επιμέλεια: Αναστασία Νικολάου //
Η ιαπωνική τέχνη Kintsugi είναι μια μέθοδος επισκευής στην κεραμική με μακρά παράδοση 400 ετών
Η φιλοσοφία της τιμά τη μοναδική ιστορία του χειροποίητου αντικειμένου δίνοντας έμφαση, όχι στην απόκρυψη της ρωγμής, αλλά στην ανάδειξή της
Σύμφωνα με τους ιστορικούς της τέχνης, το Kintsugi εμφανίστηκε τυχαία τον 15ο αιώνα, όταν ο σογκούν Ashikaga Yoshimasa έσπασε το αγαπημένο του μπολ τσαγιού.
Το έστειλε στην Κίνα για επισκευή, απογοητεύτηκε όμως πολύ με το αποτέλεσμα. Οι μεταλλικοί σύνδεσμοι ήταν αντιαισθητικοί, οπότε οι ντόπιοι τεχνίτες βρήκαν μια άλλη λύση – γέμισαν τη ρωγμή με μια χρυσή λάκα, καθιστώντας το μπολ μοναδικό και πολύτιμο. Αυτή η επισκευή αναβάθμισε το σπασμένο μπολ που διατήρησε τη θέση του ως το αγαπημένο του σογκούν και προκάλεσε τη γέννηση μιας καινούργιας μορφής τέχνης.
•Το Kintsugi γεννήθηκε από το αίσθημα της λύπης, όταν κάτι εκλαμβάνεται ως άχρηστο, αλλά και από την ανάγκη αποδοχής της αλλαγής: οι ρωγμές γεμίζουν με ρητίνη λάκας και σκόνη από χρυσό, ασήμι ή πλατίνα. Συχνά το σχήμα τους παίρνει φυσικές μορφές όπως καταρράκτες, ποτάμια ή τοπία. Αυτή η μέθοδος μετατρέπει το αντικείμενο σε κάτι νέο, καθιστώντας το πιο σπάνιο, όμορφο και πολύχρωμο από το πρωτότυπο.
Kintsugi – Μια τέχνη σημαντική για τον άνθρωπο
Πιθανότατα δεν περιμένετε να είναι οι άλλοι τέλειοι. Μπορεί στην πραγματικότητα να εκτιμάτε και να αποδέχεστε την ευαλωτότητα, την ευθραυστότητα, τις ατέλειες των ανθρώπων, ειδικά όταν εκείνοι μιλούν για τα τραύματά τους και παραδέχονται τα λάθη τους. Είναι απόδειξη ότι είμαστε ατελείς, ότι ωριμάζουμε, ότι επιβιώνουμε από χτυπήματα στο εγώ μας ή στη φήμη ή την υγεία μας. Μπορούμε ωστόσο να ζήσουμε για να πούμε την ιστορία. Η έκθεση των τρωτών μας σημείων, η αναγνώριση των λαθών δημιουργεί οικειότητα και εμπιστοσύνη στις σχέσεις και προάγει την αμοιβαία κατανόηση. Και ενώ ανακουφιζόμαστε, όταν οι άλλοι είναι αληθινοί, διστάζουμε συχνά οι ίδιοι να εκθέσουμε τον εαυτό μας.
Αυτό συμβαίνει επειδή προσλαμβάνουμε τις εμπειρίες των άλλων ανθρώπων από σχετική απόσταση. Αντίθετα, οι δικές μας εμπειρίες είναι πολύ συγκεκριμένες. Αυτό που συμβαίνει στους άλλους λειτουργεί περισσότερο σαν μια διδακτική ιστορία, επειδή ο πόνος της αποτυχίας δεν είναι δικός μας και η απόσταση μάς δίνει προοπτική.
•Η ευαλωτότητα των άλλων μάς γεμίζει συμπόνια και κατανόηση, συχνά όμως για τον εαυτό μας είναι ισοδύναμη με την απόλυτη οδύνη και αμηχανία. Το παράδειγμα των τεχνιτών του kintsugi, που επισκεύασαν το μπολ του σογκούν με χρυσό, μας δείχνει μια διαφορετική θεώρηση για τις ρωγμές και τις ατέλειες. Σε αυτήν, οι ρωγμές είναι δώρα για εργασία. Δεν πρέπει να κρυφτούν από ντροπή, αλλά να μεταμορφωθούν, να αναδειχτούν.
Στην πραγματικότητα, τα λάθη μπορεί να είναι η πιο σημαντική και αποτελεσματική εμπειρία. Είναι αναπόφευκτα. Μπορεί να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη αυτογνωσία.
Τα πράγματα και ο κόσμος μας, όπως τον ξέρουμε, μπορεί να καταρρεύσουν. Αυτό είναι μέρος της ζωής. Κάθε θραύσμα όμως του κόσμου μας, κάθε ρωγμή πάνω μας μπορεί να λειτουργήσει με ένα διαφορετικό τρόπο, να μετασχηματιστεί, να πάρει μια άλλη μορφή και, γιατί όχι, να μας μεταμορφώσει. Αυτή είναι η ουσία της επινοητικότητας, της ανθεκτικότητας, της ευελιξίας.
Μερικοί φιλόσοφοι θα υποστήριζαν ότι είναι πραγματικά το νόημα της ζωής.
Η επιδίωξη της τελειότητας δημιουργεί έναν κόσμο σκληρό και ανταγωνιστικό, όπου κυριαρχεί η κατασπατάληση των πόρων.
Η προσέγγιση kintsugi αξιοποιεί στο έπακρο αυτό που ήδη υπάρχει, αγκαλιάζοντάς το στην ολότητά του.
Ο καθένας από μας μπορεί περιστασιακά να “σπάσει”. Και αυτό είναι εντάξει. Είναι πραγματικό και αληθινό.
Η πραγματικότητα είναι το καλύτερο υλικό στον πλανήτη, βρίσκεται σε αφθονία, διαθέσιμο σε οποιονδήποτε.
Όλοι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ό,τι έχουμε ήδη – συμπεριλαμβανομένων των ελαττωμάτων μας – για να γίνουμε ακόμα πιο όμορφοι. Σε τελική ανάλυση, οι ρωγμές μας είναι αυτό που μας δίνει χαρακτήρα. Ας λάμψουμε!
