επιμέλεια: Ελένη Σωτάκη //
Η συγκαλυμμένη κακοποίηση είναι δύσκολο να εντοπιστεί. Αν είστε ο στόχος, δε θα δείτε τα προειδοποιητικά σημάδια, γιατί απλά δεν υπάρχουν. Αυτός όμως δεν είναι ο μόνος κίνδυνος. Η συγκαλυμμένη κακοποίηση και οι τακτικές της μεταμφιέζονται συχνά ακόμα και σε υγιείς συμπεριφορές. Αυτό σημαίνει ότι αν η/ο σύντροφος σας είναι κακοποιητικός, μπορεί όχι μόνο να μην καταφέρετε να δείτε το κακό που σας προκαλεί αλλά, ακόμα, μπορεί να τον αγαπήσετε περισσότερο για το λόγο αυτόν. Η καλύτερη προστασία σε αυτές τις συμπεριφορές είναι να μάθετε τον τρόπο αναγνώρισής τους. Ακολουθούν πέντε χαρακτηριστικά γνωρίσματα που θα μπορούσαν να αποκαλύψουν την συγκαλυμμένη κακοποίηση.
1. Αμεριμνησία (ή όταν ο άλλος είναι απλά στην κοσμάρα του).
Μερικοί άνθρωποι δείχνουν να είναι κυριολεκτικά χαμένοι στο διάστημα. Αυτό δεν ισχύει για τους συγκεκαλυμμένους κακοποιητές. Αντ’ αυτού η αμεριμνησία είναι μια προσεκτικά επιλεγμένη μάσκα για να σας αγνοήσει, να σας ενοχλήσει και να σας υποτιμήσει. Η συμπεριφορά αυτή προκαλεί σύγχυση γιατί, ενώ ο σύντροφός σας σάς βλάπτει, σκόπιμα διατηρεί μια αθώα διαγωγή. Χρησιμοποιεί φράσεις όπως “δεν εννοούσα αυτό”, “δεν είχα ιδέα ότι σε αναστάτωσα”. Η αλήθεια είναι ότι γνωρίζουν πολύ καλά το πόσο σας ενοχλεί η συμπεριφορά τους.
Η αμεριμνησία τούς δίνει μια αυτόματη δικαιολογία για ό,τι επιθετικό σκαρφιστούν και τους επιτρέπει να μετατοπίζουν την ευθύνη σε εσάς, αν αντιδράσετε. Με την πάροδο του χρόνου αρχίζετε να αμφιβάλλετε για τη δική σας αντίληψη και σκέφτεστε πως κάτι δεν πάει καλά με εσάς, για παράδειγμα είστε πολύ ευαίσθητοι ή αντιδράτε υπερβολικά.
2. Η επιλεκτική μνήμη (ή ο κατ’ επανάληψη ξεχασιάρης) Μια άλλη χαρακτηριστική τακτική της συγκαλυμμένης κακοποίησης είναι η επιλεκτική χρήση της μνήμης, την οποία χρησιμοποιούν ως δικαιολογία σε άσχημες συμπεριφορές τους, όπως το να σας αγνοούν, να σας προκαλούν ή να σας τιμωρούν διατηρώντας παράλληλα μια φαινομενικά καλοπροαίρετη στάση. Η συμπεριφορά αυτή έχει ομοιότητες με εκείνες της “αμεριμνησίας” που αναφέραμε παραπάνω. Μπορεί να έχετε υποψίες αλλά, αν η/ο σύντροφος ψεύδεται πειστικά και επιμένει πως ενήργησε αθώα, σας φέρνει στο δίλημμα να εμπιστευτείτε τον εαυτό σας ή εκείνη / εκείνον. Αν είστε, όμως, ερωτευμένη/ος και δεν έχετε σαφείς ενδείξεις, είναι εύκολο να απορρίψετε το ένστικτό σας, τις δικές σας αρχές και να πιστέψετε την/ τον σύντροφό σας.
3.Η εξαντλητική παροχή φροντίδας (όταν σύντροφο θέλεις, όχι ασφαλιστή) Ο στοργικός σύντροφος θα πάρει πολύ σοβαρά την ευτυχία σας. Κατά κάποιον τρόπο είναι μια επένδυση για εκείνον. Προσπαθεί να κάνει τη ζωή σας ευκολότερη με πράξεις μικρής ή μεγάλης σημασίας. Στην περίπτωση της συγκαλυμμένης κακοποίησης η φροντίδα έχει έναν άλλον στόχο. Αρχικά προσλαμβάνεται ως ειλικρινές νοιάξιμο, ουσιαστικά όμως επιτελεί μια πολύ διαφορετική λειτουργία: το να σας χειριστεί, να τον εμπιστευτείτε και να εξαρτηθείτε από αυτόν. Αυτού του είδους οι σύντροφοι συχνά προσφέρουν βοήθεια χωρίς να τους έχει ζητηθεί, την προσφέρουν εθελοντικά ακόμα και για πράγματα που μπορείτε να κάνετε με μεγάλη ευκολία μόνοι σας. Με τη συμπεριφορά τους έξυπνα υποδηλώνουν πως χρειάζεστε τη βοήθειά τους και ότι είστε λιγότερο ικανοί απ’ όσο νομίζετε. Μπορούν επίσης να δίνουν ή να αρνούνται να δώσουν τη βοήθειά τους κατά το δοκούν. Σας εκπαιδεύουν να περιμένετε την φροντίδα τους έτσι ώστε, όταν την αποσύρουν, να σας αφήσουν μπερδεμένους και πληγωμένους, αλλά και με το συναίσθημα ταυτόχρονα πως δεν έχετε το δικαίωμα να αισθάνεστε έτσι. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να καταλήξετε να αισθανθείτε αβοήθητοι και ανεπαρκείς, αλλά ταυτόχρονα συνεχίζετε να βλέπετε τον/τη σύντροφό σας κάτω από ένα θετικό φως. Εννοείται πως τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. 
4. Κολακεία (η σταθερή αξία)
4. Κολακεία (η σταθερή αξία)Είναι δύσκολο να αντισταθεί κανείς σ’ ένα καλομελετημένο κομπλιμέντο. Είναι πολύ όμορφο να το εισπράττει βέβαια ειλικρινώς και χωρίς να υπάρχει από πίσω κάποια κρυφή ατζέντα. Η υπερβολική κολακεία και ο ανειλικρινής έπαινος μπορεί να αποδειχτούν επικίνδυνα, όταν επιβεβαιώνουν αυτό που θα θέλατε να δείτε ή να ακούσετε για τον εαυτό σας. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να νιώσετε ότι συναντάτε κάποιον που επιτέλους σας εκτιμά, σας κατανοεί, όταν στην πραγματικότητα προσπαθεί να κερδίσει την εμπιστοσύνη σας, να του ανοιχτείτε και να σας χειριστεί στην πορεία με βάση τις πληροφορίες που θα έχει συλλέξει. Αυτού τους είδους η κολακεία στις κακοποιητικές σχέσεις μεταλλάσσεται, εξελίσσεται με τον καιρό. Αν για παράδειγμα ο/η σύντροφός σας, σάς επαινούσε για την εξυπνάδα σας, το αντικαθιστά με κάτι άλλο λιγότερο σημαντικό από εκείνη. Άλλο είναι να λένε πως είστε ο πιο έξυπνος άνθρωπος που πέρασε από τη ζωή της/του και άλλο να λένε πως είστε καλή/ός στις τηγανητές πατάτες. Επιφανειακά φαίνεται σαν να συνεχίζουν να σας επαινούν, αλλά στην πραγματικότητα σας υποτιμούν βαθιά.
5. Προστατευτικότητα (Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες)Αν κάποιος νοιάζεται για την ασφάλειά σας, σημαίνει ότι νοιάζεται για σας, σωστά; Λάθος. Στην περίπτωση της συγκαλυμμένης κακοποίησης η προστατευτικότητα είναι απλώς ένα άλλοθι για άσκηση ελέγχου, για εκδήλωση ζήλιας και χειριστικής συμπεριφοράς. Η πρόθεση να σας προστατέψουν απλά τους δίνει χώρο για να σας καθοδηγούν με οποιονδήποτε τρόπο να εξυπηρετήσετε τις ανάγκες τους, διατηρώντας παράλληλα την πειστική ψευδαίσθηση ότι κάνουν απλά το καλύτερο για σας. Αυτό υπερβαίνει την προστασία της σωματικής σας ακεραιότητας. Παίζουν με τα συναισθήματά σας κάνοντας χειρονομίες που επιφανειακά δίνουν προτεραιότητα στην ευημερία σας. Για παράδειγμα ισχυρίζονται πως δε θέλουν να σας προκαλέσουν άγχος, γι’ αυτό δε σας διηγούνται ποτέ την πολυάσχολη μέρα τους. Στην πραγματικότητα, δεν ενδιαφέρονται να τη μοιραστούν μαζί σας, ενώ ταυτόχρονα υπονοούν πως δεν σας θεωρούν ψυχικά ικανούς για κάτι τέτοιο. Ένα παράδειγμα προστατευτικού συγκαλυμμένου κακοποιητή είναι η επιμονή του να σας μεταφέρει η/ο ίδιος/ίδια στους τόπους των επαγγελματικών ή οικογενειακών σας ραντεβού. Δεν είναι πως θέλει να σας εξυπηρετήσει, είναι πως θέλει να ελέγχει τις κινήσεις σας.
