Εκλογές Σ.Ε.Η. 2022: Συνέλευση Αγωνιζόμενων Ηθοποιών

Αφιέρωμα | Εκλογές Σ.Ε.Η. 2022: 3+1 ερωτήσεις στον συνδυασμό Συνέλευση Αγωνιζόμενων Ηθοποιών

Κώστας Β. Ζήσης

Οι εκλογές στο Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών είναι προγραμματισμένες για το διάστημα 15 έως 19 Ιουνίου, και ο κύκλος των παρουσιάσεων από το περιοδικό μας των συνδυασμών που διεκδικούν την ψήφο του κλάδου των ηθοποιών συνεχίζεται.

Η Συνέλευση Αγωνιζόμενων Ηθοποιών (Σ.Α.Η.) ιδρύθηκε το 2020, από «καλλιτέχνες στο χώρο του θεάτρου που συσπειρωθήκαμε ισότιμα σε μια μόνιμη συνέλευση βάσης που διαρκώς εμπλουτίζει τα ερωτήματά της, με κυρίαρχο πρόταγμα αυτό της αλληλεγγύης και της συλλογικής μαχητικής διεκδίκησης», όπως διαβάζουμε στο ιδρυτικό της σημείωμα. Στις περασμένες εκλογές , εξέλεξε έναν αντιπρόσωπο στο απερχόμενο διοικητικό συμβούλιο του σωματείου. Με αντικαπιταλιστικό στίγμα και συνελευσιακή μορφή, προσβλέπουν σε ένα σωματείο ταξικό, που μάχεται για τα δικαιώματα των ηθοποιών όχι ξεκομμένα, αλλά μεσα από τους αγώνες ολόκληρης της εργατικής τάξης, σε μια λογική ρήξης των αστικών πολιτικών και όχι «κεκλεισμένων» διαπραγματεύσεων.

Ποια ήταν τα προτάγματα του συνδυασμού σας στις προηγούμενες εκλογές. Τι κερδήθηκε, τι χάθηκε, τι παρέμεινε ίδιο αυτά τα δύο χρόνια; Εμείς από την δημιουργία μας προσπαθούμε να συμβάλουμε στην κατεύθυνση ενός σωματείου που θα αγωνίζεται με τον κλάδο για την κατοχύρωση των εργατικών του δικαιωμάτων. Με μια λογική ρήξης και όχι διαπραγματεύσεων σε κλειστές αίθουσες. Ενός σωματείου που θα καλεί τον κλάδο σε αγώνες διάρκειας για να κατοχυρώσει συλλογικές συμβάσεις και αξιοπρεπείς όρους εργασίας. Θα σπάει στην πράξη την ανασφάλεια, τον ανταγωνισμό, τη λογική της αναλωσιμότητας -πάγιες πρακτικές στον κλάδο. Ως Συνέλευση μιλάμε συχνά για αυτοδιάθεση των ηθοποιών, στηρίζουμε ένθερμα το εγχείρημα των εταιρικών θιάσων και την δυνατότητα των ηθοποιών να αυτοοργανώνονται, μακριά από λογικές εμπορεύματος και μεγαλοπαραγωγούς που βλέπουν την τέχνη σαν πεδίο κερδοφορίας. Δώσαμε και δίνουμε ακόμα σκληρή μάχη για το κομμάτι του έμφυλου ζητήματος και του ελληνικού #metoo. Βλέποντας την ανεπάρκεια και τους στρεβλούς όρους με τους οποίους λειτουργεί το Πειθαρχικό Συμβούλιο, μιλάμε για την δημιουργία μια δομής παρατηρητηρίου εργοδοτικής και έμφυλης βίας. Μιας δομής που θα στηρίζει έμπρακτα, θα παρέχει νομική και ψυχική στήριξη, συμβουλευτική, θα συνεκπαιδεύει, θα δείχνει έμπρακτη αλληλεγγύη. Τέλος, βάλαμε δυναμικά στις γενικές συνελεύσεις του κλάδου ( και στηρίχτηκε ομόφωνα) το ζήτημα του υγειονομικού διαχωρισμού και απαιτήσαμε να καταργηθεί στην πράξη. Απαιτήσαμε ο εμβολιασμός να μην αποτελεί όρο και προϋπόθεση για να δουλέψεις, ενάντια στον υγειονομικό ρατσισμό που επιβάλει η κυβέρνηση ενώ ταυτόχρονα διαλύει συστηματικά την δημόσια υγεία και δολοφονεί με την απραξία της.Παλεύουμε για έναν πολιτισμό απελευθερωτικό , καθολικά προσβάσιμο, από τα κάτω, υπέρ των εργαζομένων σε αυτόν. Ζητάμε από την κυβέρνηση λεφτά για την παιδεία, την υγεία και τον πολιτισμό κι όχι για εξοπλιστικά προγράμματα.Είμαστε απέναντι στις αστικές πολιτικές των κυβερνήσεων ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ που σε λούπα εναλλάσσουν αντεργατικούς νόμους, που διαλύουν την κοινωνία, που καταλύουν κάθε έννοια ελευθερίας. Με στίγμα αντικαπιταλιστικό ως προς το πολιτικό περιεχόμενο, συνελευσιακό ως προς τη μορφή. Αυτές ήταν οι κεντρικές μας θέσεις σχηματικά πάνω στα ζητήματα που μας απασχόλησαν. Ξέρουμε πως τα παραπάνω για να υλοποιηθούν απαιτούν ένα μαζικό αγωνιστικό σωματείο που έχει σαν στόχο την ένωση των αγώνων της τάξης και την συνεχόμενη επαφή με όλα τα υπόλοιπα κομμάτια του εργατικού και φεμινιστικού κινήματος. Ένα σωματείο που επιστρέφει στη βάση και τροφοδοτείται από αυτήν, ενάντια στις λογικές της ανάθεσης και της καρέκλας. Δυστυχώς ο δρόμος που επέλεξε η Διοίκηση απέχει παρασάγγας, οπότε τίποτα από αυτά δεν δοκιμάστηκε στη πράξη και δεν αναμετρήθηκε ουσιαστικά με την καθημερινότητα των ηθοποιών. Κερδίσαμε όμως μια συνεχή επαφή και αλληλεπίδραση με το ευρύτερο φεμινιστικό κίνημα καθώς και με άλλα εργατικά σχήματα από άλλους κλάδους που μοιράζονται τις σκέψεις και τους προβληματισμούς μας. Κερδίσαμε την συντροφικότητα της συλλογικότητας, την αλληλεγγύη και τους ισχυρούς δεσμούς. Κερδίσαμε εμπειρία, μάθαμε από τα λάθη. Δύο χρόνια μετά είμαστε πιο σίγουροι πως ο δρόμος που προτείνουμε είναι ο μόνος νικηφόρος.
Ποιες είναι οι τρεις προτεραιότητες , τα τρία κύρια – κατά την άποψή σας- αιτήματα του κλάδου σας για την επόμενη διετία Το βασικότερο και πιο απτό αίτημα είναι να υπογραφούν συλλογικές συμβάσεις παντού – σε κρατικά/ΔΗΠΕΘΕ και στο ελεύθερο θέατρο. Κατοχύρωση της χάρτας των εργασιακών δικαιωμάτων των ηθοποιών – πλήρης ασφάλιση, μισθός από την 1η μέρα δουλειάς δηλαδή πληρωμένες πρόβες, αξιοπρεπείς αμοιβές που θα μας επιτρέπουν να ζούμε από την εργασία μας κι όχι σαν επαίτες και χομπίστες. Αποτύπωση της εμπειρίας των επιζώντων κακοποιητικών συμπεριφορών με συμβάσεις που θα κατοχυρώνουν τα εργαζόμενα άτομα, θα αντιμετωπίζουν το ταξικό με το έμφυλο ενιαία και όχι με ψευτο-κώδικες δεοντολογίας που υπογράφονται στη ζούλα και λειτουργούν για λογαριασμό της εργοδοσίας. Οι συμβάσεις είναι το πρώτο βήμα για την έμπρακτη εξάλειψη της βίας στα σώματά μας, εργασιακής, έμφυλης, φυλετικής, κάθε είδους, στα δικαιώματά μας, στην ελευθερία μας, στην ψυχική μας υγεία, στην τέχνη που θέλουμε να κάνουμε. Αγώνας διαρκείας και απεργίες μέχρι να τις αποκτήσουμε – το δρόμο δείχνουν οι εργαζόμενοι στην efood και στην cosco, οι φοιτητές στα Πανεπιστήμια που παλεύουν ενάντια στην κρατική βία και στην κατάλυση του ασύλου. Ίδρυση παρατηρητηρίου εργοδοτικής και έμφυλης βίας στη θέση του αναχρονιστικού θεσμού του Πειθαρχικού Συμβουλίου, που θα καταγράφει τα περιστατικά ώστε το σωματείο να μπορεί να ενεργοποιεί τη βάση του και να παρέχει στήριξη νομικά προστατευμένη, αλλά κυρίως εργασιακή και κινηματική – στα θέατρα, στις πρόβες, στα δικαστήρια, δίπλα σε όσους/ες ζητούν το δίκιο τους. Μπλοκάρισμα στην πράξη του αντεργατικού νόμου Χατζηδάκη, επιστροφή στις Γενικές Συνελεύσεις και στις διαδικασίες βάσης, πρωτοβάθμιος διασωματειακός κινηματικός συντονισμός.
Ποιός τελικά οφείλει να είναι ο ρόλος και ο χαρακτήρας του ιστορικότερου συνδικαλιστικού σωματείου της χώρας όπως είναι το Σ.Ε.Η τον 21ο αιώνα, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις νέες προκλήσεις της εποχής (κίνημα #metoo, κώδικες δεοντολογίας κλπ) όσο και τις σταθερές, μόνιμες και διαχρονικές (εργασιακό περιβάλλον και συνθήκες) Το Σωματείο να επιστρέψει στη βάση του για να επιστρέψει στο διάλογο με την κοινωνική πλειοψηφία που έχει τη θηλιά της κρίσης του καπιταλισμού– υγειονομικής, οικονομικής, πολιτισμικής, ελευθεριών- περασμένη στο λαιμό της. Όχι σε σωματείο έρμαιο των διοικήσεων και των μηχανισμών, στεγνωμένο από τη βάση που υποτίθεται ότι εκπροσωπεί, με απαξιωμένες τις Γενικές Συνελεύσεις. Χωρίς την ευαισθησία των ανθρώπων που συνομιλούν μέσω (και) της τέχνης τους με την κοινωνία, που δεν στέκονται στο πλευρό των αγώνων της, δεν πάμε πουθενά, είμαστε περσόνες σε κανάλια και πληκτρολόγια ασυγκίνητοι από όσα πραγματικά συμβαίνουν δίπλα μας, φιλάνθρωποι αντί για αλληλέγγυοι, αναντίστοιχοι των δύσκολων καιρών που ζούμε. Το σωματείο έχει να διεκδικήσει εκ νέου την Ιστορία του. Πέρα από τις εργασιακές του μάχες, ας γίνει φορέας πολιτισμού που χειραφετεί, που συντονίζει την «αναπνοή» του με τους υγειονομικούς, τους φοιτητές, τους εργαζόμενους που δίνουν τη μάχη της εργασιακής κατοχύρωσης, της αξιοπρέπειας, της ίδιας της ζωής.

Η συνδιοίκηση ΑΕΝΑΗ-ΑΠΟ ΚΟΙΝΟΥ, μοντέλο που επιλέχτηκε τα προηγούμενα δύο χρόνια, αποκλείοντας την αντιπροσωπευτική εκπροσώπηση στο προεδρείο, κρίνετε ότι βοήθησε στην ενότητα του κλάδου για την διεκδίκηση των αιτημάτων και την αντιμετώπιση των προβλημάτων του; Ποια θα είναι η δική σας μετεκλογική στάση; Από το πρώτο διοικητικό συμβούλιο που πραγματοποιήθηκε στο σωματείο μας μετά τις εκλογές στις 6/7/2020 θεωρήσαμε σημαντικό να ασκήσουμε κριτική στον τρόπο με τον οποίο συστάθηκε η διοίκηση. Το σκεπτικό πάνω στο οποίο στηρίχτηκε αυτή η κριτική ήταν ότι το αποτέλεσμα της κάλπης, που αποτυπώνει μια δυναμική στον κλάδο, παρακάμφθηκε εντελώς από εν κρυπτώ συμφωνίες, παρασκηνιακές διαβουλεύσεις και κομπρεμί (όπως αναφέρονται στην πολιτική αργκό). Και οι παρατάξεις που ήρθαν δεύτερες και τρίτες στις εκλογές χρησιμοποίησαν τέτοιες μεθόδους προκειμένου να πάρουν την διοίκηση του σωματείου και να φτιάξουν μια αυτοδυναμία που έκανε ό,τι ήθελε, με επίκληση πάντα στην «νομιμοποίηση τους από το εκλογικό αποτέλεσμα», «ο κλάδος μίλησε» και άλλα τέτοια (εντυπωσιακό είναι βέβαια ότι, παρόλη την προσκόλληση τους στο εκλογικό αποτέλεσμα, «ξέχασαν» να συμπεριλάβουν στη διοίκησή τους την πρώτη εκλογικά παράταξη). Με αυτόν τον τρόπο η “υπερκομματικότητα”, η “πολυσυλλεκτικότητα” και το “αχρωμάτιστο” έμειναν ένα όμορφο αμπαλάζ που άφηνε μία αίσθηση ενότητας, ωστόσο στην πραγματικότητα καμία άλλη φωνή δεν κατάφερε να ακουστεί. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι είμαστε εν λευκώ με τα αντιπροσωπευτικά προεδρεία, καθώς ενίοτε και αυτά χρησιμοποιούνται για να καλύψουν άλλου τύπου μικροπολιτικές και συναλλαγές εξουσίας. Ο ρόλος των διοικήσεων πρέπει να είναι καθαρά συντονιστικός και εξυπηρετικός των αποφάσεων των Γενικών Συνελεύσεων και τίποτα παραπάνω. Δεν πιστεύουμε σε σωματεία προεδρείων αλλά σε σωματεία Συνελεύσεων, γι’ αυτό και λέμε «Όλη η εξουσία στις Γενικές Συνελεύσεις» και ότι οι διοικήσεις πρέπει να λογοδοτούν σε αυτές. Εμείς θεωρούμε πως ο κλάδος μας είναι απαραίτητο να συσπειρωθεί κάτω από άλλες αρχές για τις οποίες παλέψαμε μέσα στο ΔΣ, έξω από το ΔΣ, καθώς και στο ανώτατο όργανο του ΣΕΗ που δεν είναι άλλο από την Γενική του Συνέλευση: 1. την ταξικότητα: δεν είμαστε πολιτιστικός σύλλογος, είμαστε σωματείο εργαζομένων. Είμαστε μάλιστα σκληρά εργαζόμενα άτομα, κακοπληρωμένα με τους παραγωγούς να βγάζουν κέρδη στην πλάτη μας και στο τέλος της ημέρας να μην έχουμε να πληρώσουμε το νοίκι και το ρεύμα μας.2. την χειραφέτηση: τα κορμιά μας μας ανήκουν. Το σώμα και το πνεύμα μας είναι τα μέσα με τα οποία δημιουργούμε. Οφείλουμε να υπερασπιζόμαστε την ελευθερία και να πολεμάμε την καταπίεση. 3.την συλλογικότητα: εν τέλει η ενότητα επιτυγχάνεται μόνο μέσω της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης, μακριά από λογικές ανάθεσης και εκπροσώπησης. Η ενδυνάμωση της Γενικής Συνέλευσης, εκεί που δίνεται η δυνατότητα να ακουστούμε όλα μας, να συνδιαμορφώσουμε, να προτείνουμε, να συναποφασίσουμε. Αυτές είναι οι αρχές μας και γύρω από αυτές συσπειρωθήκαμε, αυτά πρεσβεύουμε και πάνω σε αυτά θα στηριχτούν τα αιτήματά μας μετεκλογικά.

Στο ψηφοδέλτιο της Συνέλευσης Αγωνιζόμενων Ηθοποιών μετέχουν και διεκδικούν την ψήφο οι