γράφει ο Παύλος Θ. Κάγιος //
Δύο εκ διαμέτρου αντίθετου διαφορετικής φιλοσοφίας ταινίες συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον των σινεφίλ, το βραβευμένο στο Φεστιβάλ Βενετίας «Joker» με την εκπάγλου κάλλους «κολασμένη» ερμηνεία του Χοακίν Φίνιξ και το «δικό» μας «Ενήλικοι στο δωμάτιο» του Κώστα Γαβρά από το ομότιτλο – και πολυσυζητημένο – βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη.
«Joker»
Για να δούμε αν αυτή την τρίτη φορά που θα είναι υποψήφιος για Όσκαρ ο Χοακίν Φίνιξ (The Master, Walk the Line) θα είναι τυχερός… Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα του ματς των Όσκαρ, πάντως, η ερμηνεία του στο φιλμ «Joker» του Τοντ Φίλιπς (Hangover, Σκυλιά του Πολέμου) είναι μοναδική κι έχει γράψει, ήδη, ιστορία αρχίζοντας από το Φεστιβάλ Βενετίας όπου απέσπασε τον Χρυσό Λέοντα.
•Να πούμε από την αρχή ότι εδώ έχουμε μια «συνέχεια» – πολύ πιο ψυχαναλυτική – του «Σέρπικο» του Σίντνεϊ Λιούμετ με τον Αλ Πατσίνο με μουσική Μίκη Θεοδωράκη και του «Ταξιτζή» του Μάρτιν Σκορτσέζε με τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο. Και μια ερμηνεία που «αναλύει και εξηγεί» αυτή του τελευταίου στον «Ταξιτζή» – δεν είναι καθόλου τυχαία, άλλωστε, και η γκεστ σταρ εμφάνιση του Ντε Νίρο στον ειρωνικό ρόλο ενός γελοίου παρουσιαστή ενός δημοφιλούς talk show !
Ένα δαντικό φιλμ που, όπως όλα τα σπουδαία έργα, το απογειώνει η σκηνοθεσία του. Και όντως, η σκηνοθεσία του Τοντ Φίλιπς είναι ένα βαθυστόχαστο κέντημα που ξετυλίγει μεθοδικά μία αλληγορική σπουδή πάνω στο χαρακτήρα του ήρωά του και ο Φίνιξ μεταμορφώνεται εντυπωσιακά, σε μία καθηλωτική ερμηνεία σ’ ένα ζηλευτό σενάριο που έγραψε ο σκηνοθέτης με τον υποψήφιο για Όσκαρ, Σκοτ Σίλβερ (The Fighter).
Το στόρι της ταινίας έχει να κάνει με έναν μοναχικό – μέχρι απόλυτης ερημιάς… – ήρωα, τον Άρθουρ Φλεκ (Χοακίν Φίνιξ), που γυρίζει φορώντας δύο μάσκες σαν μοναχική κατάρα στην ερμητικά κλειστή και εχθρική Νέα Υόρκη χωρίς να προσδιορίζεται η εποχή στην οποία εξελίσσεται. Τη μία μάσκα τη βάφει ο ίδιος στο πρόσωπό του κάθε πρωί καθώς δουλεύει ως κλόουν. Τη δεύτερη δεν μπορεί να τη βγάλει ποτέ. Είναι η μεταμφίεση που κρύβει τη μάταιη προσπάθειά του να γίνει μέρος του κόσμου γύρω του και όχι απλώς ένας καταπατημένος άντρας. Ορφανός από πατέρα, ο Άρθουρ έχει μία αδύναμη μητέρα, που τον φωνάζει Happy, το παρατσούκλι που του καλλιεργεί ένα μόνιμο, σπασμωδικό χαμόγελο για να κρύψει τον πόνο μέσα του. Αλλά, κάθε φορά που τον περιγελούν, αυτός ο κοινωνικά απόβλητος άντρας εκτροχιάζεται ακόμα περισσότερο.
•Ο ήρωας της ταινίας δεν είναι ένας εκ φύσεως παρανοϊκός τύπος αλλά το δημιούργημα μιας ψυχρής και αδίστακτης κοινωνίας που βασίζεται στην εκμετάλλευση των ανθρώπων και δε δίνει την ίδια σημασία σε όλες τις κοινωνικές τάξεις, που υποβιβάζει και υπονομεύει τους μη προνομιούχους, αντιμετωπίζοντάς τους σαν χολεριασμένους και που με τρομακτική ευκολία πετάει στα σκουπίδια.
Και όπως στον «Ταξιτζή» έτσι κι εδώ, ο ήρωας δεν είναι ο κακός που σκοτώνει χωρίς αιτία, γιατί τον ξέρουμε τον ένοχο κι είναι γνωστή η αιτία… Και το αναφέρουμε αυτό για όλη την παραφιλολογία που έχει ενσκήψει με αφορμή την προβολή της ταινίας – κάτι που είχε εμφανιστεί και στα χρόνια του «Ταξιτζή» του Σκορτσέζε…
Ξεχωριστή βαρύτητα στη δύναμη της ταινίας έχουν η «λερωμένη» φωτογραφία του Λόρενς Σερ και το διανοητικό μοντάζ του Τζεφ Γκροθ. Παίζουν, επίσης, οι Ζαζί Μπιτζ (Deadpool 2), Φράνσις Κονρόι (American Horror Story) και Μαρκ Μάρον (GLOW). Ένα έργο που πρέπει να δει ο κάθε αληθινός σινεφίλ.
Σκηνοθεσία: Τοντ Φίλιπς
Πρωταγωνιστούν: Χοακίν Φίνιξ, Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Ζαζί Μπιτζ, Φράνσις Κονρόι, Μαρκ Μάρον, Μπιλ Καμπ, Γκλεν Φλέσλερ, Σι Γουίγκαμ, Μπρετ Κάλεν, Ντάγκλας Χοτζ
«Ενήλικοι στην Αίθουσα»
Πενήντα χρόνια μετά το οσκαρικό «Ζ» και με μια θριαμβευτική διεθνή καριέρα στο ενδιάμεσο, ο σπουδαίος συμπατριώτης μας σκηνοθέτης, Κώστας Γαβράς, εστιάζει ξανά στην πολιτική πραγματικότητα της χώρας καταγωγής του… Αναβιώνει εδώ το διαπραγματευτικό θρίλερ που εκτυλίχθηκε μεταξύ της αριστερής ελληνικής κυβέρνησης και των Ευρωπαίων εταίρων κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015.
Να πούμε από την αρχή ότι το φιλμ του διάσημου Έλληνα είναι καθαρά –και επιθετικά – ενάντια στα γεράκια των ευρωπαϊκών τραπεζών που μάτωσαν – και ματώνουν … – τον ελληνικό λαό – κι όλους τους λαούς του κόσμου στους οποίους έβαλαν χέρι τα διεθνή οικονομικά τραστ – τη στιγμή που πολλές μεγάλες χώρες είναι περισσότερο χρεωμένες και βάζουν τις μικρές να πληρώνουν το… μάρμαρο με την απειλή ότι θα τις πτωχεύσουν!
•Μετά το ελληνικό δράμα, όλοι ξέρουμε ότι η σημερινή ευρωπαϊκή ένωση δεν έχει καμία σχέση με τον ίδιο οργανισμό πριν 30 χρόνια. Τότε τον ένωναν οι κοινωνίες, τώρα τον ενώνουν τα διεθνή χρηματιστήρια!
Ο Κώστας Γαβράς δημιουργεί μια πολιτική ταινία με «ντοκιμαντερίστικο» ύφος. Ανέκαθεν, άλλωστε, ενδιαφερόταν για τα παιχνίδια εξουσίας και πάντα σε όλες τις ταινίες του έριχνε φως στην πλευρά του αδύναμου. Ο ίδιος έχει πει ότι «η ταινία μου είναι πρώτα από όλα θέαμα» αλλά, συνολικά, το φιλμ στερείται από κινηματογραφικές αρετές και πολλές φορές έχεις την εντύπωση ότι παρακολουθείς τηλεοπτικό ρεπορτάζ. Κι αυτό όχι μόνο επειδή η ταινία ανοίγει και κλείνει με εικόνες από την τηλεόραση, συγκεντρώσεις στην πλατεία Συντάγματος, κόσμο να αγανακτεί ή να πανηγυρίζει με εικόνες που όλοι ζήσαμε. Το 2015 είναι, άλλωστε, πολύ κοντά. Ο κύκλος των διαπραγματεύσεων στα Eurogroup, το κλείσιμο των ελληνικών τραπεζών, το δημοψήφισμα αλλά και οι πολιτικές μονομαχίες εντός και εκτός κλειστών θυρών αποτελούν γεγονότα που παρουσιάστηκαν, αναλύθηκαν και συζητήθηκαν εκτενώς και ελλαδικά και διεθνώς…
•Εκ των πραγμάτων, επίσης, το φιλμ «κολακεύει» τον Γιάνη Βαρουφάκη μιας και στο ομότιτλο βιβλίο του βασίζεται το σενάριο. Σημασία, πάντως, πάνω από όλα έχει ότι ξεσκεπάζει τα αρπακτικά των τραπεζών που διοικούν τις τελευταίες δεκαετίες ΚΑΙ την ευρωπαϊκή ένωση. Να πούμε, επίσης, πως ο Χρήστος Λούλης είναι εξαιρετικός – και ολόιδιος! – στον ρόλο του Βαρουφάκη χωρίς να τον μιμείται
Άστοχη η πρωτότυπη μουσική του Αλεξάντρ Ντεσπλά που φλερτάρει ειρωνικά – και υπερβολικά – με το συρτάκι, σε σημείο να περιμένεις από στιγμή σε στιγμή όχι μόνο οι Έλληνες πολιτικοί, αλλά και οι … ευρωπαϊκοί θεσμοί να ανηφορίσουν προς την Πλάκα και να αρχίσουν να χορεύουν!
Σκηνοθεσία: Κώστα Γαβράς
Παιζουν: Χρήστος Λούλης, Αλέξανδρος Μπουρδούμης, Ούλριχ Τούκουρ, Ντάαν Σούρμανς, Βαλέρια Γκολίνο
