτορας)
«Μου πήρε δεκαπέντε χρόνια για να συνειδητοποιήσω ότι δεν έχω ταλέντο στο γράψιμο, αλλά δεν μπορούσα να τα παρατήσω πια γιατί, στο μεταξύ, είχα γίνει διάσημος».
(Robert Benchley, 1889- 1945, Αμερικανός αρθρογράφος).
«Οι συγγραφείς είναι λίγο κάτω από τους κλόουν και λίγο πάνω από τις εκπαιδευόμενες φώκιες».
(John Steinbeck, 1902 – 1968, Αμερικανός συγγραφέας, Νόμπελ 1962)
«Υπάρχουν δύο ειδών συγγραφείς. Οι καλοί και οι κακοί. Οι κακοί γράφουν κακά έργα, οι καλοί δεν κάνουν τίποτα».
(Sacha Guiltry, 1885-1957, Γάλλος συγγραφέας)
«Γράφει κανείς βιβλία πάντα με κίνητρα που είναι σκοτεινά.»
(Christine Orban, 1954, Γαλλίδα συγγραφέας)
«Η καλύτερη στιγμή για να σχεδιάσεις ένα βιβλίο είναι ενώ πλένεις τα πιάτα».
(Agatha Christie, 1890- 1976, Βρετανίδα συγγραφέας)
«Να γράφεις σημαίνει να αποκηρύσσεις τον κόσμο εκλιπαρώντας τον κόσμο να μη σε εγκαταλείψει».
(George Perros, 1923-1978, Γάλλος συγγραφέας)
«Δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες και συνταγές για να γίνει κανείς συγγραφέας. Αυτό που χρειάζεται είναι 99% ταλέντο, 99% πειθαρχία και 99% δουλειά».
(William Faulkner, 1897 – 1962, Αμερικανός συγγραφέας, Νόμπελ 1949)
