του Γιάννη Παναγόπουλου //
Θυμάμαι τη διαδρομή Αθήνα – Βυτίνα σε δύο εκδοχές. Η πρώτη, η αξέχαστη, εκείνη που όσες φορές και αν δοκίμασα να τη σβήσω από την μνήμη μου δεν τα κατάφερα, ήταν άσκηση υπομονής. Είχε πολλές στροφές. Ήταν μάθημα αναγκαστικής πελοποννησιακής γεωγραφίας.
Και αν μπροστά σου λάχαινε λεωφορείο, φορτηγό, νέος οδηγός η διαδρομή των 200 χιλιομέτρων μπορεί να γινόταν σε τρεις ή τέσσερις ώρες. Μιλώ για την εποχή που για να φτάσεις στα ορεινά χωριά της Αρκαδίας έπρεπε να περάσεις τις περίφημες, ατελείωτες στροφές του Αχλαδόκαμπου. Μιλώ για τα χρόνια πριν την παράδοση σε κυκλοφορία της σήραγγας του Αρτεμισίου το 1989. Χρονιά ορόσημο για την εμπορική, τουριστική άνοιξη χωριών όπως η Βυτίνα. Η δεύτερη εκδοχή, η πιο – οδηγικά – ξέγνοιαστη, είναι η διαδρομή που ακολουθούμε σήμερα. Μπαίνεις στο αμάξι, ταξιδεύεις 2,3 ώρες, φτάνεις.
Η Βυτίνα είναι ένας κοντινός, για τους Αθηναίους, ορεινός προορισμός. Τους φέρνει σε πρώτο πρόσωπο με την ομορφιά ενός από τα λίγα εναπομείναντα ελατοδάση της χώρας, εκείνο που φιλοξενεί το βουνό το Μαίναλο. Η ομορφιά του είναι επιβλητική.
Τα πράσινα παιχνίδια που στήνει πάνω του η πυκνή βλάστηση είναι θεαματικά. Η Βυτίνα συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των επισκεπτών για πολλούς λόγους.
Μπορεί να γίνει η βάση ενός ταξιδιώτη που έχει χρόνο και αφού την απολαύσει θέλει να ταξιδέψει στα γύρω ορεινά χωριά. Η απλότητα της διαδρομής και το σχετικά “λίγο” του χρόνου που χρειάζεται για να φτάσεις ως εκεί (από την Αθήνα μόλις 200 χλμ) την κάνει και ιδανικό προορισμό για Σαββατοκύριακα.
Εννοείται, όπως και στους περισσότερους προορισμούς που βρίσκονται κοντά στην πόλη, ο ιδανικός χρόνος να την επισκεφτείς δεν είναι τα Χριστούγεννα, είναι το Πάσχα και η μέση του Αυγούστου. Μιλάμε για περιόδους που τα περισσότερα καταλύματα είναι γεμάτα. Που στα εστιατόρια μπορεί ν’ ακούσεις και το “δεν έχουμε τραπέζι” ή και το “είμαστε ρεζερβέ”.
•Στη Βυτίνα δεν θα πας για ξεσάλωμα. Θα πας γιατί θέλεις ν’ ακούσεις τον ήχο των δέντρων. Θα πας γιατί πιστεύεις στην παρέα σου και δεν χρειάζεσαι την εξτραδούρα της δυνατής μουσικής για να διασκεδάσετε
Βυτίνα – Σύντομο “βιογραφικό”*
Κτισμένη στους πρόποδες του Μαινάλου και σε υψόμετρο 1033 μέτρα θεωρείται το πιο φημισμένο ορεινό θέρετρο της Πελοποννήσου και ένα από τα καλύτερα της Ελλάδας. Απέχει 44 χιλιόμετρα από την Τρίπολη και 200 χιλιόμετρα από την Αθήνα.
Η Βυτίνα αναπτύσσεται ως οικισμός κατά τη Βυζαντινή περίοδο τον 4ο μ.Χ. αιώνα και μετά την τελειωτική παρακμή του αρχαίου Μεθυδρίου. Για το όνομά της έχουν διατυπωθεί πολλές θεωρίες όπως όνομα γυναικείο που απαντά σε αρχαίες επιγραφές, όνομα δοχείου οίνου (βυτίνη) εξαιτίας της τοποθεσίας κτίσεως της, από τη λέξη “βυθός” ή τέλος σλαβική ονομασία, που σημαίνει «ελατόφυτος τόπος».
Η ακμή της Βυτίνας αρχίζει τη β΄ περίοδο της Τουρκοκρατίας, το 1715, οπότε και ανακηρύσσεται «βακούφιο», μπαίνει κάτω από την προστασία της βαλιδέ – Σουλτάνας και απαλλάσσεται του κεφαλικού φόρου.
Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του ’21 είχε μεγάλη συμμετοχή και πάνω από 500 Βυτιναίοι με ντόπιους οπλαρχηγούς πήραν μέρος κάτω από τις διαταγές του Κολοκοτρώνη σε όλες τις μάχες. Αποτελούσε τη βάση ανεφοδιασμού των στρατευμάτων, για τον λόγο αυτό πυρπολήθηκε από τον Ιμπραήμ επτά φορές. Μετά την απελευθέρωση, ως εμπορικό κέντρο της περιοχής, εξελίσσεται και για κάποιο διάστημα είναι έδρα του δήμου Νυμφασίας.
Τον 20ο αιώνα εξελίσσεται εξαιτίας του θαυμάσιου κλίματος ενώ προπολεμικά κτίσθηκαν και λειτούργησαν δύο μεγάλα θεραπευτήρια νοσημάτων θώρακος (σανατόρια). Μεταπολεμικά λειτουργούν παιδικές κατασκηνώσεις, ενώ σήμερα έχει εξελιχθεί στο σπουδαιότερο ορεινό θέρετρο της περιοχής με πολλά ξενοδοχεία, εστιατόρια και αρκετές διευκολύνσεις για τον επισκέπτη. Είναι έδρα του ομώνυμου δήμου και αρκετών δημοσίων υπηρεσιών.
Η Βυτίνα παρουσιάζει και σημαντική πνευματική δράση. Το 1782 ιδρύεται από τον Γ. Λάσκαρη ελληνικό σχολείο, η περίφημη σχολή Βυτίνας, η οποία ακμάζει την εποχή που διδάσκουν οι εκ Δημητσάνης αδελφοί Γαβραίοι Δανιήλ και Παρθένιος μέχρι την περίοδο της επανάστασης.
Ονομαστοί διδάσκαλοι της σχολής ήταν οι Γ. Τσαφαλόπουλος, Π. Καράκαλος, Π. Παπαζαφειρόπουλος. Στη σχολή μαθήτευσαν σπουδαίοι μαθητές, οι οποίοι αργότερα διακρίθηκαν στις επιστήμες και τέχνες. Ονομαστή είναι η βιβλιοθήκη, η οποία ιδρύθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα με ενέργειες του μοναχού Άνθιμου Παπαρρηγόπουλου και λειτουργεί μέχρι σήμερα. Σ
τις αρχές του 20ου αι. ιδρύθηκε και λειτούργησε κατά διαστήματα μέση δασική σχολή με δαπάνη του κληροδοτήματος Τριανταφυλλίδη. Το 1946 ιδρύθηκε οκτατάξιο Γυμνάσιο το οποίο λειτουργεί μέχρι σήμερα ως τριτάξιο Γυμνάσιο και Λυκειακές τάξεις.
Ποιος ήταν ο Παναγιώτης Τριανταφυλλίδης; Η σημασία του για την Βυτίνα και την εκπαίδευση της χώρας
Η «Τριανταφυλλίδειος Γεωργική Σχολή» ιδρύθηκε το 1895 από το Ελληνικό Δημόσιο με δαπάνες του κληροδοτήματος Παναγιώτη Τριανταφυλλίδη. Ο Παναγιώτης Τριανταφυλλίδης γεννήθηκε στη Βυτίνα το 1810 και πέθανε στην Αθήνα το 1863.
Με τη διαθήκη του άφησε ολόκληρη την περιουσία του στο Δημόσιο. Αναφέρει σχετικά:
“… Ίδρυσις Καταστήματος τινός δια παντός διατηρηθησομένου, συντελούντος δε εις την πρόοδον και το μεγαλείον της Πατρίδος, …”
Η «Τριανταφυλλίδειος Γεωργική Σχολή» λειτούργησε ως δασοπονική σχολή μεχρί λίγο πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Παράλληλα λειτουργούσε και ως γεωργικό και δασικό φυτώριο με την επωνυμία “Γεωργικός Σταθμός Βυτίνας”.
Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής χρησιμοποιήθηκε από τα Ιταλικά και Γερμανικά στρατεύματα ως στρατιωτικός σταθμός και διοικητήριο της περιοχής. Αργότερα και μέχρι την απελευθέρωση χρησιμοποιήθηκε από το 6ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ. Μετά την απελευθέρωση λειτούργησε και πάλι. Κυρίως ως Γεωργικό Κτήμα. Ύστερα από κάποια χρονική περίοδο ικανοποιητικής λειτουργίας οι δραστηριότητες σταδιακά άρχισαν να περιορίζονται. Το 1992 διακόπηκε πλήρως η λειτουργία.
Το 2013 επανεκκίνησε η λειτουργία του κτήματος με στόχο την ενίσχυση της έρευνας και την επιστημονική προσπάθεια, που έχει σχέση με την ανάπτυξη της γεωργίας και της δασοπονίας.
•Ο Παναγιώτης Τριανταφυλλίδης, όταν έγραφε τη διαθήκη του, λίγα χρόνια πριν πεθάνει, γύρω στα 1860, πίστευε ότι η λύση για τα προβλήματα της χώρας είναι η παιδεία. Πίστευε ότι για την πρόοδο της χώρας ήταν ανάγκη να εισαχθεί η επιστήμη στη δασοπονία, τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Ίδρυσε τρία γεωργικά σχολεία. Το ένα από αυτά εξελίχθηκε στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας
Ένα ταξίδι στη Βυτίνα – Δοκιμασμένα tips
Φαγητό
“Κληματαριά” – Ίσως το καλύτερο κατσίκι λαδορίγανη στον νομό Αρκαδίας. Αν υπάρχει σούπα γίδα βραστή δεν πρέπει να τη χάσεις επίσης.
“Το Αρχοντικό της Αθηνάς” – Ο ψήστης έχει γράψει χιλιόμετρα στην κουζίνα του μαγαζιού. Γνωρίζει τα πάντα γύρω από το σωστό τάιμινγκ του ψησίματος. Μην χάσεις τα παϊδάκια του. Εδώ θα δοκιμάσεις επίσης και το κλασικό παστό της περιοχής.
Ποτό
“Καπνοπωλείο” – Το “new – entry” του χωριού. Πάνω στο δρόμο, δίπλα από την πλατεία του. Βάλε με το μυαλό σου. Μπαίνοντας μέσα του νόμισα πως είμαι σε κοκτεϊλάδικο της Βαρκελώνης. Αυτό το μεγάλο, δύο επιπέδων ουσιαστικά, δωμάτιο σού λέει πως υπάρχει χώρος για έξτρα διακόσμηση σε έναν τόπο που η πέτρα και το ξύλο μονοπωλούν το αρχιτεκτονικό του παρελθόν και παρόν. Δεν έμεινα ως αργά το βράδυ – ίσως την ώρα που αρχίζουν να κοπανούν ελληνικά – εκεί αλλά μέχρι να φύγω άκουγα τζαζ. Ναι!
Καφέ
1033. Το μαγαζί που έφερε τον εσπρέσο στο χωριό. Ρισπέκτ.
*με πληροφορίες από http://www.vytina.info/
