Γιάννης Παναγόπουλος
Ο Πέτρος Ζερβός είναι σκιτσογράφος από επιλογή και παίζει στις ταινίες του Γιάννη Οικονομίδη από ατόφια εκτίμηση στη φιλία τους. Αυτός ο άνθρωπος, που μοιάζει λες και του κάρφωσαν χαμόγελο στο πρόσωπο, ζει την “κυριολεξία” της ζωής με τον δικό του τρόπο. Τέχνη δεν το λες αυτό;
«Σπούδασα αρχιτεκτονική στο ΕΜΠ, είμαι σκιτσογράφος. Η πρώτη γελοιογραφία μου δημοσιεύτηκε στην Αυγή όταν ήμουν μαθητής το 1974. Το θέμα της είχε να κάνει με την απόφαση τής τότε κυβέρνησης να επαναφέρει στη δημόσια εκπαίδευση χουντικούς καθηγητές. Δεν μπορώ να περιγράψω πώς ένιωσα όταν είδα δουλειά μου τυπωμένη σε εφημερίδα. Καμάρωνα, χαμογελούσα, είχα χαρεί πολύ.»
«Στη διάρκεια της δεκαετίας του 1980 συνεργάστηκα με περιοδικά όπως η Βαβέλ, ο Σχολιαστής, το Κομβόι. Μιλάμε για μια πολύ γόνιμη περίοδο που τα έντυπα μπορούσαν να διαβάσουν το παρόν της εποχής τους. Τη δεκαετία του 1990 σιώπησα. Το κλίμα ήταν πιο life-style και εγώ βίωνα μια περίοδο βαθιάς απογοήτευσης. Επανήλθα στο σκίτσο το 2000. Ο Άγγελος Μαστοράκης με προέτρεψε να συνεργαστώ με το περιοδικό “9” στην Ελευθεροτυπία. Δέχτηκα. Ήταν ένα βήμα που με επανασύνδεσε με αυτό που αγαπώ, το σκίτσο. Στο “9” υπήρχε αμοιβή. Ήταν η πρώτη φορά που πληρωνόμουν για τη δουλειά μου.»
«Τον σκηνοθέτη Γιάννη Οικονομίδη τον γνώρισα το 2006 στην έκθεση Καρέ – Καρέ στο Πάρκο Ελευθερίας ΕΑΤ-ΕΣΑ που οργάνωσε το περιοδικό Γαλέρα. Εκείνος με αναζήτησε. Είχε έρθει σε επαφή με τη δουλειά μου. Είχε διαβάσει και το βιβλίο “Οι ξανθιές το γλεντάνε” με σκίτσα μου σε κείμενα του ποιητή και δημοσιογράφου Σωτήρη Κακίση. Στο ίδιο φεστιβάλ θα προβαλλόταν και η ταινία του Σπιρτόκουτο. Τότε δεν πολυασχολιόμουν με τον κινηματογράφο. Γνωριστήκαμε και λίγο αργότερα πρότεινε να κάνω κόμικς ιστορία την τότε ταινία του. Η ιδέα δεν προχώρησε. Όμως, έγινε η ευκαιρία να χτίσουμε μια πολύ καλή φιλία ανάμεσά μας.»
•«Τον Οικονομίδη αρχικά δεν τον καλοείδα. Πώς να το πω; Την πρώτη φορά που συναντηθήκαμε μου φάνηκε λίγο περίεργος. Ο Γιάννης, αν θελήσει κάτι, δεν τον φρενάρει τίποτε. Σε σκανάρει και λέει χωρίς περιστροφές αυτό που έχει κατά νου. Κάποιοι αυτούς τους ανθρώπους τους θεωρούν αδιάκριτους. Μου πήρε χρόνο να συνειδητοποιήσω πως είναι δημιουργικός, παραγωγικός, ένας εξαιρετικός άνθρωπος.»
«Ο Γιάννης κάνει ρεαλιστικό κινηματογράφο. Οι χαρακτήρες του είναι αληθινοί. Στις ταινίες του συχνά χρησιμοποιεί “πρόσωπα” που δεν είναι ηθοποιοί. Κάποια στιγμή, μεταξύ σοβαρού και αστείου, ρώτησε: “Θέλεις να εμφανιστείς σε ταινία μου; Να παίξεις ρε παιδί μου.” Εγώ τότε είχα ένα θέμα με την έκθεση γενικότερα. Του απάντησα το αυτονόητο: “Γιάννη δεν είμαι ηθοποιός”. “Μην ανησυχείς, αυτό άστο πάνω μου” είπε. Η πρώτη παρουσία μου σε ταινία του ήταν στον “Μαχαιροβγάλτη”. Είχα δεύτερο ρόλο. Ήμουν ο φίλος του πρωταγωνιστή που ερμήνευε ο Στάθης Σταμουλακάτος.»
«Ο Οικονομίδης είδε κάτι πάνω μου που τον ενδιέφερε πολύ. Πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα για το “Μικρό Ψάρι” έκανε μια ερώτηση που την είχε κάνει ξανά στο παρελθόν: “Πέτρο, θέλεις να έχεις ρόλο στην ταινία;” Στις μικροαντιρρήσεις μου απάντησε με το γνωστό: “Άστο πάνω μου”. Σ’ εκείνο το έργο είχα πρωταγωνιστικό ρόλο μαζί με τον Βαγγέλη Μουρίκη και τη Βίκυ Παπαδοπούλου. Έπαιξα τον αλήτη, το τσογλάνι, τον αδίστακτο εγκληματία. Η ταινία πήγε πολύ καλά και εγώ πήρα το βάπτισμα του πυρός. Η τρίτη ταινία που με κάλεσε να παίξω ήταν η Μπαλάντα της Τρύπιας Καρδιάς. Για μια ακόμη φορά έπρεπε να παίξω τον ανελέητο κακό. Όταν ρώτησα τον Οικονομίδη: “Γιατί μου δίνεις αυτούς του ρόλους;” είπε: “Γιατί έχεις θυμό μέσα σου”. Ο Γιάννης είναι διορατικός. Αξιοποίησε την εσωτερική μου οργή. Κατά τα άλλα, είμαι ένας ήπιος, ανοιχτόκαρδος χαρακτήρας που του αρέσουν οι φιλίες. Αυτές τις θεωρώ ό,τι πιο σημαντικό στη ζωή μας. Να έχουμε ανθρώπους να εμπιστευόμαστε, να μαλώνουμε, να κάνουμε πλάκες. Εγώ σκιτσογράφος είμαι. Στο σινεμά είμαι απλώς φίλος του Γιάννη.»
«Ο θυμός δεν πρέπει να βγαίνει στο έργο των σκιτσογράφων. Αυτό είναι μια μεγάλη παγίδα που πρέπει να αποφεύγουμε. Σκίτσο καταγγελτικό σημαίνει σκίτσο που δεν περνάει στον κόσμο. Στις δουλειές μου προσπαθώ οι απόψεις μου να βγαίνουν μέσα από το χιούμορ. Ζούμε στην περίοδο που ο θυμός ανανεώνεται διαρκώς, σε καθημερινή βάση. Εγώ, με τη δουλειά μου, πρέπει να κάνω ένα σχόλιο σε όλα αυτά που δεν θα βγαίνει η οργή αλλά η κριτική. Ο σκιτσογράφος πρέπει να είναι εφευρετικός. Στα έργα του η αγανάκτησή του πρέπει να είναι συγκεκαλυμμένη. Αυτό είναι ένα στοίχημα που δεν το κερδίζει πάντα. Σήμερα, σκίτσα μου δημοσιεύονται στην Εφημερίδα των Συντακτών και στην Εργατική Αριστερά. Με τους συντελεστές της δεύτερης υπάρχει μια σχέση φιλίας και η αίσθηση της συμμετοχής στην παρέα που την εκδίδει. Στην Εφημερίδα των Συντακτών κάνω πολιτικό σκίτσο το οποίο είχα ξεκινήσει στην Ελευθεροτυπία το 2006. Η Εφ.Συν. δημοσιεύει δουλειές μου από την πρώτη μέρα κυκλοφορίας της. Με εκείνη με έφερε σε επαφή ο συνάδελφος που χάσαμε πρόσφατα, Γιάννης Καλαϊτζής.»
•«Εξαρτάται από τον Οικονομίδη αν θα ξαναπαίξω σε ταινία του. Δεν είναι μέσα στα ενδιαφέροντά μου. Δηλαδή, ό,τι έχει γίνει στον κινηματογράφο με μένα έχει να κάνει με τη φιλία μας. Αν με φωνάξει δεν θα του πω όχι.»
«Την πρώτη φορά που είδα τον εαυτό μου στο σινεμά ένιωσα σοκ και δέος. Αλλά σιγά σιγά συνειδητοποίησα πως η παρουσία μου στον κινηματογράφο είχε ψυχαναλυτικές διαστάσεις. Με έκανε να συμφιλιωθώ με τον εαυτό μου. Κάποτε, η έννοια της έκθεσης ήταν για μένα απαγορευτική. Και υπήρξε ολόκληρη περίοδος που δεν είχα επαφές με ανθρώπους. Οι ταινίες του Γιάννη, η σχέση που αναπτύξαμε ο ένας για τον άλλο, έφεραν εξωστρέφεια στη ζωή μου, με έκαναν να βλέπω τους ανθρώπους ως φίλους. Δε νιώθω πως είμαι ηθοποιός. Νιώθω πως παίζοντας έκανα μια υπέρβαση του εαυτού μου. Και αυτή ήταν μια πράξη που με βοήθησε πολλαπλώς χωρίς να με ενδιαφέρει αν θα την επαναλάβω.»
