Κώστας Β. Ζήσης
Το οργισμένο και αλληγορικό κείμενο του Δημήτρη Δημητριάδη, που γράφτηκε το 1978, και αποτελεί πλέον ένα κλασικό θεατρικό μανιφέστο μέσα στην εύσχημη αντιθεατρικότητα του, αποτελεί πεδίο σκηνοθετικής αναμέτρησης. Δεν είναι κείμενο που παρέχει ευκολίες, δεν είναι κείμενο που δίνει λύσεις και «γεννάει» τεχνάσματα και ευφυολογήματα. Είναι κείμενο συντελικό, βαθιά ιστορικοπολιτικό, γραμμένο σε μια ανελέητη γλώσσα, που δεν χαρίζεται και δεν ενδίδει. Μιλά με θυμό που έχει προκύψει από πόνο και πληγή. Πόνο άδικο, άνισο, καθηλωτικό. Μιλά για την πορεία μιας χώρας, ενός λαού, του ενός καθενός ανθρώπου ξεχωριστά, κάτω από το βάρος της επικυριαρχίας, των κρυφών και φανερών πολέμων, του εμφύλιου διχασμού, των πολιτικών, στρατιωτικών, εκκλησιαστικών και πνευματικών εξουσιών, την προδοσία και την υποταγή του πνεύματος, την χειραγώγηση και καταπάτηση τόσο της ατομικής όσο και της συλλογικής προσωπικότητας , την έξωθεν επέμβαση, την καταστρατήγηση της ανεξαρτησίας, της ελευθερίας, της εθνικής αυτοδιάθεσης, της κοινωνικής ευημερίας, τότε και τώρα και στο διηνεκές. Μιλά για έναν διαρκή και ατελεύτητο σπαραγμό αδαούς και ξαφνισμένου ανθρώπου.
Η νεοσυσταθείσα ομάδα Knot, αποτελούμενη από νέα παιδιά, σαφέστατα μελέτησε το χρονικό αυτό αφήγημα με όπλο τη ρίζα του, την ιστορική γνώση. Η βιωματική επαφή τους με το κείμενο, έγκειται αυτονόητα, τόσο στον προφητικό χαρακτήρα του αλλά κυρίως στην περιρρέουσα βεβαιότητα πως η παρακμιακή πορεία του εξαγγελόμενου πνευματικού αφανισμού, δεν έχει ολοκληρωθεί και συνεχίζεται με άλλους τρόπους και μέσα, διαφορετικής και ίσως ανεπαίσθητης υφής, αλλά εξίσου καταστροφικά. Και είναι αυτή η αίσθηση του απροσδόκητου και του αναπάντεχου που καθοδηγεί την παράσταση, ακριβώς όπως απροσδόκητα και αναπάντεχα μέσα στην επίπλαστη ευμάρεια και τις κοινωνικές και προσωπικές αυταπάτες, συνειδητοποιεί κανείς την προδιαγραμμένη πορεία αυτού του κόσμου προς την καταστροφή.
Αναπάντεχα ξεκινάει η παράσταση, εν μέσω χαλαρότητας και αναπάντεχα εξελίσσεται μέσα από απροσδόκητους δραματουργικούς όρους, αποφεύγοντας εμφανώς τις ευκολίες της καταχρηστικής ευκαιριακής εκμετάλλευσης της τρέχουσας επικαιρότητας. Η Αλίκη Στενού επιμελείται τη σκηνοθεσία και καθοδηγεί υποκριτικά τους ηθοποιούς Λίνα Κομνηνού, Συμεών Κωστάκογλου, Δήμητρα Νταντή, Αντώνη Σανιάνο αλλά και τον εαυτό της σε ερμηνευτικούς δρόμους όπου το σώμα, η κίνηση, οι ανάσες και η εκφορά λόγου εντάσσονται στον συμβολισμό της οργισμένης εκτόνωσης. Ένα ρυθμισμένο υποκριτικό σύνολο, που είτε εξακοντίζονται ως ατομικότητες σε κάθε γωνία της σκηνής ζώντας το ατομικό δράμα, είτε συγκεντρώνονται στο μέσο της σκηνής βιώνοντας τα συλλογικά πάθη, ανάγουν τον θυμό σε Ελεγεία, και την απόγνωση σε Ωδή. Το βιομηχανικό περιβάλλον του Bios, σε συνδυασμό με τα σκηνικά αντικείμενα και τα κοστούμια της Σοφίας Παπαγωεργίου και τα φώτα του Θωμά Οικονομάκου, ενισχύουν την ανυδρία, την ξεραΐλα, την «αγονία και την αγωνία» (όπως θα δηλώσει ο συγγραφέας) , την ερήμωση της χώρας. Ο μεταλλικός, ξερός ήχος των κρουστών του Νίκου Τουλιάτου, διαμορφώνει το σκληρό ηχητικό περιβάλλον που έχει σχεδιάσει ο Τάκης Π. και γίνεται σημείο αναφοράς της παράστασης.
Όταν ο Κωνσταντίνος Καβάφης, σε μια αντίστοιχη ποιητική καταγραφή του κοινωνικού αδιεξόδου, έγραφε το «Περιμένοντας τους Βαρβάρους», αφήνε μια μικρή «απέλπιδα ελπίδα» σε αυτούς. Στο «Πεθαίνω σαν χώρα» όλες οι ελπίδες είναι ήδη διαψευσμένες και ακυρωμένες εν τη γενέσει τους. Αυτή η συνειδητοποίηση είναι ίσως το κλειδί που θα ξεκλειδώσει εκ νέου την πίστη στα ιδανικά και τον Άνθρωπο. Και βεβαίως είναι απόλυτα ελπιδοφόρο, πως τέτοια κείμενα-σύμβολα, όπως το «Πεθαίνω σαν χώρα» του Δημήτρη Δημητριάδη, εξακολουθούν να συγκινούν, να προβληματίζουν και να αφορούν επερχόμενες γενιές. Και αυτό, η αλήθεια είναι, ακυρώνει ευτυχώς τον οργισμένο πεσιμισμό του συγγραφέα.
Κείμενο: Δημήτρης Δημητριάδης
Σκηνοθεσία: Αλίκη Στενού
Μουσικός Επί Σκηνής (Κρουστά): Νίκος Τουλιάτος
Σύνθεση Ηλεκτρονικού Ηχοτοπίου: Τάκης Π.
Κοστούμια/Σκηνικά: Σοφία Παπαγεωργίου
Κατασκευή σκηνικών: Αρτοδυναμική Πέλλετ
Κίνηση: Λίνα Κομνηνού
Φωνητική Διδασκαλία: Γεωργία Κατσίβελου
Σχεδιασμός Φωτισμού: Θωμάς Οικονομάκος
Βοηθός σκηνοθέτη: Δήμητρα Νταντή
Φωτογραφίες/Trailer: Κωνσταντίνος Καρδακάρης
Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη
Παραγωγή: ομάδα ΚΝΟΤ
Ερμηνεύουν (αλφαβητικά) : Λίνα Κομνηνού, Συμεών Κωστάκογλου, Δήμητρα Νταντή, Αντώνης Σανιάνος, Αλίκη Στενού
Παραστάσεις: Από Τρίτη 3 Μαΐου έως Τρίτη 7 Ιουνίου
Ημέρες & ώρες παραστάσεων
Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00
Τιμές εισιτηρίων
Γενική Είσοδος: 12€
Μειωμένο: 8€
Ατέλειες: 5€
Διάρκεια παράστασης 70 λεπτά
Προπώληση εισιτηρίων :www.viva.gr
Bios Πειραιώς 84
@ Bios.Main
Πειραιώς 84, 10435, Αθήνα
http://pireos84.bios.gr/
Πληροφορίες και τηλ. κρατήσεων: 2103425335
