του Γιάννη Παναγόπουλου //
Το νέο, δωδέκατο, άλμπουμ του Μανώλη Φάμελλου έχει τον τίτλο “Η εποχή των Σκουπιδιών”. Όσα τραγουδά, όσα θέλει να πει σήμερα εμφανίζονται από το εξώφυλλό του. Πώς το όνειρο της κατανάλωσης μπορεί να καταλήξει εφιάλτης; Και το κοντέρ αποδοχής “like” στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης νεύρωση; Ο Μανώλης Φάμελλος γράφει μουσική και στίχους από τα μακρινά 90”s. Την εποχή που η μουσική κυκλοφορούσε σαν φρέσκο ψωμί σε δισκοπωλεία.
-”Η Εποχή των Σκουπιδιών”. Χρονικά πότε ορίζεις την ημερομηνία γέννησής της;
Στέλνω τακτικά ανταποκρίσεις από την αθέατη πλευρά της πραγματικότητας αλλά δεν ξέρω να πω μετά βεβαιότητας πότε ανέτειλε αυτό το σκοτεινό άστρο. Αυτές οι υπόγειες τεκτονικές μετακινήσεις εξελίσσονται αργά και δεν μπορούμε να φωτογραφίσουμε τη στιγμή της «οντολογικής μετατόπισης»,για να χρησιμοποιήσουμε και έναν Δαρβινικό όρο. Αλλά κάθε μέρα θα μπορούσε να είναι το κατώφλι μιας νέας εποχής.Και θα έλεγε κανείς πως είναι μια φυγόκεντρη εποχή, μια εποχή της επιτάχυνσης, του ιλίγγου της πτώσης και της αγωνίας της πρόσκρουσης. Αλλά εξακολουθώ να πιστεύω στην επόμενη μέρα. Προσωπικά όταν μιλάω για τα σκουπίδια μιλάω για όλες μας τις ματαιώσεις,συνειδητές και ασυνείδητες.
-Και πριν την εποχή των σκουπιδιών ποια εποχή “ζούσαμε”;
Το κενό ξανά. Προσπαθώντας να το απωθήσουμε μέσα στη σπατάλη, πέσαμε κατευθείαν στην παγίδα του. Πλημμυρίδα και άμπωτη,υπεραξία κι ευτελισμός, πλεονάσματα κι ελλείμματα είναι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος ή καλύτερα ας σκεφτούμε εκείνο το κεφάλι του φιδιού που τρώει την ουρά του. Είναι καιρός να συναρμολογήσουμε ξανά τις αναμνήσεις μας.Δεν είναι αναρτήσεις που διαγράφονται, είναι το καταφύγιό μας, είναι οι διώκτες μας, είμαστε εμείς τελικά.
-Εντός της εποχής (των σκουπιδιών) είναι και ο τρόπος που πια αντιλαμβανόμαστε τη μουσική;
Ναι, ως ένα στοιχείο της διακόσμησης, της χαλαρής ή εντασιακής ατμόσφαιρας, του κακοήθους ψηφιδωτού της επιφάνειας. Διεκδικεί το μερτικό της στον θόρυβο, κάτι σαν τα αυτοκίνητα που περνούν με τα γιγάντια ηχεία τους στη διαπασών (νομίζω πως έχουν πληθύνει τώρα τελευταία αν και τα θυμάμαι από μικρός) – απεγνωσμένοι άνθρωποι κι αυτοί…Μουσική για να προσελκύει τα βλέμματα αλλά και για να κρατάει τον κόσμο μακριά…Όταν περνάει η μόδα εξατμίζεται δίχως ίχνη… Αλλά όσο η μουσική υπερκαταναλώνεται, τόσο λιγότερο ακούγεται.
-Και το δελτίο τύπου για το νέο σου άλμπουμ γράφει: “μια μέρα που όλα πάνε στραβά.” Θυμάσαι την τελευταία μέρα της ζωής σου που πήγαν όλα, μα όλα, στραβά;
Μιλάω για την καθημερινότητα, για το συνεχές• όχι για το εξαιρετικό. Αυτό το τραγούδι είναι ένα ασπρόμαυρο φιλμ που προβάλλει μια μάλλον κωμική πλευρά της κακοδαιμονίας και ο «στωικός» μας ήρωας έχει ζήσει πολλές μέρες γεμάτες διαψεύσεις. Νιώθει πως δεν υπάρχει μια ευχή να τον ακολουθήσει και χάνει την εμπιστοσύνη του στην τύχη. Αλλά το αληθινά τραγικό είναι το να νιώθεις πως δεν έχεις πια να μάθεις τίποτα από αυτό, πως όλα τα έχεις ξαναζήσει αμέτρητες φορές και δεν σου μιλούν πια.
-Αν δεν κάνω λάθος η τελευταία φορά που σε είδα ήταν έξω από το Ηρώδειο στη Συναυλία των Calexico. Γιατί δεν ήσουν μέσα;
Εντός ήμουν αλλά ως καπνιστής έκανα ένα διάλειμμα εκτός.
-Τι δεν έχεις κάνει ακόμα στη μουσική που θα ήθελες να το κάνεις το συντομότερο δυνατό;
Δεν ξέρω αν το έχω κάνει ποτέ, αλλά το ίδιο προσπαθώ πάντα, να πω κάτι ολοστρόγγυλο, απλό και όμορφο, κάτι που είναι στην άκρη της γλώσσας μου αλλά όλο μου διαφεύγει. Και δεν είναι ζήτημα φόρμας ή ευκαιρίας. Περνάει στην κατηγορία της μύησης, της μαγείας.
-Σ’ εμένα το εξώφυλλο του άλμπουμ σου είναι γεμάτο μικρά σύμβολα μιας υστερικής καθημερινότητας. Εκείνης που φτιάχτηκε για να μεγεθύνει το ασήμαντο. Είμαι λάθος;
Καθόλου… Προϊόντα, αντικείμενα, καθρέφτες όπου επενδύουμε σημασίες. Όταν η επήρεια τελειώσει τότε απλά μας αντανακλούν το τίποτα, μας το επιστρέφουν.Τρομακτικά σύμβολα του κενού όλα αυτά… Έλα όμως που μας κάνουν τους φίλους και μας έχουν του χεριού τους.
-Έχεις κανονίσει χειμερινές εμφανίσεις;
Ναι υπάρχει δραστηριότητα, αν και δεν υπάρχει τακτικότητα (εάν υπήρξε ποτέ). Ανάμεσα σε άλλα, δοκιμάζω τα όριά μου τελευταία και μοιράζομαι τη σκηνή μόνο με τον εαυτό μου που είναι αρκετά δύσκολος συνεργάτης.
-Τα συστατικά ενός καλού δίσκου στις μέρες μας ποια είναι;
Ξέρω χίλιες συνταγές αλλά όλες είναι μιας χρήσης. Στην περίπτωσή μου πάντως, είναι απαραίτητη η εύνοια των περιστάσεων γιατί ξεκινάω με μερικά τραγούδια μόνο και μια κεντρική ιδέα που μου εμφανίζεται αορίστως πως με την μορφή ερωτήματος ή καλύτερα αινίγματος. Αλλά οι μέρες μας είναι τόσο πολυάσχολες που όλα αυτά είναι ψιλά γράμματα όπως και τα συστατικά σε κάθε συσκευασία. Ας ελπίσουμε πως οι δίσκοι γίνονται όχι για αυτές τις μέρες αλλά για εκείνες που θα ‘ρθουν.
-Η επαναφορά του βινύλιου τι σου λέει;
Επανέρχεται σαν ένα είδος πολυτελείας, ένα αντικείμενο φετίχ. Αλλά νομίζω πως αν δεν υπάρχει ένα βασανιστικό ενδιαφέρον μέσα σε κάποιον, δεν μπορεί το βινύλιο ή όποιο μέσο από μόνο του να αποκαταστήσει κάποιου είδους «ζωτική» σχέση με τη μουσική.
-Γράφοντας μουσική έχεις κάποια αγαπημένη συνήθεια;
Ναι, την ίδια που με έφερε και στα σκαλιά του Ηρωδείου.
-Πότε γνωρίζεις πως ένα τραγούδι σου είναι έτοιμο να κυκλοφορήσει;
Όταν του τελειώνουν οι τελευταίες ευκαιρίες, μου το ανακοινώνει αυτό. Αλλά ενίοτε χρειάζεται να το εκβιάσω ολίγον τι…
