κειμενο, εικόνες: worldvespa //
Σύμφωνα με το GPS είχαμε φτάσει. Στη γειτονιά, τα σπίτια ήταν χαμηλά, και η φτώχεια των κατοίκων φαινόταν πίσω απ’ τα έντονα χρώματα, τα ανθισμένα λουλούδια και τα καταπράσινα φυτά των κήπων. Τσιμεντόλιθοι, ασοβάτιστοι τοίχοι με μισοσπασμένα τούβλα και στέγες από τσίγκο. Τα σκουριασμένα αυτοκίνητα που ήταν παρκαρισμένα στις αυλές και στα πεζοδρόμια, πολύ αμφιβάλλω αν θα μπορούσαν να φτάσουν μακριά.
Κατεβαίνω απ’ το μηχανάκι και κάνω μερικά βήματα. Βλέπω ένα πιτσιρικά γύρω στα 14 να ποτίζει κάτι λουλούδια – με ζέρμπερες μου έμοιασαν.
“Συγγνώμη, μήπως ξέρετε ποιο είναι το σπίτι της κας Σοφίας;” τον ρωτώ.
“Εδώ είναι” μου απαντά.
Μέχρι να προλάβω να πω τι θέλω, μια κοπέλα έρχεται τρέχοντας από μέσα. Ήταν σίγουρα η ίδια που είχα δει στη φωτογραφία στο Facebook.
“Ήρθα για το ψωμί!” της λέω.
Μου φέρνει τα δυο καρβέλια που είχα παραγγείλει. Τα δάχτυλά μου καίγονται, αλλά στραμπουλάω μια γωνία και καθώς φέρνω το ψωμί στο στόμα μου, η μυρωδιά απ’ τον ξυλόφουρνο και το αλεύρι που τρίβεται και πέφτει στην μπλούζα μου, με πάνε κατευθείαν στο χωριό μου. Στα παιδικά μου χρόνια, τότε που το ψωμί δεν ήταν “πολυτελείας” ούτε “μπαγκέτα”.
“Έχεις άλλο;” τη ρωτάω και αμέσως εξαφανίζεται. Πάει να ρωτήσει τη μητέρα της.
“5 καρβέλια έμειναν” μου φωνάζει από μέσα.
“Φέρ’ τα!”
Φορτωμένοι τις τσάντες με τα καρβέλια – ανοιχτές, να μην πανιάσουν – πάνω στο μηχανάκι, ξεκινήσαμε για πίσω. Α, το ένα τελικά, δεν πρόλαβε να φτάσει ως το σπίτι.
Αργεντινή 2001
Κρίση. Η κυβέρνηση προσπαθεί να σώσει την κατάσταση – και τον εαυτό της – παγώνοντας τους τραπεζικούς λογαριασμούς, ώστε να εμποδίσει έτσι τη διαφυγή κεφαλαίων. Η Αργεντινή φιγουράρει στα διεθνή μέσα με τον χειρότερο τρόπο. Εικόνες από μαζικές διαμαρτυρίες – τα “cacerolazos” όπου άνθρωποι βγαίνουν στους δρόμους χτυπώντας άδειες κατσαρόλες για να θυμίσουν στους κυβερνώντες πως πεινούν. Κρατική βία, αστυνομική καταστολή, τραυματίες, νεκροί. “¡Que se vayan todos!” – Να φύγετε όλοι! Είναι το σύνθημα που κυριαρχεί και κάπως έτσι καταλήγει να γίνεται.
•Στον καιρό μετά την κρίση του 2001, όταν το ρευστό έλειψε και πολλοί άνθρωποι βρέθηκαν να μην ξέρουν τι να ταΐσουν τα παιδιά τους, ξεπήδησε σαν σανίδα σωτηρίας απ’ το παρελθόν, η ανταλλακτική οικονομία
Κάτοικοι σε διάφορες πόλεις και γειτονιές, άρχισαν να οργανώνουν τους “συλλόγους ανταλλαγής” (clubes de trueque). Μαζεύονταν σε συγκεκριμένα μέρη και αντάλλασσαν ή πουλούσαν σε πολύ χαμηλές τιμές οτιδήποτε παρήγαγαν, κατασκεύαζαν ή είχαν και δε χρειάζονταν πια. Ακόμη και προσφορά υπηρεσιών αντάλλασσαν. Μέχρι και χωρίς κάποιο προϊόν ή μετρητά, μπορούσαν να συναλλάσσονται, χρησιμοποιώντας κουπόνια με “πόντους” συγκεκριμένης αξίας, που ορίζονταν μέσα σε αυτά τα παζάρια. Κι έτσι κύλισε ο καιρός και άντεξαν στα δύσκολα.
Αργεντινή 2020
Η Αργεντινή δεν περνάει και την καλύτερή της φάση – μιλώντας για το πονεμένα οικονομικά της θέματα, πάντα. Οι ίδιοι οι Αργεντίνοι γελούν πικρά και αυτοσαρκάζονται σηκώνοντας τους ώμους και ρωτώντας: “Και πότε δεν ήμασταν σε κρίση;”. Μεγάλη κουβέντα αυτή και περίπλοκη.
•Κι όπως και στην Ελλάδα, έτσι κι εδώ, δε χρειάζεται πολύ για να ανάψει η κουβέντα. Έτσι είναι οι Αργεντίνοι, φωνακλάδες και περήφανοι. Αγαπούν να μισούν τη χώρα τους και να μην ησυχάζουν ποτέ
Οι σύλλογοι ανταλλαγών – τουλάχιστον με τον τρόπο που εμφανίστηκαν, για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες που είχαν προκύψει τότε, δεν υπάρχουν πια. Υπάρχουν όμως άνθρωποι που δύσκολα τα φέρνουν βόλτα. Άνθρωποι που δεν τους φτάνει το μεροκάματο. Άνθρωποι άνεργοι. Οικογένειες που δεν είναι σίγουρο αν θα ταΐσουν τα παιδιά τους την επομένη. Και τι κάνουν; Με τη βοήθεια της τεχνολογίας (Facebook, WhatsApp κτλ) οργανώνονται σε ομάδες και ανταλλάσσουν ή πουλούν φαγώσιμα, ρούχα, προσφέρουν υπηρεσίες, αναζητούν μεροκάματα. Στηρίζουν ο ένας τον άλλο έμπρακτα και προσπαθούν να κάνουν ό,τι μπορούν. Προσπαθούν να ξεπεράσουν τους εξευτελιστικούς μισθούς, την ανεργία, την ανασφάλεια. Ν’ αντισταθούν στα σουπερμάρκετ με τα “ψωμιά πολυτελείας” και τις μπαγκέτες και ν’ αντέξουν στα δύσκολα. Και μέσα σ’ όλα αυτά, να παραμείνουν κοινότητες ανθρώπων αληθινές, δεμένες.
