του Παύλου Θ. Κάγιου //

Τα λογοτεχνικά αριστουργήματα ποτέ δεν πεθαίνουν και «Οι άθλιοι» του Βίκτορος Ουγκό φτάνουν στις μέρες μας και η επικαιρότητά τους σε σοκάρει διαπιστώνοντας ότι δεν έχει περάσει ούτε μια μέρα από τότε – το 1862! Και η ταινία του Λατζ Λι πάνω σε αυτό το έργο είναι η πιο δυνατή από τις νέες της εβδομάδας. Πρεμιέρα κάνουν επίσης οι ενδιαφέρουσες ταινίες «Κόντρα σε όλα», το «Ένας καλός ψεύτης» με τις επιβλητικές παρουσίες των Έλεν Μίρεν, Ίαν Μακ Κέλιν, και το «Μια ευτυχισμένη γυναίκα».

«Οι άθλιοι»
Η παράλογη βία οδηγεί στα άκρα και ο Λατζ Λι είχε την πολύ τολμηρή ιδέα στη πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, να μεταφέρει τους «Άθλιους» του Βίκτορος Ουγκό στο σημερινό Παρίσι -και μάλιστα στις ίδιες γειτονιές που διαδραματιζόταν αυτό το λογοτεχνικό αριστούργημα.

Αξίζει, νομίζω, πριν από όλα να θυμηθούμε τα ίδια τα λόγια του Βίκτορος Ουγκό για το έργο του:

«Οι Άθλιοι» γράφτηκαν για όλα τα έθνη. Δεν ξέρω αν θα διαβαστούν απ’ όλους, όμως εγώ για όλους τούς έγραψα. Όπου ο άνθρωπος ζει αμόρφωτος και απελπισμένος, όπου η γυναίκα πουλάει το κορμί της για μια μπουκιά ψωμί, όπου το παιδί υποφέρει από αγραμματοσύνη κι από έλλειψη παιδείας, το βιβλίο των «Αθλίων» χτυπά την πόρτα φωνάζοντας δυνατά: «Ανοίξτε μου! Έρχομαι για σας!» Στο σκοτεινό σημείο όπου βρίσκεται ο σημερινός πολιτισμός, ο άθλιος ονομάζεται ΑΝΘΡΩΠΟΣ που αγωνιά κάτω απ’ όλα τα κλίματα και τα καθεστώτα και που στενάζει σ’ όλες τις γλώσσες”.

Το στόρι, λοιπόν, της ταινίας μάς πηγαίνει στη Μονφερμέιγ, στα προάστια του Παρισιού, εκεί που ο Βίκτωρ Ουγκώ έστησε το σκηνικό για τους «Άθλιους» και σήμερα δρα μια ομάδα της αστυνομίας κατά του εγκλήματος με μεθόδους αμφιβόλου ηθικής ακεραιότητας. Σε μια κατά τ’ άλλα συνηθισμένη περίπολο, ένα drone καταγράφει ένα σκηνικό που θα μπορούσε να εκθέσει την ομάδα και τις μεθόδους τους. Κι από ‘δω αρχίζει μια προκλητική και παράλογη σύγκρουση μεταξύ κατοίκων και αστυνομίας που θα ξεφύγει κάθε λογικής… Πολύ καλογραμμένο και έξυπνα προσαρμοσμένοι «Οι άθλιοι» στο σήμερα είναι και το σενάριο που έχει δουλευτεί από τους: Λατζ Λι, Τζιορντάνο Τζεντερλίνι, Αλεξις Μανέντι

Μπορεί να χαρακτηρίστηκε το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Λατζ Λι ως παραλλαγή ή επηρεασμένο από το «Κάνε το Σωστό» και το «Μίσος», αλλά δεν μπορείς να μη θαυμάσεις την ευφυέστατη και τολμηρά εμπνευσμένη του ιδέα να στηριχτεί ιδεολογικά στην παρισινή εξέγερση του 2005 και σεναριακά στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Βίκτορος Ουγκώ .

•Μια ταινία που σωστά κέρδισε το βραβείο της επιτροπής του Φεστιβάλ των Καννών, το βραβείο κοινού στις δικές μας Νύχτες πρεμιέρας και το Βραβείο Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου. Αποτελεί, επίσης, την επίσημη πρόταση της Γαλλίας για το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας

Και είναι πολύ δυνατά τα ίδια τα λόγια του σκηνοθέτη για την ταινία του και το πώς τη γύρισε: «Σε αυτή την ταινία μιλάω λίγο για τη ζωή μου, τις εμπειρίες μου κι αυτές των συγγενικών μου προσώπων. Ό,τι βλέπετε βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα: Τη νίκη του Παγκοσμίου Κυπέλου, την άφιξη του νέου αστυνομικού στη γειτονιά, το drone, ακόμη και το κλεμμένο λιοντάρι και το τσίρκο!

•Επί πέντε χρόνια κινηματογραφούσα ότι συνέβαινε στη γειτονιά μου, ειδικά την αστυνομία. Τη στιγμή που έκαναν την εμφάνιση τους, έπιανα την κάμερα μου κι έτρεχα. Ήθελα να δείξω την πολυπλοκότητα της γειτονιάς, μένω ακόμη εκεί, είναι η ζωή μου και το πλατό μου!

Η πραγματικότητα είναι πάντα σύνθετη. Υπάρχει καλό και κακό σε όλες τις πλευρές. Προσπαθώ να κοιτάζω κάθε χαρακτήρα μου χωρίς να τον κρίνω. Οι γειτονιές μας είναι σε αναβρασμό, υπάρχουν φατρίες και συμμορίες, αλλά ζούμε όλοι μαζί και προσπαθούμε να κρατήσουμε τα πάντα υπό έλεγχο. Φαίνεται αυτό στην ταινία- οι συμβιβασμοί που κάνουν όλοι για να ζουν ειρηνικά.

Είναι πολύ εύκολο να συνυπάρχουμε όταν έχουμε χρήματα. Όταν δεν έχουμε πρέπει να βρίσκουμε τρόπους να επιβιώνουμε. Το ίδιο ισχύει και για τους αστυνομικούς. Η ταινία δεν τοποθετείται, προσπάθησα να είμαι δίκαιος. Ήμουν 10 χρονών την πρώτη φορά που με σταμάτησε και με έψαξε η αστυνομία, άρα καταλαβαίνει κανείς πόσο οικεία μου είναι η διαδικασία. Οι περισσότεροι από τους αστυνομικούς δεν έχουν λάβει σωστή μόρφωση και οι ίδιοι ζουν σε δύσκολες συνθήκες στην ίδια γειτονιά.

«Οι Άθλιοι» είναι μια ανθρωπιστική και ταυτόχρονα πολιτική ταινία που καταγγέλλει το σύστημα στο οποίοι όλοι πέφτουν θύματα. Η ευθύνη πέφτει στους πολιτικούς και τα πράγματα μόνο χειροτερεύουν. Παρόλα αυτά, έχουμε μάθει να ζούμε σε αυτές τις γειτονιές, με 30 εθνικότητες να συνυπάρχουν. Η ζωή στα προάστεια απέχει πολύ από αυτό που δείχνει η τηλεόραση. Πως θα μπορούσαν οι πολιτικοί να λύσουν τα προβλήματα μας όταν δεν ξέρουν καν πως ζούμε;»

Βιογραφικό Λατζ Λι
Ο Λατζ Λι, είναι γέννημα θρέμμα της Μονφερμέιγ, είναι ιδιαίτερα γνωστός για τα ντοκιμαντέρ του που απεικονίζουν την πραγματικότητα της κοινωνικής και πολιτικής ζωής της Γαλλίας. Ξεκίνησε την καριέρα του ως ηθοποιός και μέλος της Kourtrajme, μιας κολλεκτίβας που δημιουργήθηκε το 1995 από τους παιδικούς του φίλους Κιμ Σαπερόν και Ρομέν Γαβράς.

Ο Λι σκηνοθέτησε τη πρώτη του μικρού μήκους ταινία Montfermeil Les Bosquets το 1997.

Το 2004, μαζί με το φωτογράφο JR (γνωστό για τις τεράστιες φωτογραφίες του που στολίζουν τους τοίχους στη Μονφερμέιγ και το Παρίσι) έγραψαν και σκηνοθέτησαν το ντοκιμαντέρ 28 Millimeters.

•Οι θάνατοι των δύο νέων Ζιέντ Μπενά και Μπουνά Τραορί κατά τη διάρκεια της εξέγερσης στο Παρίσι το 2005, θορύβησαν τον Λατζ Λι και τον οδήγησαν να κάνει ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο 365 Days in Clichy-Montfermei, στο οποίο παρακολουθεί τη γειτονιά του για ένα ολόκληρο χρόνο (2007)

Συνέχισε τη δουλειά του στα ντοκιμαντέρ και το 2014 σκηνοθέτησε το 365 Days In Mali, που έριχνε φως σε μια περιοχή σε τρομερή αναταραχή. Το 2016, ο Λι σκηνοθέτησε το Marakani in Mali, διαφήμιση για τη ΜΚΟ Max Havelaar της Γαλλίας.Το 2017, σκηνοθέτησε τη μικρού μήκους, Les Misérables, που ήταν υποψήφια για Σεζάρ. Την ίδια χρονιά σκηνοθέτησε το A Voix Haute, επίσης υποψήφιο για Βραβείο Σεζάρ. Οι «Άθλιοι» είναι η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Λι, εμπνευσμένη από την πρωτότυπη μικρού μήκους του ιδίου.

Σκηνοθεσία: Λατζ Λι
Παίζουν: Νταμιέν Μπονάρ, Αλέξις Μανέντι, Ντζιμπρίλ Ζονγκά

«Κόντρα σε όλα»
Πριν κάποιες δεκαετίες τα φιλμ με ήρωες οδηγούς αγωνιστικών αυτοκινήτων και ιστορίες γύρω από αγώνες αυτοκινήτων, ήταν πολύ της μόδας -κάτι στο οποίο είχε συμβάλει και ο αλησμόνητος Στιβ Μακ Κουίν με το πάθος του για τα αυτοκίνητα και τους αγώνες .

Τώρα, το Χόλυγουντ πλασάρει και πάλι το «είδος» και βάζει ως κράχτες τους βραβευμένους με Όσκαρ Ματ Ντέιμον και Κρίστιαν Μπέιλ. Αυτοί είναι οι πρωταγωνιστές στην ταινία του Τζέιμς Μάνγκολντ που είναι βασισμένη στην αληθινή ιστορία του οραματιστή Αμερικανού σχεδιαστή αυτοκινήτων Κάρολ Σέλμπι (Ματ Ντέιμον) και του ατρόμητου Βρετανού οδηγού Κεν Μάιλς (Κρίστιαν Μπέιλ), οι οποίοι ένωσαν τις δυνάμεις τους και εναντιώθηκαν στις εταιρικές παρεμβάσεις, τους νόμους της φυσικής και τους προσωπικούς τους δαίμονες προκειμένου να κατασκευάσουν ένα επαναστατικό αγωνιστικό αυτοκίνητο για την εταιρεία Ford Motor και να αναμετρηθούν με τα πανίσχυρα αγωνιστικά αυτοκίνητα του Έντσο Φερράρι στο 24ωρο πρωτάθλημα του Λε Μανς στη Γαλλία το 1966.

Σκηνοθεσία: Τζέιμς Μάνγκολντ
Ηθοποιοί: Ματ Ντέιμον, Κρίστιαν Μπέιλ, Τζον Μπέρνθαλ, Κατριόνα Μπάλφ, Τρέισι Λετς, Τζος Λούκας, Νόα Τζουπ, Ρέμο Τζιρόνε, Ρέι ΜακΚίννον

«Ένας καλός ψεύτης»
Ταινία ερμηνειών με άλλη μια φορά δύο «ιερά τέρατα» να συναντιούνται στην οθόνη και να συγκρούονται προς απόλαυση των θεατών. Η βραβευμένη με Όσκαρ Έλεν Μίρεν (The Queen) και ο δύο φορές υποψήφιος για Όσκαρ Ίαν Μακ Κέλεν (Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring, Gods and Monsters) συμπρωταγωνιστούν σε ταινία για πρώτη φορά και μάλιστα σε ένα έξυπνο και ολίγον εξυπνακίστικο θρίλερ για τα μυστικά που κρύβουν οι άνθρωποι και τα ψέματα που βιώνουν.

Την ταινία σκηνοθετεί ο Μπιλ Κόντον, ο βραβευμένος με Όσκαρ σεναριογράφος του Goand Monsters, ενώ το σενάριο του Τζέφρι Χάτσερ μεταφέρει στο πανί το μπεστ σέλερ του Νίκολας Σερλ.

Το στόρι μιλάει για τον Ρόι Κόρτνεϊ (Ίαν ΜακΚέλεν), έναν επαγγελματίας απατεώνα, που έχει βάλει στο μάτι τον επόμενο στόχο του: τη χήρα Μπέτι ΜακΛις (Έλεν Μίρεν) με τεράστια περιουσία στη διάθεσή της. Και ο Ρόι σκοπεύει να πάρει ό,τι της ανήκει. Από την πρώτη τους συνάντηση, ο Ρόι αρχίζει να βομβαρδίζει την Μπέτι με τα δοκιμασμένα κόλπα του και η Μπέτι, που μοιάζει γοητευμένη, παρασύρεται. Αλλά αυτή τη φορά, αυτό που ξεκίνησε σαν μια ακόμα κομπίνα κλιμακώνεται σε ένα κυνηγητό γάτας-ποντικιού όπου παίζονται όλα για όλα. Αποκαλύψεις ενός δόλου πιο σκοτεινού τους οδηγούν σε ένα ναρκοπέδιο κινδύνου, ίντριγκας και προδοσίας.

•Η ταινία πραγματεύεται τη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης με χιούμορ μακάβριο» λέει ο σκηνοθέτης Μπιλ Κόντον. «Είναι ένα χιτσκοκικό θρίλερ» συμπληρώνει ολίγον υπερβολικά, «που υφαίνει μυστήριο, έγκλημα και ανθρώπινο δράμα μαζί. Στο επίκεντρο είναι δύο καταπληκτικοί σύνθετοι χαρακτήρες τους οποίους υποδύονται δύο από τους καλύτερους ηθοποιούς όλων των εποχών, στην κορύφωση της τέχνης τους, που μας αφήνουν να αναρωτιόμαστε μέχρι τέλους, όπως συμβαίνει στις κλασικές ιστορίας μυστηρίου»

Σκηνοθεσία: Μπιλ Κόντον
Παίζουν: Ίαν ΜακΚέλεν, Έλεν Μίρεν, Ράσελ Τόβεϊ, Τζιμ Κάρτερ

«Μια ευτυχισμένη γυναίκα»
Όλο και πιο δύσκολη και προβληματική γίνεται -κυρίως στη Δύση- η συζυγική συμβίωση καθώς η γυναίκα δεν είναι πια ο «αδύναμος κρίκος», αυτή που καταπιέζεται και μια ζωή κάνει υπομονή… Εδώ η γυναίκα ηρωίδα βάζει στόχο να επανακτήσει τη ζωή της προχωρώντας σε πλήρη ρήξη και κάνοντας ένα νέο ξεκίνημα .

Η Τάρα της ταινίας, λοιπόν, που την ερμηνεύει η Τζέμα Άρτερτον, μια νοικοκυρά στα προάστια του Λονδίνου, ζει μια ζωή που δεν είναι πια δική της: ανήκει στον εργασιομάνη, εγωκεντρικό σύζυγό της (Ντόμινικ Κούπερ), στον νεαρό γιο και στην κόρη της, και στη ληθαργική ρουτίνα των δουλειών του σπιτιού και της φροντίδας των παιδιών. Βρισκόμενη σε δεινή θέση και αποζητώντας μια αλλαγή, μία μέρα η Τάρα παίρνει μια θαρραλέα απόφαση. Αγοράζει ένα εισιτήριο χωρίς επιστροφή για το Παρίσι και αφήνει τα πάντα πίσω της ώστε να προσπαθήσει να ξαναβρεί τον εαυτό της σε μια καινούργια πόλη. Αλλά το να εγκαταλείψεις τα πάντα στη ζωή σου δεν είναι τόσο απλό…

Μια ιστορία χτισμένη πάω στην πρωταγωνιστική παρουσία της Τζέμα Άρτερτον που αποτελεί και το πορτρέτο μιας γυναίκας στον δαιδαλώδη δρόμο της αναζήτησης του πραγματικού εαυτού της.

Σκηνοθεσία: Ντομινίκ Σάβατζ
Παίζουν: Τζέμα Άρτερτον, Ντομινίκ Κούπερ