Το διάβασμα είναι μια δραστηριότητα που μειώνει το άγχος, που μπορεί να μειώσει τον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση.
Η ανάγνωση βελτιώνει τις αναμνήσεις των ανθρώπων, αυξάνει τη δύναμη του εγκεφάλου, ενισχύει τις ενσυναισθητικές ικανότητες. Είναι μια μαγική, μυστηριώδης διαδικασία, που «αλλάζει» το χρόνο, τον κάνει περισσότερο φιλικό στον άνθρωπο.
Ακολουθούν πέντε τρόποι με τους οποίους η ανάγνωση επηρεάζει τον εγκέφαλό μας και τι σημαίνει για τη ζωή μας.
1. Το διάβασμα αυξάνει τη συνδεσιμότητα τμημάτων του εγκεφάλου
Δεν είναι ασυνήθιστο όταν λέμε: “Ένα βιβλίο άλλαξε τη ζωή μου”. Το ενδιαφέρον είναι πως η ίδια δραστηριότητα μπορεί, επίσης, να αλλάξει τον ίδιο τον εγκέφαλο.
Η ανάγνωση μιας αφήγησης μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στον εγκέφαλο, όχι μόνο κατά τη συμμετοχή στη δραστηριότητα αλλά και στη συνδεσιμότητα του εγκεφάλου σε κατάσταση ηρεμίας. Τι ακριβώς σημαίνει αυτό;
Όταν διαβάζουμε, η λειτουργία του αριστερού κροταφικού λοβού του εγκεφάλου – περιοχή που σχετίζεται με την αντίληψη της γλώσσας – αυξάνεται. Επιπλέον, αυτή η αυξημένη δραστηριότητα συνεχίζεται για αρκετές ημέρες μετά την ανάγνωση.
2. Οι αναγνώστες μπαίνουν στη θέση των χαρακτήρων των βιβλίων, μεταφορικά και βιολογικά
Η ανάγνωση όχι μόνο αυξάνει τη συνδεσιμότητα στον κροταφικό λοβό, αλλά επίσης αυξάνει τη δραστηριότητα στην κεντρική αύλακα του εγκεφάλου, περιοχή που σχετίζεται με την πρωτογενή αισθητική και κινητική δραστηριότητα.
Όταν διαβάζουμε, οι νευρώνες σε αυτήν την περιοχή του εγκεφάλου ενεργοποιούνται για να δημιουργήσουν μια αίσθηση όχι μόνο για τη δράση του βιβλίου, αλλά και ένα βίωμα για όσα περιγράφονται.
Για παράδειγμα, αν διαβάζετε ένα απόσπασμα από τον Χάρι Πότερ όπου τρέχει μακριά από τους Dementors, οι νευρώνες που σχετίζονται με τη φυσική πράξη του τρεξίματος ενεργοποιούνται. Ένα φαινόμενο γνωστό ως βιωμένη αίσθηση, η ανάγνωση δεν σε βάζει μόνο εικονικά στη θέση κάποιου άλλου, το κάνει κυριολεκτικά μέσω της βιολογίας του εγκεφάλου.
3. Το διάβασμα επανασυνδέει τον εγκέφαλο και δημιουργεί νέα φαιά ουσία
Θέλετε να βελτιώσετε την επικοινωνία μέσα στον εγκέφαλο; Απλώς ανοίξτε ένα βιβλίο, γιατί σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου Carnegie Mellon, οι ασκήσεις ανάγνωσης – τουλάχιστον σε παιδιά, σύμφωνα με τη μελέτη – μπορούν να αλλάξουν τον εγκεφαλικό ιστό με θετικούς τρόπους.
Το 2009, οι επιστήμονες Timothy Keller και Marcel αποκάλυψαν στοιχεία ότι οι εντατικές ασκήσεις ανάγνωσης στα μικρά παιδιά προκαλούν στον εγκέφαλο τη δημιουργία καινούργιων συνδέσεων.
Με αυτόν τον τρόπο, παράγεται περισσότερη φαιά ουσία που βελτιώνει την επικοινωνία μέσα στον εγκέφαλο.
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι δυσκολίες ανάγνωσης στα παιδιά μπορεί να φανερώνουν συγκεκριμένα προβλήματα σε κυκλώματα του εγκεφάλου που μπορούν να αντιμετωπιστούν και να βελτιωθούν με την εξάσκηση της ανάγνωσης.
4. Το διάβασμα αυξάνει τη χωρητικότητα της μνήμης
Ως νευροβιολογικά πολύπλοκη δραστηριότητα, η ανάγνωση είναι το καλύτερο είδος προπόνησης για τον εγκέφαλο για πολλούς λόγους.
Ένας από αυτούς είναι η ικανότητα βελτίωσης της μνήμης, αλλά πώς ακριβώς η απορρόφηση γραπτών πληροφοριών βελτιώνει τη μνήμη;
Η ανάγνωση περιλαμβάνει διάφορες λειτουργίες του εγκεφάλου, όπως οπτικές και ακουστικές διεργασίες, φωνητική αντίληψη, γλωσσική ευχέρεια, κατανόηση και άλλα.
Σύμφωνα με τρέχουσα έρευνα στο Haskins Laboratories for the Science of the Spoken and Written Word, η ανάγνωση, σε αντίθεση με την παρακολούθηση ή την ακρόαση οπτικοακουστικών μέσων, δίνει στον εγκέφαλο περισσότερο χρόνο να σταματήσει, να σκεφτεί, να επεξεργαστεί και να φανταστεί την αφήγηση.
Αυτή η αυξημένη νοητική δραστηριότητα βοηθά στην όξυνση της μνήμης με τον τρόπο που η γυμναστική διατηρεί τον μυικό τόνο.
Η ανάγνωση και επεξεργασία όσων είναι γραμμένα, από τα ίδια τα γράμματα έως τις λέξεις έως τις προτάσεις έως τις ίδιες τις ιστορίες, ενισχύουν τη δραστηριότητα του εγκεφάλου.
5. Το διάβασμα επεκτείνει το εύρος προσοχής του αναγνώστη
Το αφηγηματικό στυλ των περισσότερων βιβλίων με τη χρονική ακολουθία – αρχή, μέση και τέλος – προτρέπει τον εγκέφαλο να σκέφτεται ανάλογα και έτσι ξοδεύει περισσότερο χρόνο στην οικοδόμηση μιας ιστορίας παρά στην κάθε λεπτομέρεια.
Σύμφωνα με τη νευροεπιστήμονα Susan Greenfield και το βιβλίο της Mind Change, το διαδίκτυο έχει βελτιώσει την ικανότητα των χρηστών για βραχύχρονη μνήμη και την ικανότητα εκτέλεσης πολλαπλών εργασιών ταυτόχρονα, αλλά μπορεί στην πραγματικότητα να διασπά την προσοχή, σε αντίθεση με την ανάγνωση.
Όταν διαβάζουμε ένα μυθιστόρημα, διαβάζουμε γραμμικά και αφιερώνουμε χρόνο για να σκεφτούμε τις πληροφορίες που έχουμε μπροστά μας, αντί να χανόμαστε στη θέαση διάφορων ιστοσελίδων ταυτόχρονα ανοιχτών στις ηλεκτρονικές μας οθόνες.
Ο χρόνος που απαιτεί η επεξεργασία της αφήγησης, αυξάνει την ικανότητα συγκέντρωσης και το εύρος της προσοχής, ειδικά στα παιδιά.
